Fotowoltaika – nowe zasady 2024. Rozliczenia, przepisy

Panele fotowoltaiczne to bardzo duża inwestycja, która ma wiele plusów. Przede wszystkim pozyskana energia może jednocześnie gwarantować oszczędność pieniędzy. Zyskujesz też większą niezależność, jeśli chodzi o podwyżki cen prądu. Trzeba jednak pamiętać o pewnych formalnościach, jakie niesie za sobą fotowoltaika. Ostatnia zmiana przepisów weszła w życie w 2022 r. A co planowane jest w 2024 roku?

Rok 2022 przyniósł rewolucję w zasadach rozliczania fotowoltaiki. Ta zmiana była przez wielu krytykowana. Chodziło o wprowadzenie nowego systemu, czyli net-billingu. Właściciele instalacji fotowoltaicznych muszą ponosić dużą opłatę za pobierany prąd, a w przypadku jego sprzedaży, rozliczać się na podstawie mniej korzystnej stawki.

System rozliczania fotowoltaiki ma się zmienić również w 2024 r. Nowa taryfa dynamiczna ma obowiązywać od 1 lipca 2024 r.  

Rozliczenie fotowoltaiki na podstawie taryfy dynamicznej polegać będzie na wykorzystaniu ceny giełdowej godzinowej na rynkach dnia następnego. Stawka będzie inna w zależności od godziny, w której będzie dostarczana energia do sieci. Taryfa dynamiczna jest zależna od aktualnych warunków na rynku energetycznym. Jeśli popyt na energię będzie wyższy, stawki także będą wyższe. Niższa cena będzie z kolei przy niewielkim popycie.

Ceny będą ustalane przez Operatora Informacji Rynku Energii (OIRE) i to on zgodnie z nowelizacją ustawy Prawo energetyczne ma zająć się przygotowaniem Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii. To właśnie na stronie CSIRE będziemy sprawdzali ceny energii elektrycznej.

Do 30 czerwca 2024 r. właściciele instalacji fotowoltaicznych rozliczać się będą za energię, tak, jak do tej pory, czyli na podstawie rynkowej miesięcznej ceny energii elektrycznej, wyznaczonej dla danego miesiąca kalendarzowego.

Jesteś właścicielem instalacji fotowoltaicznej już od dawna i zastanawiasz się, czy teraz będziesz musiał inaczej się rozliczać? Bez obaw. Użytkownicy, którzy mają instalację fotowoltaiczną, mogą wciąż odbierać bez dodatkowych kosztów 80% energii elektrycznej (jeśli system ma moc do 10 kW) lub 70% (jeśli instalacja ma ponad 10 kW). To system upustów, który jest dość opłacalny. Net-metering, bo tak nazywa się to rozwiązanie, zakłada bezgotówkowe rozliczanie z zakładem energetycznym. Przypomnijmy, że działa ono tylko dla tych osób, które założyły panele do 31 marca 2022 roku.

Jak to wygląda w praktyce? Produkujesz prąd, który trafia bezpośrednio do Twojego użytku. Kiedy panele fotowoltaiczne nie pracują, możesz pobierać wytworzoną nadwyżkę na takich zasadach:

Oznacza to, że operator pobierał 20 lub 30% energii. A co się dzieje, kiedy masz większe zapotrzebowanie niż nadwyżkę energii elektrycznej? Wtedy trzeba zapłacić za każdą kWh według aktualnych stawek.

To kolejna nowość, która będzie obowiązywać wkrótce. Od 2 lipca 2024 r. będzie funkcjonować pojęcie prosumenta wirtualnego. Nie trzeba będzie mieć paneli PV, by móc korzystać z profitów fotowoltaiki i mieć w efekcie niższe rachunki za prąd. Będzie można wykupić udział mocy w farmie słonecznej i korzystać z prądu, który ona produkuje. Powstałe nadwyżki mogą być sprzedawane na takiej samej zasadzie, jak w przypadku tradycyjnych prosumentów, a później odliczane od rachunku za prąd.

Z powodu wyczerpanej puli programu Mój Prąd 5.0 planowana jest szósta edycja inicjatywy. Nie wiadomo dokładnie, kiedy ruszy nowa pula. Na stronie internetowej widnieje tylko komunikat, zapowiadający nowy pobór wniosków o dopłaty.

Wiesz już, jakie zmiany w rozliczaniu fotowoltaiki przyniesie rok 2024. A jak dokładnie wygląda schemat rozliczania fotowoltaiki? Jakie przepisy obowiązują od 2022 roku? O tym przeczytasz w dalszej części artykułu.

Jak dobrze wiesz, słońce jest czystym źródłem energii odnawialnej. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby wykorzystać je do pozyskiwania prądu. Mówi się, że w Polsce natężenie promieniowania słonecznego wynosi 1000 kWh/m2. To oznacza spore zasoby, porównując się do innych krajów na wysokim poziomie pod tym względem. Nie trzeba liczyć na hiszpańskie czy włoskie upały, aby wygenerować tyle prądu, ile potrzebujesz do codziennego korzystania z urządzeń elektrycznych. Światło słoneczne w Polsce jest przez większość dni w roku, raz jest go więcej, a raz mniej.

Panele fotowoltaiczne na dachu wyglądają dość niepozornie, jednak to spora inwestycja. Mimo wszystko wiele osób się na nią decyduje ze względu na korzystny wpływ na środowisko, a także łatwość obsługi samej instalacji. W Polsce jest też wiele programów, które pełnią funkcję dofinansowania całego systemu. Jeśli więc decydujesz się na taką inwestycję, sprawdź koniecznie, jakie są możliwości w Twoim regionie.

Panele fotowoltaiczne są też odporne na zmienne warunki atmosferyczne, a ich działanie wcale nie jest głośne i nie powoduje dyskomfortu dla domowników. Od 2019 roku możesz je także odliczyć od podatku.

Jest jeszcze druga strona medalu, czyli rozliczenie paneli fotowoltaicznych. Choć działają przez cały rok, to tak naprawdę tylko w słoneczne dni pozyskują najwięcej energii. Ta musi być magazynowana, aby zapewniać Ci stały dostęp do prądu według zapotrzebowania. Właśnie dlatego trzeba się z tego rozliczyć.

Jak działa magazynowanie energii pozyskanej z fotowoltaiki?

Aby zrozumieć, jakie są prawa i obowiązki osób korzystających z paneli fotowoltaicznych, warto najpierw przybliżyć kilka ważnych definicji:

Od 1 kwietnia 2022 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii. Oznacza to, że osoby, które zamocowały panele fotowoltaiczne na gruncie czy też na dachu od 31 marca 2022, mogły korzystać z systemu upustów tylko do 30 czerwca. Od 1 lipca 2022 r. obowiązują nowe zasady.

Nowi prosumenci (osoby, które założyły panele fotowoltaiczne po 31 marca 2022) rozliczają się na zasadzie net-billingu. Oznacza to, że energia elektryczna jest sprzedawana oraz kupowana, a nie oddawana i odbierana. Stawki są różne, w zależności od rodzaju transakcji.

Panele fotowoltaiczne na płaskim dachu czy też w ogrodzie mogą przynieść wiele korzyści. Szczególnie jeśli ceny prądu zaczynają drastycznie rosnąć u operatorów. Niezależność energetyczna, bo tak mówi się o profitach prosumenta, jest bardzo istotna. Można całkowicie odciąć się od dostawców prądu lub w większej części korzystać ze swojej instalacji. Panele fotowoltaiczne w ogrodzie to inwestycja, która zwraca się po wielu latach, jednak mimo wszystko warto się jej przyjrzeć bliżej. W Polsce wciąż wskaźniki nie spełniają ustalonych warunków pod względem procentowego udziału OZE.

Eksperci przewidują, że dla właścicieli instalacji PV, rozliczających się w systemie net-billing, zasady, obowiązujące od połowy 2024 r., mogą być korzystne w przypadku posiadania magazynów energii. Tylko wtedy możliwe będzie odpowiednie zarządzanie procesem sprzedaży. Chodzi o to, by sprzedawać energię wtedy, kiedy jest droższa, a kupować, gdy jest tańsza. Jednak taki sposób zarządzania wymaga śledzenie aktualnych cen.

Dzięki rozliczeniu fotowoltaiki na podstawie taryfy dynamicznej będzie można z większą dokładnością przewidywać wzrost i spadek cen, co przekładać się będzie na możliwość lepszego zarządzania zyskami i stratami ze sprzedaży prądu niż dotychczas.

Ponadto specjaliści uważają, że nowy sposób rozliczania na podstawie taryf dynamicznych, może zachęcić do przejścia na system net-billing na podstawie cen rzeczywistych również tych, którzy do tej pory korzystali na zasadzie praw nabytych z systemu net-metering. Tutaj również warunkiem będzie inwestycja w domowe magazyny energii.

Wiesz już, jak dużą inwestycję stanowią panele fotowoltaiczne. Cena obejmuje nie tylko same urządzenia, ale także obsługę specjalistycznej firmy. Minie co najmniej kilka lat, zanim dojdzie do zwrotu całego kosztu. Właśnie dlatego warto wziąć pod uwagę ubezpieczenie domu lub mieszkania, które obejmuje fotowoltaikę. Urządzenia te są zazwyczaj traktowane przez ubezpieczycieli jako stały element, dlatego są objęte ochroną, jeśli oczywiście zdecydujesz się na odpowiednią polisę. Więcej przeczytasz o tym w naszym artykule: Ubezpieczenie domu.

Niektóre towarzystwa ubezpieczeniowe proponują polisy stricte przeznaczone dla użytkowników paneli. W nich zakres ochrony obejmuje uszkodzenie lub zniszczenie spowodowane zdarzeniem losowym. Przykładem jest grad, pożar czy huragan. Ubezpieczyciel gwarantuje wsparcie finansowe, które możesz przekazać na naprawę urządzeń, a nawet rozbiórkę i demontaż zniszczonych elementów. Co ciekawe, ubezpieczenie może obejmować straty finansowe dotyczące przerw w pracy instalacji. To bardzo istotne, kiedy np. instalacja nie będzie działać poprawnie. Zawsze jednak warto zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia, aby wiedzieć, kiedy polisa chroni Twoje panele fotowoltaiczne.

Jeśli masz jakieś pytania albo chcesz porównać ceny ubezpieczeń, zrób to wraz z naszymi doradcami w CUK Ubezpieczenia. Poznaj nasz kalkulator ubezpieczenia domu i mieszkania online, odwiedź jedną z placówek albo zadzwoń na infolinię.