Badania lekarskie na prawo jazdy – wszystko, co musisz wiedzieć

Badanie lekarskie na prawo jazdy ma na celu ocenę ewentualnych przeciwwskazań zdrowotnych do tego, by kandydat został kierowcą lub kierujący, któremu kończy się uprawnienie, mógł je przedłużyć. Kto powinien wykonać badanie? Jaki jest jego przebieg i koszt? Jeśli interesują Cię odpowiedzi na te i inne pytania związane z badaniami lekarskimi na prawo jazdy, to zapraszamy do lektury.

Badania lekarskie są jednym z pierwszych kroków, jakie trzeba wykonać starając się o prawo jazdy B. Uzyskane orzeczenie dołącza się do wniosku o utworzenie PKK, czyli profilu kandydata na kierowcę, składanego w urzędzie starostwa powiatowego lub urzędzie miasta na prawach powiatu. Gdy numer PKK zostanie nadany, można skupić się na nabywaniu wiedzy i umiejętności niezbędnych do zdania egzaminu.

Jednak nie tylko osoby rozpoczynające dopiero przygodę z prowadzeniem auta czy motocykla muszą zrobić badania lekarskie na prawo jazdy. Obowiązek ten dotyczy także sytuacji, gdy:

Pełną listę znajdziemy w ustawie z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Na badanie można też zostać skierowanym po wypadku, w którym byli ranni lub ofiary śmiertelne.

Wybierasz się na badania lekarskie na prawo jazdy i zastanawiasz się, co potrzeba ze sobą zabrać? Do badania nie musisz się szczególnie przygotowywać, pamiętaj jednak, aby zabrać ze sobą:

Czy potrzebne jest skierowanie na badania lekarskie na prawo jazdy? W większości przypadków nie, choć wyjątkiem są dwie grupy zainteresowanych. Skierowanie powinni mieć kandydaci oraz uczniowie szkół prowadzących kształcenie w zawodzie przewidującym prowadzenie pojazdów, jak również osoby posiadające prawo jazdy, wobec których istnieją poważne zastrzeżenia co do stanu zdrowia.

Osoby chorujące przewlekle powinny zabrać aktualną dokumentację medyczną. W przypadku chorych na cukrzycę trzeba pamiętać o karcie konsultacji z diabetologiem, a w przypadku epilepsji – neurologiem.

Koszt badania ponosi osoba zainteresowana, ewentualnie w przypadku uczniów – szkoła. Zastanawiasz się, ile kosztuje badanie lekarskie na prawo jazdy? Cena jest regulowana ustawowo i wynosi maksymalnie 200 zł. Jeżeli lekarz uzna, że istnieją przeciwwskazania i wyda decyzję negatywną, możesz złożyć odwołanie. Koszt ponownego badania lekarskiego na prawo jazdy wyniesie również 200 zł.

Aby badanie było honorowane przez urząd, musi zostać przeprowadzone przez lekarza orzecznika medycyny pracy, posiadającego odpowiednie uprawnienia. W innym wypadku orzeczenie zostanie uznane za nieważne. Badanie w większości przypadków można przeprowadzić w dowolnym ośrodku, również poza miejscem zamieszkania. Wiele przychodni oferuje badania medycyny pracy. Można też zgłosić się do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy albo dopytać w szkole nauki jazdy, gdzie planowany jest kurs, o współpracę z konkretnym lekarzem orzecznikiem. Gdziekolwiek zgłosisz się na badanie lekarskie na prawo jazdy, cena powinna być taka sama, ale czasem może okazać się, że szkoła oferuje badania w ramach kosztu kursu.

W przypadku trzech grup ustawa precyzuje, gdzie można zrobić badanie. Wymóg realizowania badań w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy dotyczy osób, które:

Standardowe badania lekarskie na prawo jazdy kategorii B, prawo jazdy B+E czy prawo jazdy A zajmują około kilkunastu minut. Ich celem jest ocena, czy stan zdrowia pozwala na bezpieczne prowadzenie pojazdu. Z reguły lekarz na wstępie przeprowadza wywiad, obejmujący informacje na temat ogólnego stanu zdrowia, chorób przewlekłych, zażywanych leków, ewentualnych uzależnień, stanu psychicznego.

Następnie przeprowadza badanie wzroku, słuchu, układu oddechowego i pracy serca, poczucia równowagi oraz ogólnego stanu narządów ruchu. Sprawdza ciśnienie krwi. W razie wątpliwości może skierować badanego na konsultację do specjalisty, psychologa lub zlecić dodatkowe badania diagnostyczne. Skontrolowany może też zostać poziom cukru we krwi.

Bardziej szczegółowe badania czekają kierowców zawodowych. Oprócz badania ogólnego, okulistycznego, laryngologicznego trzeba nastawić się na badanie neurologiczne, psychologiczne i dodatkowe, jak np. EKG.

Standardowe badania lekarskie na prawo jazdy przewidują sprawdzenie poziomu cukru we krwi, a próbka najczęściej pobierana jest z palca. Z tego względu w zaleceniach przychodni można znaleźć wskazanie o byciu na czczo przed wizytą, aby wynik był wiarygodny. W razie wątpliwości co do stanu zdrowia badanej osoby lekarz może zalecić szersze badania krwi.

Wzrok jest niezwykle ważnym zmysłem, mającym wpływ na bezpieczeństwo prowadzenia pojazdu, dlatego w przypadku osób z wadami wzroku dobór odpowiednich szkieł czy soczewek kontaktowych odgrywa kluczową rolę. Podczas badania okulistycznego sprawdzane są:

Zawodowi kierowcy poddawani są dodatkowo badaniu widzenia zmierzchowego i wrażliwości na olśnienie.

Niekiedy badania lekarskie na prawo jazdy kategorii B obejmują skontrolowanie dodatkowych aspektów zdrowia. Testy psychologiczne muszą przejść osoby starające się m. in. o prawo jazdy C i C+E, D, D+E, pracujący w zawodzie związanym z prowadzeniem pojazdów, ale także kierowcy, którzy przekroczyli limit punktów karnych, prowadzili w stanie nietrzeźwości, spowodowali poważny wypadek, starają się o przywrócenie uprawnień cofniętych ze względu na istnienie przeciwwskazań psychologicznych do prowadzenia pojazdów. Również w trakcie standardowego badania w razie wątpliwości lekarz może zalecić testy psychologiczne.

Przebieg badania psychologicznego zależy od powodu skierowania. Zazwyczaj na początku przeprowadzana jest rozmowa oceniająca osobowość badanego oraz testy dotyczące zdolności intelektualnych i koncentracji. Następnie z pomocą specjalistycznej aparatury oceniana jest szybkość reakcji, koordynacja wzrokowo-ruchowa, umiejętność szacowania odległości i prędkości.

Przed 2013 r. wobec braku przeciwwskazań zdrowotnych, można było uzyskać bezterminowe badania lekarskie na prawo jazdy. Natomiast gdy ktoś miał np. wadę wzroku, otrzymywał orzeczenie na kilka lat, a po tym okresie musiał udać się na ponowne badanie, aby sprawdzić, czy wada nie pogłębiła się na tyle, by zakłócić sprawne kierowanie pojazdem.

Obecnie badanie jest ważne maksymalnie 15 lat. Jeżeli lekarz uzna, że ze względu na wadę wzroku, słuchu, podeszły wiek, przewlekłe schorzenia kontrola stanu zdrowia powinna zostać przeprowadzona wcześniej, wyda orzeczenie z krótszym terminem, a przyczyna ograniczenia zostanie uwzględniona na prawie jazdy w rubryce dwunastej.

Od 2024 r. mają wejść zmiany w prawie, zgodnie z którymi najstarszych kierowców obowiązkowe badania będą czekały co rok lub co 2 lata.

Brak badań lekarskich samych w sobie nie ma konsekwencji do momentu, kiedy nie prowadzimy auta. Jeśli jednak siadamy za kółko mimo upływu ważności badań, narażamy się na duże nieprzyjemności, ponieważ od długości badań lekarskich zależy aktualność prawa jazdy. Osoba prowadząca auto w sytuacji, gdy prawo jazdy straciło ważność ze względu na termin badań lekarskich w razie kontroli drogowej zostanie potratowana jako kierująca bez uprawnień. Grozi za to mandat od 1500 zł nawet do 5000 zł.

Gdzie sprawdzić ważność badań lekarskich na prawo jazdy? Najprościej zerknąć na tylną stronę prawa jazdy, gdzie w rubryce jedenastej widnieje data ważności uprawnień. Datę ważności sprawdzisz też logując się do aplikacji lub na portalu mObywatel.

Kiedy po długich godzinach rozwiązywania testów na prawo jazdy kategorii B, zdaniu egzaminu teoretycznego i praktycznego odbierzesz w końcu wymarzony dokument i zechcesz zasiąść za kierownicą pierwszego auta, pamiętaj o ubezpieczeniu. W wyborze polisy pomoże ci nasz kalkulator OC i AC. Odnawiasz lub rozszerzasz uprawnienia? Również nie zapomnij o polisie. Zakupisz ją w najbliższej placówce CUK, telefonicznie lub online.