Dowiedz się, czym jest OFE i jakie ma znaczenie dla Twojej przyszłej emerytury.

System emerytalny w Polsce przeszedł na przestrzeni lat wiele zmian, a jednym z jego bardziej rozpoznawalnych filarów pozostaje Otwarty Fundusz Emerytalny. Choć OFE nie odgrywa już takiej roli jak dawniej, nadal wzbudza zainteresowanie. Dotyczy to zwłaszcza kwestii zgromadzonych środków, ich rozliczania oraz możliwości wypłaty czy dziedziczenia. Zastanawiasz się, czym jest Otwarty Fundusz Emerytalny i w jakiej formie funkcjonuje obecnie? W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na najczęstsze pytania dotyczące OFE.

Otwarty Fundusz Emerytalny to instytucja finansowa służąca do gromadzenia i inwestowania części składek emerytalnych, które były potrącane z wynagrodzeń osób pracujących. Celem działania funduszy było pomnażanie środków odkładanych z myślą o przyszłej emeryturze. Zebrane pieniądze trafiały do funduszy za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i były inwestowane głównie w papiery wartościowe oraz inne instrumenty finansowe.

OFE działały jako element drugiego filaru polskiego systemu emerytalnego, uzupełniając wypłaty realizowane przez ZUS. Początkowo członkostwo w funduszu było obowiązkowe, a ubezpieczeni mogli wybrać instytucję zarządzającą swoim kontem. Z czasem wprowadzono możliwość przeniesienia całości składki do ZUS, co ograniczyło znaczenie funduszy w systemie.

Otwarty fundusz emerytalny został wprowadzony w Polsce w 1999 roku w ramach reformy systemu emerytalnego opartej na trzech filarach.

Obecnie OFE nadal istnieją, ale mają znacznie ograniczoną funkcję. Od 2014 roku nowe składki emerytalne nie są już automatycznie kierowane do funduszy – trafiają na subkonto w ZUS, chyba że ubezpieczony sam zdecyduje inaczej.

Nowi uczestnicy systemu nie są przypisywani do żadnego OFE, a środki zgromadzone wcześniej podlegają stopniowemu przenoszeniu do ZUS na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. W praktyce oznacza to, że fundusze działają, ale nie odgrywają już kluczowej roli w polskim systemie emerytalnym.

Czytaj także: Czym są Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK)?

Wiele osób nie ma pewności, czy nadal posiada konto w otwartym funduszu emerytalnym i ile środków się na nim znajduje. Po zmianach w systemie część składek trafia do ZUS, a część do OFE – jeśli złożono odpowiednią deklarację. Sprawdzenie dotyczy wyłącznie osób, które w przeszłości zostały zapisane do któregoś z funduszy. Jeśli nigdy nie przystąpiono do systemu, konto nie będzie widoczne. W odpowiedziach na poniższe pytania wyjaśniamy dokładnie, jak sprawdzić OFE i stan konta.

Najprościej zrobić to przez PUE ZUS – po zalogowaniu można sprawdzić, czy jesteś zapisany do OFE i do którego funduszu. Informację można też uzyskać na infolinii ZUS lub bezpośrednio w funduszu.

Każdy fundusz ma obowiązek raz w roku przesłać informację o stanie konta – listownie lub elektronicznie. Można też zalogować się na swoje konto klienta na stronie funduszu i sprawdzić dane na bieżąco.

Kwotę zgromadzonych środków znajdziesz w rocznym zestawieniu lub po zalogowaniu do funduszu. Jeśli nie pamiętasz, w jakim OFE jesteś, ustalisz to przez PUE ZUS lub kontakt z ZUS.

Po zmianach w systemie emerytalnym wielu ubezpieczonych musiało podjąć decyzję: pozostać w OFE czy przenieść całość składki do ZUS. Wybór ten dotyczył tylko osób, które wcześniej były członkami funduszu.

OFE inwestuje środki na rynku kapitałowym – ich wartość zależy więc od wyników inwestycyjnych. Z kolei ZUS prowadzi system repartycyjny – składki obecnie wpłacane są przeznaczane na wypłatę bieżących emerytur, a nie inwestowane.

Na 10 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego działa tzw. suwak bezpieczeństwa – OFE co miesiąc przekazuje część zgromadzonych środków do ZUS. Dzięki temu są one stopniowo włączane do systemu, z którego będzie wypłacana emerytura.

Po rezygnacji z OFE środki emerytalne gromadzone są na subkoncie w ZUS, które podlega waloryzacji. Warto wiedzieć, że zarówno środki w OFE, jak i na subkoncie ZUS mogą być dziedziczone – w przeciwieństwie do tradycyjnego konta ZUS.

Dodatkową formą dobrowolnego oszczędzania na emeryturę może być także IKZE (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego), które oferuje korzyści podatkowe i pełną kontrolę nad wpłatami. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w artykule: IKZE – co to jest, jak działa i gdzie założyć?

Tak, środki zgromadzone w otwartym funduszu emerytalnym podlegają dziedziczeniu, co stanowi jedną z ich największych zalet w porównaniu z tradycyjnym kontem w ZUS. W przypadku śmierci uczestnika przed osiągnięciem wieku emerytalnego zgromadzony kapitał może zostać przekazany:

Dziedziczenie dotyczy zarówno środków znajdujących się w OFE, jak i (w części) na subkoncie ZUS. W przypadku rozwodu lub ustania wspólności majątkowej, środki zgromadzone w funduszu mogą być również podzielone między byłych małżonków w ramach podziału majątku wspólnego.

Środków zgromadzonych w OFE nie można wypłacić samodzielnie ani w dowolnym momencie, ponieważ nie są to klasyczne oszczędności – są one częścią systemu emerytalnego. Wypłata następuje dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego i jest połączona z wypłatą świadczenia z ZUS.

Proces wygląda następująco:

W efekcie nie otrzymuje się pieniędzy z OFE jako osobnej wypłaty, lecz są one wliczane do łącznej emerytury. Wyjątkiem są przypadki dziedziczenia – wówczas środki mogą zostać wypłacone bliskim wskazanym przez uczestnika funduszu. Nie ma natomiast możliwości wcześniejszej wypłaty ani przeniesienia środków do innego celu, takiego jak np. zakup mieszkania czy leczenie.

Zobacz również:Jak sprawdzić OFE zmarłego i odzyskać pieniądze?

Warto pamiętać, że poza systemem publicznym (ZUS i OFE) istnieją również prywatne formy oszczędzania na przyszłość. Coraz więcej osób decyduje się na ubezpieczenia emerytalne, które łączą element ochronny z systematycznym budowaniem kapitału. Tego typu produkty pozwalają na elastyczne dopasowanie składek, dają możliwość skorzystania z ulg podatkowych i oferują gwarancję wypłaty zgromadzonych środków w przyszłości.

Co istotne, takie rozwiązania są dostępne zarówno dla osób pracujących na etacie, jak i prowadzących działalność gospodarczą. Mogą stanowić uzupełnienie środków z OFE lub subkonta ZUS, ale także działać całkowicie niezależnie od systemu publicznego. Tego rodzaju ubezpieczenia pozwalają gromadzić kapitał na własnych warunkach i często oferują możliwość wskazania osób uposażonych, co zwiększa kontrolę nad przekazywaniem środków po śmierci ubezpieczonego.

To rozwiązanie szczególnie warte uwagi dla tych, którzy chcą zwiększyć swoje bezpieczeństwo finansowe po zakończeniu aktywności zawodowej i nie polegać wyłącznie na państwowych świadczeniach.

Po przeczytaniu artykułu wiesz już, co to jest Otwarty Fundusz Emerytalny i jakie miejsce zajmuje w polskim systemie emerytur. Znasz różnice między OFE a ZUS, orientujesz się, jak sprawdzić stan konta, co dzieje się ze środkami po śmierci uczestnika oraz kiedy możliwa jest ich wypłata. Warto jednak podejść do kwestii przyszłej emerytury kompleksowo i rozważyć także prywatne formy ochrony, takie jak ubezpieczenia z opcją oszczędzania.

W CUK możesz wygodnie porównać oferty wielu towarzystw i dopasować rozwiązanie do swoich potrzeb – zarówno pod względem zakresu ochrony, jak i możliwości systematycznego gromadzenia środków. Pomocny będzie w tym m.in. kalkulator ubezpieczeń na życie, dzięki któremu już w kilka minut sprawdzisz dostępne warianty i poznasz wysokość składki.

Zabezpiecz swoją przyszłość – skontaktuj się z doradcą CUK, odwiedź placówkę lub sprawdź ofertę online i wybierz dla siebie najlepsze rozwiązanie!