Overbooking w liniach lotniczych – czym jest, co robić i jakie masz prawa?

Masz potwierdzoną rezerwację, jesteś przy bramce na czas, a mimo to nie wpuszczają Cię na pokład? To może być właśnie overbooking. Samolot jest wówczas pełny, ponieważ linia lotnicza sprzedała więcej biletów, niż wynosi faktyczna liczba miejsc – zakładając, że niektórzy pasażerowie nie stawią się na odprawę. Taka praktyka stosowana jest przez wielu przewoźników, w tym Ryanair, Wizz Air, LOT czy Lufthansę. Co można zrobić w takiej sytuacji i jakie prawa przysługują pasażerowi? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące zagadnienia znajdziesz w tym artykule.

Overbooking to sytuacja, w której liczba sprzedanych biletów na dany lot przekracza faktyczną liczbę miejsc w samolocie. Przewoźnicy celowo dopuszczają się takiej praktyki, przewidując, że część pasażerów i tak nie pojawi się na odprawie. W ten sposób starają się uniknąć strat finansowych wynikających z pustych foteli.

Choć overbooking może skutkować odmową wejścia na pokład nawet przy ważnej rezerwacji, nie jest to działanie nielegalne – pod warunkiem przestrzegania przepisów ochrony praw pasażerów. Linie lotnicze, takie jak Ryanair, Wizz Air, LOT czy Lufthansa, mają określone procedury na wypadek takiej sytuacji.

W przypadku nadkompletu pasażerów linie lotnicze najpierw szukają ochotników, którzy zgodzą się dobrowolnie zrezygnować z miejsca w zamian za rekompensatę – może to być gotówka, voucher, zakwaterowanie czy alternatywny lot. Dopiero jeśli nie znajdzie się wystarczająca liczba chętnych, przewoźnik wskazuje osoby, które nie zostaną wpuszczone na pokład.

Kryteria mogą być różne i zależą od polityki linii – overbooking w Ryanair, WIZZAir czy LOT ma zwykle podobne procedury postępowania, jednak zawsze warto upewnić się u przewoźnika co do szczegółów podejmowanych wówczas działań. 

Często uwzględnia się na przykład kolejność odprawy, klasę rezerwacyjną, status w programie lojalnościowym lub szczególne potrzeby (np. osób z niepełnosprawnością). W każdej sytuacji pasażerowi przysługuje pomoc oraz ewentualna rekompensata zgodnie z prawem Unii Europejskiej.

Zobacz również: Co warto zabrać ze sobą na lot samolotem? 

W przypadku odmowy przyjęcia na pokład z powodu overbookingu, pasażer ma prawo do natychmiastowej pomocy ze strony przewoźnika. Linie lotnicze zobowiązane są do zapewnienia bezpłatnych posiłków i napojów w odpowiedniej ilości, dostępu do środków komunikacji (telefon, e-mail), a także – jeśli zajdzie taka potrzeba – noclegu oraz transportu między lotniskiem a hotelem. Te zasady obowiązują zarówno w liniach unijnych, jak i wielu zagranicznych, w zależności od ich polityki i przepisów kraju, z którego odbywa się lot.

Pasażer ma najczęściej również prawo wyboru między pełnym zwrotem kosztu biletu a lotem zastępczym do miejsca docelowego na porównywalnych warunkach. Warto pamiętać, że nawet jeśli odmowa nastąpiła bez winy linii (np. z powodu reorganizacji siatki połączeń), to wciąż mogą przysługiwać roszczenia, w tym odszkodowanie za overbooking – zależnie od okoliczności.

Czytaj także: Jak dokonać opłaty za parking przy lotnisku?

Rekompensata finansowa za overbooking w samolocie przysługuje wtedy, gdy pasażerowi odmówiono wejścia na pokład mimo posiadania ważnego biletu i stawienia się na czas do odprawy na lotnisku. W przypadku lotów objętych unijnym Rozporządzeniem (WE) nr 261/2004 obowiązują następujące stawki:

Kwoty te mogą zostać obniżone o połowę, jeśli opóźnienie względem pierwotnego planu podróży nie przekroczy ustalonych progów czasowych. Poza Europą wiele linii lotniczych, takich jak Lufthansa, Wizz Air, Ryanair czy LOT, stosuje podobne mechanizmy, często wynikające z wewnętrznych regulaminów lub lokalnego prawa.

Choć procedury mogą się różnić w zależności od przewoźnika, podstawowe zasady postępowania są podobne – niezależnie od tego, czy sytuacja dotyczy Ryanaira, Wizz Aira, Lufthansy czy LOT-u. Overbooking w poszczególnych liniach lotniczych wiąże się z określonymi obowiązkami po stronie przewoźnika oraz możliwością uzyskania rekompensaty przez pasażera. Aby zwiększyć swoje szanse na sprawne dochodzenie praw, warto działać według poniższych kroków:

Podobnie jak w przypadku lotów, także w branży hotelarskiej może dojść do sytuacji, w której liczba rezerwacji przekracza rzeczywistą dostępność miejsc. Overbooking w hotelu oznacza, że mimo potwierdzonego pobytu gość nie może zostać zakwaterowany z powodu braku wolnych pokoi. 

Obiekt ma wówczas obowiązek zapewnić nocleg w miejscu o równym lub wyższym standardzie oraz pokryć koszty transportu do nowej lokalizacji. Jeśli nastąpi overbooking w hotelu, również warto zawalczyć o odszkodowanie – zwłaszcza gdy nie zaproponowano adekwatnej alternatywy lub pojawiły się dodatkowe niedogodności.

Choć overbooking może zdarzyć się nawet mimo spełnienia wszystkich warunków podróży, istnieje kilka sposobów, które pomagają zminimalizować ryzyko kłopotów:

Odmowa wejścia na pokład z powodu overbookingu to nie tylko stres, ale często także dodatkowe koszty – posiłki, hotel, transport czy nowy bilet. Właśnie dlatego warto wykupić odpowiednie ubezpieczenie turystyczne jeszcze przed wylotem. Dobre polisy obejmują kompleksowe wsparcie organizacyjne i finansowe w przypadku zakłóceń w podróży (zgodnie z warunkami umowy). 

W CUK łatwo porównasz dostępne oferty i wybierzesz ochronę dopasowaną do planu podróży – zwłaszcza jeśli w grę wchodzą przesiadki, loty poza UE lub sezon wysokiego obłożenia. Wypróbuj intuicyjną porównywarkę ubezpieczeń podróżnych. Wybraną polisę wykupisz i wygenerujesz online już w kilka minut! W ten sposób zyskasz nie tylko spokój, ale też realne wsparcie, gdy Twoja podróż nie przebiegnie zgodnie z planem.