Od ilu lat i za co nieletni może dostać mandat?

Dzieci, które nie ukończyły 13 roku życia, nie odpowiadają jeszcze za swoje czyny. Oznacza to, że same nie ponoszą odpowiedzialności za wyrządzone przez siebie szkody. Winę w takiej sytuacji przypisuje się rodzicowi lub opiekunowi. Jednak taka sytuacja obowiązuje do czasu. Od ilu lat dziecko może dostać mandat czy zostać ukarane za brak biletu autobusowego?

Mandat to forma kary pieniężnej, która wymierzana jest osobie, popełniającej wykroczenie. Czy osoba niepełnoletnia otrzyma taką samą karę, jak dorosły, gdy dopuści się tego samego czynu? Otóż według przepisów, ukarane za wykroczenie może być tylko takie dziecko, które ukończyło 17 rok życia.Wtedy mandat może być taki sam, jak w przypadku osoby pełnoletniej.

Dowiedz się, jakie mandaty drogowe mogą grozić młodej osobie, która skończyła 17 lat, czytając tekst, poświęcony taryfikatorowi mandatów. Sprawdź także, po jakim czasie przedawniają się mandaty i jak napisać odwołanie od mandatu.

Młodsze osoby odpowiadają tylko w sytuacjach, określonych w Ustawie z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich. Nie mogą jednak otrzymać mandatu. Trzeba też zaznaczyć, że w przypadku osób pomiędzy 17 a 18 rokiem życia, sąd może również zastosować środki przewidziane w ustawie dla nieletnich.

Jeśli mandat może otrzymać tylko osoba, która ukończyła 17. lat, co z młodymi kierowcami, którzy w wieku 16 lat mogą już zrobić prawo jazdy kategorii B1? Taki dokument upoważnia do jazdy autem, którego maksymalna moc wynosi nie więcej niż 15 kW, czyli 20,4 KM, a więc może rozpędzić się tylko do 100 km/h. Jeśli jednak taki młody kierowca przekroczy np. prędkość czy popełni inne wykroczenie, nie może zostać ukarany mandatem. Policjant może wobec niego zastosować pouczenie lub sporządzić odpowiednią dokumentację i skierować sprawę do sądu rodzinnego. Warto wiedzieć, że nawet sąd w takich przypadkach często stosuje upomnienie ze względu na niewielką szkodliwość czynu. W przypadku wykroczeń drogowych rzadko decyduje się na zastosowanie innych środków.

Czy oznacza to, że dzieci, które nie mają 17 lat, są bezkarne? Nie. Policjant może uznać, że taka osoba, która często łamie prawo, jest zagrożona demoralizacją. W takiej sytuacji to sąd rodzinny podejmuje decyzję, jak z nią postąpić. Do dyspozycji ma takie środki, jak:

Jakie są przejawy demoralizacji u nieletnich? Może to być np. częste wagarowanie, wandalizm, palenie tytoniu, picie alkoholu czy zażywanie narkotyków. Warto zaznaczyć, że jednorazowe wagary nie są jeszcze objawem niedostosowania społecznego. Przyjmuje się, że sytuacje wymienione wyżej muszą występować w 2-3 zespołach oraz powtarzać się wielokrotnie.

W myśl obowiązujących w Polsce przepisów prawa osoba, która nie ukończyła 17 roku życia, odpowiada tylko za niektóre czyny dozwolone. Należą do nich przestępstwa i określone w ustawie wykroczenia.

Według policyjnych statystyk najczęściej popełniane przez nieletnich to m.in. przestępstwa rozbójnicze, czyli np. wymuszenia, kradzieże (także z włamaniem), pobicia, udział w bójce, zniszczenie cudzego mienia, spowodowanie uszczerbku na zdrowiu. Warto zaznaczyć, że nieletni odpowiadają także za przestępstwa skarbowe.

A oto lista wykroczeń, za które może zostać ukarana osoba nieletnia, czyli w tym przypadku taka, która ukończyła 13 rok życia i nie ukończyła 17 lat.

Za czyny dzieci do czasu ukończenia przez nie 13 roku życia odpowiadają rodzice lub opiekunowie prawni. Poza tym sąd może przewidzieć dodatkowe środki, opisane w ustawie. W jakich sytuacjach dorosły może odpowiadać finansowo za dziecko? Oto przykłady.

Twoja pociecha, która nie ukończyła 7 lat, nie może zostać sama na drodze, bez względu na to, jak bardzo jest odpowiedzialna. Według najnowszych przepisów chodnik uznawany jest za drogę dla pieszych. Jest to jednak nadal „droga”, a więc małe dziecko nie może samo się po niej poruszać. Oznacza to, że rodzic, posyłający do szkoły czy przedszkola bez opieki dziecko, które nie ukończyło jeszcze 7 lat, może zostać ukarany. Jeśli policjant spotka takiego malucha np. przechodzącego przez ulicę bez opieki, ma prawo wypisać rodzicom mandat. Maksymalna kara, która grozi opiekunom w takiej sytuacji to 5000 zł. Co ciekawe kary nie dostanie opiekun, który zadba, by dziecko, które nie ukończyło 7 roku życia, szło chodnikiem czy przechodziło przez ulicę np. ze starszym rodzeństwem lub kolegą, który ma minimum 10 lat.

Taka sama sytuacja dotyczy pozostawienia dziecka, które nie ukończyło 7 roku życia samego w samochodzie, tramwaju, pociągu, autobusie, furmance, na rowerze i innych pojazdach, które służą rodzicom i dziecku do przemieszczania się. Zakazane jest także pozostawianie dziecka samego w wózku.

Słyszałeś pewnie o groźbie mandatu dla rodziców dziecka, które jechało rowerem lub hulajnogą elektryczną bez odpowiednich dokumentów. Taka kara miała wynosić nawet 1500 zł! Owszem, taka sytuacja nie jest dozwolona. Trzeba jednak wiedzieć, że mandat mogą otrzymać tylko dzieci, które ukończyły 17 lat.Jednak nie oznacza to, że pozostałe dzieci (i ich rodzice) są bezkarni. Odpowiadają przed sądem rodzinnym i nieletnich. Grzywnę w wysokości 1500 zł za poruszanie się dziecka rowerem lub hulajnodze bez uprawnień może nałożyć tylko sąd. Policjant lub strażnik miejski natomiast ma prawo wypisać mandat w wysokości do 200 zł.

Dzieci, które nie ukończyły 10 lat, mogą jeździć na rowerze tylko pod opieką dorosłego. Taki maluch traktowany jest jako pieszy, a więc nie może poruszać się ścieżką rowerową. W przeciwnym razie rodzic lub opiekun może otrzymać mandat w wysokości 50 zł.

Co prawda nie jest to forma mandatu, jednak w myśl ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, rodzice mogą zostać zobowiązani do naprawienia szkody (w całości lub części) wyrządzonej przez nieletniego. Jeśli więc dziecko, które ukończyło 13 roku życia, a nie ma jeszcze 17 lat, dopuściło się czynu zabronionego, np. zniszczyło cudzy samochód, sąd rodzinny może zobowiązać opiekunów do pokrycia kosztów naprawy. Co jeśli, rodzice będą się uchylać od takich postanowień sądu? Może on nałożyć im karę pieniężną w wysokości od 50 do 1500 zł.

Wiesz już, od ilu lat można dostać mandat. A co z karą za brak biletu w komunikacji miejskiej? Tak naprawdę w tej sytuacji nie można mówić o mandacie, a o specjalnej opłacie dodatkowej. W regulaminach przejazdu przewoźnicy zaznaczają, że osoby, które nie mają ważnego biletu na przejazd, muszą zapłacić dodatkową opłatę, potocznie nazywaną mandatem. Okazuje się, że także dzieci, które mają ograniczoną zdolność do czynności prawnej, czyli ukończyły 13. lat, będą musiały tego typu opłatę uiścić. Wynika to z Kodeksu cywilnego, w myśl którego, takie osoby mogą „bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego”. Do takich spraw zaliczyć można m.in. jazdę komunikacją miejską.

Praktyka z reguły wygląda tak, że gdy mandat nie zostanie opłacony, na adres dziecka wysyłane jest pismo, będące ponownym wezwaniem do zapłaty. Jeśli i ta droga zawiedzie, sprawa trafia do sądu. Z kolei, jeśli bez ważnego biletu w autobusie czy tramwaju podróżuje dziecko, które nie ma jeszcze 13. lat, wezwanie do zapłaty wystawiane jest od razu na nazwisko rodziców.