Jeśli chodzi o PPK, składki są odkładane w sumie z trzech źródeł. Warto w tym miejscu wyjaśnić, że wbrew obiegowej opinii, kapitał pracowniczy nie jest jedynie sumą składek odprowadzanych przez pracownika. Na kapitałowe plany pracownicze pojedynczego pracownika składają się:

• opłacana przez pracownika składka w wysokości 2% wynagrodzenia brutto (istnieje możliwość samodzielnego podwyższenia stawki do 4%),
• opłacana przez pracodawcę składka w wysokości 1,5% wynagrodzenia brutto (pracodawca może ją podwyższyć do 4%),
• jednorazowa wpłata na start 250 zł, dokonywana przez państwo,
• coroczna wpłata 240 zł, dokonywana przez państwo.

W kwestii PPK wciąż pojawia się wiele pytań. Wiele z nich dotyczy podstawowych spraw. Zatem co to jest PPK? Co się dzieje z pieniędzmi, które wędrują do funduszu PPK? Czy można być o nie spokojnym, czy może istnieje ryzyko utraty środków? Zasadniczo fundusz PPK działa podobnie jak wszelkie fundusze inwestycyjne. Pieniądze, które trafiają do PPK są inwestowane, aby generować zyski. Środki gromadzone w kapitałowych planach pracowniczych są dzielone na dwie części:

• dłużną,
• udziałową.

Środki znajdujące się w części dłużnej są inwestowane w instrumenty dłużne, czyli na przykład obligacje. Są to najbezpieczniejsze instrumenty finansowe, które niemal nigdy nie przynoszą strat. Jednocześnie generowane zyski są niskie. Natomiast część udziałowa to środki inwestowane w udziały w firmach, czyli po prostu w akcje. Rynek akcyjny jest mało przewidywalny, a inwestycje te niosą za sobą ryzyko straty. Jednocześnie potencjalne zyski są bardzo wysokie. Środki gromadzone w PPK są inwestowane w instrumenty jednego i drugiego rodzaju. Początkowo większa część pieniędzy jest inwestowana w instrumenty udziałowe. Z czasem coraz więcej środków wędruje do części dłużnej, aby ostatecznie stanowić nawet 85% wszystkich środków zgromadzonych w PPK. Innymi słowy, im dłużej odkładasz pieniądze w pracowniczych planach kapitałowych, tym bezpieczniej są inwestowane Twoje środki. Nie ma wątpliwości, że na pytanie o pracownicze plany kapitałowe – co to jest – najtrafniejszą odpowiedzią będzie fundusz inwestycyjny. Natomiast inwestowanie pieniędzy zawsze wiąże się z ryzykiem ich utraty. Należy jednak podkreślić, że w przypadku planów kapitałowych ryzyko to jest minimalne. Tylko międzynarodowy kryzys gospodarczy, trwający przez długie lata, mógłby spowodować, że kapitałowe plany pracownicze przyniosą stratę.

Warto w tym miejscu zauważyć, że każdy fundusz inwestycyjny pobiera opłatę za zarządzanie pieniędzmi. Inwestowanie środków oraz ich gromadzenie generuje w końcu pewne koszty. Ponadto fundusze są zwykle instytucjami nastawionymi na zysk. Przeznaczenie PPK jest jednak inne, gdyż jest to instytucja państwowa. Dlatego też w przypadku PPK koszt zarządzania środkami to tylko 0,4% rocznie. Dla porównania średnie koszty zarządzania środkami w funduszach to około 3,5%.  

Według ogólnych założeń, w PPK składki powinieneś odprowadzać co najmniej do 60. roku życia. Dopiero wtedy najwcześniej powinieneś wypłacić środki. Jeśli zrobisz to w jednej transzy, zapłacisz podatek od zysku 19%. Jeśli natomiast wypłacisz maksymalnie 25% zgromadzonej kwoty, a resztę będziesz wypłacał w transzach, unikniesz konieczności płacenia podatku. Środki z PPK możesz również wypłacić wcześniej, jeśli:

• skorzystasz z nich jako z pożyczki na wkład własny do mieszkania (dla osób przed 45. rokiem życia),
• potrzebujesz ich ze względu na poważną chorobę swoją lub kogoś z najbliższej rodziny (maksymalna wypłata to 25% zgromadzonej kwoty).

W dowolnej chwili możesz również dokonać zwrotu. Pamiętaj jednak, że wtedy część środków trafi do Twojego pracodawcy, ZUS-u i do państwa.