Jak wybrać domowy magazyn energii?

Produkujesz prąd na własny użytek, korzystając z instalacji fotowoltaicznej lub turbiny wiatrowej? W takim razie postaw na magazyn energii. Dowiedz się, jaki sprzęt wybrać i czym kierować się podczas zakupów. 

To nic innego jak sprzęt, którego zadaniem jest przechwytywanie nadwyżki produkcji prądu, a następnie zasilanie urządzeń elektrycznych zgromadzonych w gospodarstwie domowym. Magazyn energii pozwala więc zoptymalizować produkcję i zapewnić sobie niezależność od dostaw zewnętrznych.

Magazyny energii mają formę skrzynek, które montowane są na ścianie. Wewnątrz znajduje się:

Sprzęt może być wykorzystywany na dwa sposoby. Pierwszą funkcję, jaką może pełnić, to odbiornik nadwyżki produkcji prądu z instalacji fotowoltaicznej czy turbiny wiatrowej. Drugą jest zasilanie awaryjne podczas przerw w dostawie prądu z sieci zewnętrznej. 

Energia produkowana z paneli fotowoltaicznych czy turbin wiatrowych wykorzystywana jest na bieżąco przez domowników. Nadwyżka wędruje zaś do magazynu, który bazuje na 3 procesach. Pierwszy z nich to ładowanie, czyli pobieranie niewykorzystanej przez producenta energii elektrycznej, pochodzącej np. z instalacji fotowoltaicznej. Ta energia jest przechowywana w bateriach. Ostatni z procesów to rozładowywanie, czyli oddawanie zgromadzonej energii do sieci lub do urządzeń wtedy, gdy jest ona potrzebna. Mogą to być godziny wieczorne czy okres, gdy dojdzie do awarii sieci. 

Warto zaznaczyć, że jeśli baterie magazynu energii są naładowane całkowicie, pozostała nadwyżka trafia już do sieci. Analogicznie, jeśli akumulatory są rozładowane, potrzebną energię trzeba pobrać z zewnętrznych źródeł.

Odpowiedź brzmi: nie. Jednak prosumenci, którzy chcą skorzystać z dofinansowania w ramach programu “Mój prąd 6.0”, muszą wyposażyć swój system w magazyn energii lub ciepła. Warto zapoznać się wymaganiami projektu, ponieważ nie każdy rodzaj sprzętu uprawnia do uzyskania dotacji.

Zastanawiasz się, czy warto postawić na magazyn energii do fotowoltaiki, czy innej instalacji odnawialnej? Przedstawimy Ci teraz kilka zalet takiego rozwiązania:

W fotowoltaice stosuje się dwa główne magazyny energii. Jest to magazyn prądu stałego (DC) oraz magazyn prądu przemiennego (AC). To, który z nich wybrać zależy m.in. od wielkości instalacji. Omówmy teraz je krótko.

Magazyn DC jest obecnie bardziej powszechny ze względu na m.in. niewielkie koszty wdrożenia. Sprzęt ten współpracuje bezpośrednio z falownikiem hybrydowym. Prąd z paneli fotowoltaicznych przekazywany jest do magazynu, a później do sieci przemiennego napięcia.

Zasada magazynu AC opiera się na przetwarzaniu energii z prądu stałego na prąd zmienny. W następnej kolejności przekazywany jest on do sieci energetycznej. Ponieważ to raczej dość nowe rozwiązanie, częściej spotkać je można w większych instalacjach. Także dlatego, że magazyny AC wyróżniają się dużymi pojemnościami.

To zależy. Nie wszystkie magazyny energii mają funkcję Backup, czyli są w stanie przejąć rolę awaryjnego źródła zasilania. Jednak te modele, które wyposażone są w ten dodatek, są w stanie działać, jeśli sieć energetyczna przestaje dostarczać prąd. Jeśli do tego dojdzie, magazyn energii automatycznie przełącza się na zasilanie ze zgromadzonych zasobów. Co ważne, na rynku dostępne są modele magazynów energii, które mogą mieć dwa typy funkcji Backup. Pierwszy z nich to Backup Ready, czyli system, który zapewnia kompleksowe zasilanie całej instalacji elektrycznej w domu. Z kolei Mini Backup Ready oferuje ciągłość pracy ograniczonej liczby urządzeń.

Co ciekawe, można podjąć się budowy magazynu energii na własną rękę. Nadają się do tego akumulatory litowo-jonowe z samochodów elektrycznych. Gdy baterie zostaną odrzucone ze względu na zmniejszenie pojemności, można dać im drugie życie. Jest to więc rozwiązanie, które niesie za sobą również korzyści ekologiczne. Korzystanie z akumulatorów samochodowych wiąże się także z niższym nakładem finansowym niż przy zakupie nowego sprzętu. Z kolei głównymi wadami są: mniejsza trwałość systemu czy ryzyko związane z bezpieczeństwem. 

Trzeba pamiętać podczas samodzielnego składania magazynu energii, by składał się on z nieuszkodzonych akumulatorów samochodowych, a także innych podstawowych komponentów, takich jak inwerter czy system zarządzania bateriami z certyfikatami bezpieczeństwa. Znaleźć je można w lokalnych sklepach, ale także online. Koniecznie trzeba przemyśleć lokalizację, by wentylacja i inne warunki były odpowiednie.

Sprzęt wybiera się indywidualnie, ponieważ różni użytkownicy mogą mieć inne potrzeby. Trzeba wziąć pod uwagę kilka czynników. Oto kilka kwestii, które trzeba rozważyć:

Warto również wybierać produkty renomowanych marek, by mieć pewność, że magazyn energii posłuży nam dłużej. Nie bez znaczenia są również certyfikaty i atesty potwierdzające bezpieczeństwo i wydajność komponentów, a także długa gwarancja.

Wiemy już, że pojemność magazynu powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb.  Szacuje się, że w przeciętnym gospodarstwie domowym, pojemność magazynu powinna wynosić około 1,5-krotność mocy instalacji fotowoltaicznej. Inna zasada określania wielkości magazynu energii brzmi: pojemność powinna wynosić 1,5 kWh na każde 1000 kWh rocznego zużycia energii.

Warto zaznaczyć, że sprzęt wraz z upływem lat się degraduje. By utrzymać optymalną wydajność, dobrze jest lekko przewymiarować magazyn energii, biorąc pod uwagę zmniejszenie pojemności akumulatora po kilku latach. Warto rozważyć także zasilanie awaryjne i wziąć to pod uwagę podczas obliczeń.

W przytoczonym wyżej przykładzie numer 2 pojemność magazynu energii uwzględniająca degradację akumulatora oraz możliwość zasilania awaryjnego powinna wynosić ok. 10-12 kWh.

Zobacz również: Jakie ogrzewanie do domu wybrać?

Na to pytanie nie można jednoznacznie odpowiedzieć. Cena magazynu energii zależy ostatecznie od pojemności, rodzaju akumulatora, innych dodatkowych elementów, takich jak system zarządzania bateriami, ale i producenta.

Przykładowe ceny magazynów energii:

Budując własny system, warto wspomóc się dofinansowaniami magazynów energii. Mogą skorzystać z nich zarówno osoby fizyczne, jak i przedsiębiorstwa, a także rolnicy. Dotacja może obejmować zarówno zakup, montaż, jak i rozbudowę magazynów. 

Gospodarstwa domowe mogły się starać o środki z programu "Mój Prąd 6.0". Nabór wniosków trwał od 2 września 2024 do 6 marca 2025. Warto obserwować, kiedy uruchomiona zostanie nowa pula pieniędzy. Dofinansowanie można otrzymać na magazyn energii elektrycznej o minimalnej pojemności 2 kWh. Uzyskać można do 6 tys. zł dofinansowania, a także do 30 tys. zł na mikroinstalację wiatrową. Przysługuje także ulga termomodernizacyjna na zakup i montaż, którą rozliczyć można, składając roczne zeznanie podatkowe.

Wszystko zależy tak naprawdę od różnych czynników. To, czy magazyn energii będzie opłacalną inwestycją, zależy m.in. od kosztów zakupu i montażu, dostępności dofinansowań, cen prądu oraz indywidualnej konsumpcji energii elektrycznej użytkownika. 

Tego typu rozwiązanie przy instalacji fotowoltaicznej jest korzystne dla osób, mieszkających w regionach z niestabilnymi dostawami prądu, osób z dużymi rachunkami za prąd, a także dla inwestorów, którzy chcą zwiększyć atrakcyjność swojej nieruchomości.

Na to pytanie jest bardzo trudno odpowiedzieć jednoznacznie. To, po jakim czasie zwróci się inwestycja z magazyn energii, jest zależne od kilku czynników m.in. zużycia energii, pojemności akumulatorów, sposobu konsumpcji prądu przez użytkowników czy aktualnych cen kupna i sprzedaży prądu. Można jedynie oszacować, kiedy inwestycja się zwróci. Zazwyczaj w standardowym gospodarstwie domowym, którego zużycie prądu wynosi 3500 kWh i które skorzystało z ulg i dotacji na magazyn energii, można spodziewać się, że inwestycja będzie się opłacać po 6-10 latach.

Najlepiej wybrać do tego pomieszczenie w budynku np. garaż, strych czy kotłownia. Wewnątrz panują bowiem odpowiednie warunki dla utrzymania trwałości sprzętu. Temperatura powietrza w miejscu, gdzie zamontowany jest magazyn energii, powinna wynosić od 20 do 30 stopni C. Nie powinno się umieszczać baterii na zewnątrz budynku czy w blaszanym garażu, ponieważ warunki tu panujące mogłyby uszkodzić sprzęt.

Magazyny energii bazują obecnie na nowoczesnych technologiach, których celem jest m.in. zapewnienie bezpieczeństwa. Sprzęty dostępne na rynku wyposażone są w systemy zarządzania baterią (BMS), mechanizmy ochrony przed przeładowaniem, przegrzaniem czy zwarciem itd. Jeśli oprócz tego użytkownik zadba o bezpieczną instalację oraz stosowanie się do zaleceń producenta, można zminimalizować ryzyko awarii do minimum.

Tak, na rynku ubezpieczeniowym znajdziesz wiele tego typu produktów ubezpieczeniowych, które obejmują ochroną magazyny energii. To zazwyczaj polisy obejmujące instalacje lub urządzenia odnawialnych źródeł energii, do których zaliczyć można m.in. ubezpieczenie paneli fotowoltaicznych i połączonych z nimi magazynów energii. W zależności od zakresu polisy można liczyć na zabezpieczenie systemu w razie zdarzeń losowych (np. pożaru czy przepięcia), usterki, uszkodzenia podczas montażu czy też kradzież itd.