Jak sprawdzić OFE zmarłego i odzyskać pieniądze?

Niewiele osób zdaje sobie sprawę z tego, że pieniądze zgromadzone na OFE oraz subkoncie w ZUS podlegają dziedziczeniu. Jeśli osoba uprawniona nie zgłosi się do instytucji, nie otrzyma tych środków automatycznie. Dowiedz się jak sprawdzić OFE zmarłego i uzyskać wypłatę zgromadzonych pieniędzy po spadkodawcy.

Osoba, która posiada Otwarty Fundusz Emerytalny (OFE), może wskazać, kto otrzyma wypłatę pieniędzy po jej śmierci. Jeśli zostały uposażone osoby, pieniądze nie będą dziedziczone. Jednak, gdy nikt nie został wskazany w umowie do otrzymania środków, pieniądze są dziedziczone na zasadach ogólnych, według prawa spadkowego. Odpowiedź na pytanie, zawarte w tym akapicie brzmi więc: tak, środki zgromadzone na OFE wchodzą do masy spadkowej, jeśli zmarły nie wskazał wcześniej innej osoby uposażonej. Nie musi to być nikt z rodziny. 

Pieniądze z OFE oraz subkonta w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS), na którym gromadzone są składki emerytalne, mogą zostać wypłacone po śmierci osoby ubezpieczonej. Mówią o tym przepisy ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 roku o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Studiując zapisy ustawy, można dowiedzieć się, jak sprawdzić OFE zmarłego, podzielić i wypłacić środki zgromadzone na koncie, a także kto może się o nie ubiegać.

Nie każdy może dowiedzieć się, jaka kwota zgromadzona została na koncie OFE zmarłego. Może to zrobić osoba, która ma interes prawny, czyli:

Jeśli nie wiesz, w jakim Otwartym Funduszu Emerytalnym Twój spadkodawca miał konto, możesz dowiedzieć się tego na kilka sposobów. Pierwszy, to sprawdzenie korespondencji w poszukiwaniu nazwy funduszu emerytalnego. Na różnych raportach czy zawiadomieniach powinna widnieć o tym informacja. 

Jeśli ta droga zawiedzie, możesz skontaktować się z placówką ZUS właściwą ze względu na miejsce zamieszkania zmarłego. Obowiązkiem instytucji jest rejestrowanie środków przekazanych do OFE. Można skorzystać także z Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE). W tym celu należy zalogować się przez Profil Zaufany, kwalifikowany podpis elektroniczny lub bankowość internetową. W dalszej kolejności należy wybrać zakładkę „Ubezpieczony" i „Informacje o stanie konta", by sprawdzić sekcję OFE i dowiedzieć się, ile pieniędzy znajduje się na rachunku.

Najpierw trzeba ustalić, w jakim funduszu emerytalnym osoba zmarła miała konto. W dalszej kolejności należy skontaktować się z towarzystwem ubezpieczeniowym, które prowadziło rachunek. Wtedy uzyskasz informację, czy zmarły wskazał osoby uposażone. Jeśli tego nie zrobił, środki z funduszu trafią na subkonto ZUS i będą podlegały dziedziczeniu według zasad.

Wiedząc, w jakim funduszu emerytalnym osoba zmarła miała zgromadzone środki, można podjąć kroki, by je odzyskać. Należy złożyć wniosek. Można to zrobić osobiście, drogą pocztową lub elektronicznie. Trzeba sprawdzić najpierw, jaką formę preferuje dana instytucja. Jednak to, czy wniosek będzie składany do OFE, czy ZUS zależy od tego, kiedy spadkodawca zmarł. Jeśli było to przed osiągnięciem wieku emerytalnego, to trzeba się zgłosić do funduszu, a OFE przekazuje dokumenty do ZUS. Po zlokalizowaniu funduszu emerytalnego warto więc zasięgnąć informacji o tym, jak wygląda procedura w konkretnym towarzystwie. Jednak jeśli sprawa dotyczy osoby, która osiągnęła wiek emerytalny, trzeba dokumenty złożyć w ZUS. 

Kwestie te są opisane szczegółowo w przepisach ustawy o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych oraz regulaminach poszczególnych funduszy. Wraz z wnioskiem należy przedłożyć odpowiednie dokumenty, o czym przeczytasz w kolejnej części artykułu. 

Teraz następuje etap weryfikacji dokumentów. Może potrwać on zarówno kilka tygodni, jak i kilka miesięcy. Wszystko zależy od sprawy. Według przepisów OFE powinno w ciągu 14 dni poinformować ZUS o osobach, które zostały podzielone środkami zgromadzonymi na rachunku. ZUS ma z kolei 3 miesiące na podzielenie i wypłatę pieniędzy uprawnionym osobom.

Jeśli okaże się, że składający wniosek nie spełnił jakiegoś wymogu formalnego, może zostać wezwany do uregulowania tej kwestii.

Wniosek o wypłatę środków z rachunku zmarłego właściciela OFE można pobrać bezpośrednio w placówce lub pobrać strony internetowej. Należy go wypełnić, podając dane zmarłego, swoje dane osobowe oraz informacje dotyczące numeru konta, na które mają zostać przelane środki.

Oprócz wniosku trzeba przedłożyć odpowiednie dokumenty, a mianowicie:

Wszystko zależy od tego, ile środków zgromadzonych będzie na koncie. Automatycznie na konto małżonka w funduszu emerytalnym trafia 50% tej kwoty. Jeśli druga połówka nie ma funduszu emerytalnego lub nie wskaże go w ciągu 2 miesięcy, OFE zakłada rachunek, a następnie przelewa część z konta osoby zmarłej. Reszta jest przekazywana uposażonym lub osobom uprawnionym do dziedziczenia do trzech miesięcy od złożenia dokumentów, ale nie wcześniej niż w ciągu miesiąca. Jeśli zmarły nie pozostawał w związku małżeńskim, albo między partnerami nie obowiązywała wspólność majątkowa, cała kwota jest przekazywana uposażonym lub wchodzi w skład masy spadkowej. 

Trzeba też pamiętać, że środki z OFE podlegają opodatkowaniu. ZUS pobiera zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 19%. Wobec tego spadkobierca otrzymuje już kwotę pomniejszoną o to zobowiązanie.

Środki z OFE zmarłej zazwyczaj przelewane są na konto bankowe, które należy do osób uprawnionych. Możliwe jest także ustalenie innej formy wypłaty, jeśli ubiegająca się o środki osoba nie ma konta bankowego. Można ustalić ją indywidualnie z towarzystwem, które obsługuje rachunek osoby zmarłej.

Wypłaty dokonuje się w formie jednorazowej lub w ratach. Proces przekazywania pieniędzy nie może trwać dłużej niż 2 lata.