Przeguby w samochodzie – rodzaje, awarie i wpływ na bezpieczeństwo jazdy

Przeguby to ważne elementy układu napędowego, które odpowiadają za przekazywanie momentu obrotowego z silnika na koła, mimo zmiennego położenia zawieszenia i skrętu kół. Dzięki nim samochód porusza się płynnie, a napęd działa niezawodnie. Gdy jednak przegub ulegnie zużyciu, może powodować drgania, niepokojące odgłosy i spadek komfortu jazdy, a w skrajnych sytuacjach nawet utratę napędu. W tym artykule omawiamy rodzaje przegubów, typowe objawy ich uszkodzenia oraz znaczenie sprawności tych elementów dla bezpieczeństwa na drodze.

Przeguby to elementy układu napędowego, które umożliwiają płynne przekazywanie momentu obrotowego z silnika na koła. Ich konstrukcja pozwala półosiom pracować pod różnymi kątami, dzięki czemu napęd działa bez zakłóceń – zarówno podczas skręcania, jak i pracy zawieszenia. Odpowiadają tym samym za stabilność, równomierne przyspieszanie i komfort prowadzenia. W pojazdach z napędem na przednie lub wszystkie koła przeguby występują parami na każdej półosi i są niezbędne do prawidłowego działania całego układu napędowego.

W nowoczesnych samochodach stosuje się dwa podstawowe typy przegubów napędowych: wewnętrzne i zewnętrzne. Choć pełnią podobną funkcję, różnią się budową, położeniem i zakresem pracy.

W obu przypadkach nieprawidłowa praca przegubów wpływa na stabilność napędu. Nawet drobne zużycie może prowadzić do stuków, drgań i przyspieszonego zużycia półosi, dlatego regularna kontrola tych elementów ma duże znaczenie dla bezpieczeństwa pojazdu.

Najczęstszą przyczyną awarii przegubów jest zużycie eksploatacyjne oraz uszkodzenie osłony gumowej, czyli tzw. manszety. Gdy osłona pęknie, z przegubu zaczyna wyciekać smar, a do środka dostają się zabrudzenia i wilgoć. To prowadzi do przyspieszonego zużycia bieżni i kulek, a w konsekwencji – do powstawania luzów i charakterystycznych stuków.

Na trwałość przegubów wpływają również:

Warto pamiętać, że sposób eksploatacji pojazdu ma ogromne znaczenie – spokojna jazda, unikanie przeciążeń i regularny serwis samochodu – w tym układu napędowego – znacząco wydłużają żywotność przegubów. Aby zapobiec awarii, należy też regularnie kontrolować stan osłon przegubów wewnętrznych i zewnętrznych, zwłaszcza podczas przeglądów okresowych. Wczesna wymiana pękniętej manszety to niewielki koszt w porównaniu z naprawą całego przegubu czy półosi napędowej.

Zobacz również: Kiedy konieczna jest wymiana łącznika stabilizatora?

Uszkodzenie przegubu wewnętrznego można rozpoznać po charakterystycznych objawach, które pojawiają się głównie podczas przyspieszania – szczególnie przy wyższych prędkościach. W przeciwieństwie do przegubu zewnętrznego, którego awaria daje o sobie znać hałasem przy skręcaniu, przegub wewnętrzny zużywa się w sposób mniej oczywisty – niepokojące dźwięki i drgania występują zwykle przy jeździe na wprost lub podczas ruszania. Z czasem objawy stają się coraz bardziej wyraźne, co świadczy o pogłębiającym się luzie i konieczności szybkiej interwencji serwisowej.

Zbagatelizowanie tych sygnałów może doprowadzić do poważniejszej awarii, a nawet zerwania półosi. Dlatego przy pierwszych objawach zużycia warto skontrolować stan przegubu i (w razie potrzeby) zaplanować jego wymianę.

Uszkodzony przegub wewnętrzny ma bezpośredni wpływ na stabilność samochodu i prawidłową pracę napędu. Wraz z postępującym zużyciem pojawiają się drgania oraz szarpnięcia przy ruszaniu, a reakcja pojazdu na przyspieszenie staje się opóźniona. W skrajnych przypadkach przegub może się zablokować lub rozłączyć, co prowadzi do utraty napędu i uniemożliwia dalszą jazdę. Takie uszkodzenie często pociąga za sobą kolejne – może doprowadzić do awarii półosi, łożysk lub skrzyni biegów, znacząco zwiększając koszty naprawy.

Czytaj także: Wymiana wahaczy w samochodzie – co warto wiedzieć?

Niesprawne przeguby zwiększają ryzyko wypadku, zwłaszcza podczas manewrów wymagających dynamicznej reakcji pojazdu. Nagła utrata napędu przy wyprzedzaniu, włączaniu się do ruchu czy pokonywaniu zakrętu może doprowadzić do utraty panowania nad samochodem i stworzyć zagrożenie dla innych uczestników ruchu.

Z technicznego punktu widzenia auto z uszkodzonym przegubem nie spełnia wymogów bezpieczeństwa. Podczas badania technicznego diagnosta może wykryć luzy w układzie napędowym lub uszkodzoną osłonę przegubu, co skutkuje negatywnym wynikiem przeglądu. Dopiero usunięcie usterki pozwala na ponowne dopuszczenie pojazdu do ruchu.

Jeśli chodzi o wymianę przegubu wewnętrznego, cena zależy od modelu samochodu, rodzaju napędu oraz konstrukcji półosi. W większości warsztatów koszt robocizny mieści się w przedziale od około 200 do 400 zł, natomiast sam przegub to wydatek od 100 do 600 zł w zależności od producenta i jakości części. W autach z napędem 4×4 lub z bardziej skomplikowanym układem półosi cena może być wyższa ze względu na trudniejszy dostęp do elementu.

Nie zawsze jednak konieczna jest wymiana całego przegubu. Jeśli zużyciu uległa jedynie osłona przegubu wewnętrznego, wystarczy wymienić samą manszetę i uzupełnić smar. To znacznie tańsze rozwiązanie – kosztuje zazwyczaj od 80 do 150 zł, a pozwala uniknąć późniejszej, znacznie droższej naprawy. Regularna kontrola i szybka wymiana osłony przegubu wewnętrznego to prosty sposób, by przedłużyć żywotność całego układu napędowego i uniknąć kosztownych awarii.

Awaria przegubu to typowa usterka eksploatacyjna, dlatego nie jest objęta ochroną w ramach standardowego autocasco. Ubezpieczenie AC może jednak pokryć koszty naprawy, jeśli do uszkodzenia doszło na skutek kolizji lub wypadku, a nie zużycia części. Sprawdź: porównywarka OC i AC.

W pozostałych przypadkach wsparcie na trasie zapewnia assistance drogowe, dostępne w różnych wariantach. Polisa może obejmować holowanie pojazdu po awarii, samochód zastępczy, a także pomoc serwisową na miejscu zdarzenia, jeśli usterka nie wymaga wizyty w warsztacie. To ubezpieczenie auta przydaje się zwłaszcza wtedy, gdy awaria przegubu nastąpi w trasie i dalsza jazda jest niemożliwa.

Aby dobrać odpowiedni pakiet, warto skorzystać z kalkulatora ubezpieczeń komunikacyjnych. Narzędzie to umożliwia szybkie porównanie ofert różnych towarzystw i wybór wariantu obejmującego pomoc także w razie awarii mechanicznej. Sprawdź również aktualne oferty ubezpieczenia OC samochodu i ciesz się pełną ochroną swojego pojazdu w każdej sytuacji!