Zasady jazdy po autostradzie w pigułce

W Polsce mamy do dyspozycji około 1,8 tys. km autostrad. Nowe odcinki są  sukcesywnie oddawane do użytku. Pokonując trasy autostradą, można nie tylko znacznie skrócić czas podróży, ale także zwiększyć jej komfort. Istotne jednak, aby dla bezpieczeństwa swojego i innych uczestników ruchu pamiętać o stosowaniu się do reguł obowiązujących na tego rodzaju drodze. Jakie są zasady jazdy po autostradzie? O czym pamiętać, a czego bezwzględnie nie robić? Zapraszamy do lektury artykułu.

Zanim przejdziemy do odpowiedzi, sprawdźmy, jak definiowane jest pojęcie autostrady przez prawo. W ustawie o drogach publicznych czytamy, że autostrada to droga o następujących cechach:

Prawo o ruchu drogowym w art. 2. precyzuje, że autostrada jest przeznaczona dla pojazdów samochodowych, z wyłączeniem czterokołowca, które na równej, poziomej jezdni mogą rozwinąć prędkość co najmniej 40 km/h, w tym również w razie ciągnięcia przyczep. Jedynie pojazdy wykonujące prace remontowe, porządkowe lub modernizacyjne mogą poruszać się po autostradzie, nie spełniając tego warunku. Rozważania, jak jechać po autostradzie, trzeba zacząć zatem od podkreślenia, że nie każdy pojazd może się po niej poruszać.

Przepisy regulują również maksymalną prędkość, która w Polsce dla aut osobowych, motocykli i samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t wynosi 140 km/h. Aby uniknąć mandatu, zwróć uwagę na odcinkowy pomiar prędkości na autostradzie. Pamiętaj też o dostosowaniu prędkości do warunków panujących na drodze, ponieważ nie zawsze jazda z maksymalną dopuszczalną prędkością jest bezpieczna. Istotne są także ograniczenia prędkości przy zjazdach z autostrady. Jadąc przez długi czas z dużą prędkością może wydawać się, że zwolniłeś odpowiednio, ale prędkość na liczniku będzie nadal dużo wyższa niż ta na znaku.

Przepisy zabraniają zatrzymywania się na autostradzie poza miejscami ku temu wyznaczonymi. Jeśli zatem potrzebujesz postoju, musisz poczekać do najbliższego MOP-u, czyli Miejsca Obsługi Podróżnych lub wyjazdu z autostrady. Niekiedy bywają sytuacje, które wymuszają zatrzymanie od razu z przyczyn technicznych, gdy auto odmawia posłuszeństwa lub sygnalizuje poważną usterkę. Jeśli do zdarzenia dojdzie w pobliżu MOP-u, należy skorzystać ze zjazdu i zaparkować w bezpiecznym miejscu. Jeśli nie mamy tyle szczęścia, zjeżdżamy na znajdujący się z prawej strony pas awaryjny, oddzielony od jezdni linią ciągłą i zatrzymujemy auto możliwie najbliżej prawej krawędzi drogi.

Zatrzymanie się na autostradzie czasami wymuszają okoliczności zewnętrzne, takie jak korek czy nagłe hamowanie pojazdu jadącego z przodu. Aby wykonać manewr bezpiecznie, trzeba pamiętać o zachowaniu prawidłowej odległości od poprzedzającego pojazdu. Powinna być nie mniejsza niż połowa prędkości, z jaką się poruszamy. Jeśli jedziesz z prędkością 120 km/h, minimalna odległość powinna wynosić 60 m. Należy też ostrzec pojazdy znajdujące się z tyłu przez włączenie świateł awaryjnych, gdy tylko zauważymy, że konieczne jest radykalne zmniejszenie prędkości. Przepis o minimalnej odległości nie ma zastosowania podczas manewru wyprzedzania.

Jeśli konieczne jest zatrzymanie się z powodu przebitej opony czy jakiejkolwiek innej awarii samochodu na autostradzie, uniemożliwiającej dalszą jazdę, po zjechaniu na pas awaryjny pamiętaj o odpowiednim zasygnalizowaniu postoju. Koniecznie:

Na autostradzie nawet wymiana koła może stanowić zagrożenie, zwłaszcza jeśli dotyczy lewej strony pojazdu. Dlatego powiadom służby drogowe, dzwoniąc na całodobowy numer 19111 ze swojego telefonu lub najbliższego telefonu awaryjnego. Obecną lokalizację określisz dzięki słupkom, które wskazują numer drogi i kilometr, na którym się znajdujesz. Odpowiednie zabezpieczenie pojazdu i obszaru wokół niego jest niezwykle istotne dla bezpieczeństwa.

Jeśli nie jesteś w stanie samodzielnie rozwiązać problemu, konieczne będzie wezwanie pomocy drogowej. Wymianę koła lub usprawnienie pojazdu na miejscu zapewnia odpowiednie ubezpieczenieassistance, które można kupić razem z OC i AC lub jako osobną polisę.

Ze względu na specyfikę ruchu na autostradzie zabronione są niektóre manewry. Niedopuszczalne jest:

Zakaz cofania i zawracania dotyczy także Placów Poboru Opłat.

Nie należy też przebiegać przez pasy ruchu i pas oddzielający jezdnie. Unikaj również gwałtownych manewrów, ponieważ przy dużych prędkościach mogą być one szczególnie niebezpieczne.

Zasady jazdy po autostradzie przewidują, że jest ona przeznaczona dla samochodów i motocykli. Niedopuszczalne jest poruszanie się rowerami, motorowerami, ciągnikami, wozami konnymi, pojazdami wolnobieżnymi, hulajnogami czy pieszo. Z przytoczonej na początku artykułu definicji autostrady wiesz już, że pojazdami, które nie mogą poruszać się po autostradzie są również czterokołowce. Nie powinno się zatem wjeżdżać na autostradę quadem lub mikrosamochodem. Za wjazd na autostradę pojazdem do tego nieprzeznaczonym grozi mandat 250 zł.

W Polsce obowiązuje ruch prawostronny, a przepisy mówią, że kierujący powinien poruszać się możliwie najbliżej prawej krawędzi jezdni. Jakie obowiązują zatem w tej kwestii zasady na autostradzie? Lewy pas służy do wyprzedzania. Kierowcy nie powinni blokować i utrudniać ruchu innym, a tak można interpretować pozostawanie na lewym pasie, gdy prawy jest wolny, a samochody za nami jadą szybciej. Poza przepisami warto pamiętać o zwykłej kulturze jazdy, która nie tylko pomaga w utrzymaniu płynności ruchu, ale też zwiększa bezpieczeństwo. Powinni pamiętać o niej wszyscy kierowcy, bez względu na prędkość, z jaką się poruszają.

Jeśli zatem chcesz wyprzedzić pojazd, oceń, korzystając z lusterek, czy możesz bezpiecznie wykonać manewr, bez zajeżdżania pasa innemu kierującemu. Gdy skończysz manewr i prawy pas jest wolny, zjedź na prawą stronę. Jeśli poruszasz się lewym pasem i jedzie przed tobą pojazd wyprzedzający właśnie inny bądź inne, zwolnij i poczekaj, aż zakończy manewr. Aby uniknąć wzajemnej frustracji, warto wykazać się odrobiną zrozumienia i nie ponaglać kierującego, który sprawnie wyprzedza, a z drugiej strony nie blokować lewego pasa, jeśli nie jest to już uzasadnione manewrem wyprzedzania. Przed każdym manewrem pamiętaj o włączeniu kierunkowskazu.

Przy dużym natężeniu ruchu częste zmiany pasa mogą nie być bezpieczne. Warto wtedy zdać się na zdrowy rozsądek i zoptymalizować prędkość, aby nie zmieniać pasa co kilka sekund.

W Polsce nieco ponad 1/3 długości autostrad to odcinki płatne. Nie ma jednolitego systemu pobierania opłat, ponieważ autostrady w zależności od odcinka podlegają różnym zarządcom, którzy wprowadzają własne regulacje. Różne są również sposoby płatności. Opłaty na autostradzie A1 za podróż między Rusocinem a Nową Wsią można uiścić u kasjera bądź zostaną pobrane automatycznie z karty podpiętej do aplikacji AmberGo. Bramki rozmieszczone są przy wjazdach i zjazdach. W zależności od wybranej metody płatności przy zjeździe kierujemy się do bramki oznaczonej kamerą i napisem „tylko AmberGo”, jeśli korzystamy z aplikacji lub udajemy się do bramki z konturem postaci, by opłacić pobrany przy wjeździe bilet.

Wszystko na temat opłat za autostradę A2 oraz płatnych odcinków A4 w 2023 roku znajdziesz w innych naszych artykułach.

Przepisy nie określają minimalnej prędkości, z jaką należy poruszać się po autostradzie. Na pierwszy rzut oka myląca może być w tej kwestii definicja autostrady, podana w Prawie o ruchu drogowym. Pamiętać jednak należy, że określa ona jedynie parametry techniczne i konstrukcyjne pojazdów, jakie mogą poruszać się po autostradzie, a nie minimalną prędkość, z jaką powinna odbywać się jazda na autostradzie. Zasady mówią jednak, że nie powinna być to prędkość utrudniająca innym kierowcom sprawną jazdę.

Podróż autostradą wymaga skupienia i opanowania, w szczególności przy dużym natężeniu ruchu, kiedy wiele rzeczy dzieje się bardzo szybko. Dla bezpieczeństwa swojego i innych pamiętaj o zasadach jazdy na autostradzie. Nie zapomnij również o ubezpieczeniu, w tym o bardzo pomocnym assistance. Dostępne oferty porównasz z pomocą naszegokalkulatora OC i AC, a polisę kupisz online, w najbliższej placówce CUK lub przez telefon.