W tym artykule:
- Co to jest Blackout?
- Awaryjne wyłączenie prądu – Blackout czy Brownout?
- Blackout – przyczyny
- Skutki Blackoutu
- Czy grozi nam Blackout w Polsce?
- Lista zakupów na Blackout
- Jak jeszcze przygotować się do Blackoutu? Kilka słów o instalacji fotowoltaicznej
- Blackout w Europie
- Jak przygotować się na Blackout? Podsumowanie
- FAQ:
Od jakiegoś czasu temat Blackoutu wraca jak bumerang. Najbardziej realnym scenariuszem jest przerwa w dostawie prądu w okresie zimowym, kiedy to zapotrzebowanie na energię jest o wiele większe ze względu na konieczność ogrzewania domów. Czy pod koniec 2023 roku możemy się spodziewać Blackoutu w Polsce? Przeczytaj.
Co to jest Blackout?
Temat zacznijmy od przybliżenia definicji Blackoutu. To nic innego, jak niedające się przewidzieć awaryjne wyłączenie prądu. Stąd nazwa tego zjawiska. Słowo „blackout” pochodzi z języka angielskiego i oznacza „zaciemnienie”. Ponieważ Blackout jest zjawiskiem nagłym, ciężko jest powiedzieć, jak długo będzie trwało przywracanie systemu elektroenergetycznego do działania. Może to potrwać nawet kilka dni, dlatego warto się do takiej sytuacji przygotować. W dalszej części artykułu znajdziesz przydatną listę rzeczy na Blackout.
Awaryjne wyłączenie prądu – Blackout czy Brownout?
Blackout jest bardzo często mylony z innym zjawiskiem tzw. Brownoutem. To nic innego jak celowa przerwa w dostawie prądu na maksymalnie 72 godziny, chyba że rząd przedłuży go w drodze odpowiedniego rozporządzenia. Jest to działanie strategiczne, mające na celu zachowanie stabilności całego systemu energetycznego, gdy popyt przewyższa podaż.
Blackout to także awaryjne wyłączenie prądu, ale jest zjawiskiem nagłym, którego nie da się przewidzieć. To podstawowa różnica między tymi dwiema sytuacjami.
Blackout – przyczyny
Eksperci biją na alarm – ryzyko awarii systemu elektroenergetycznego rośnie. Zagrożenie wzrasta ze względu na zmiany warunków atmosferycznych czy globalny kryzys energetyczny związany z sytuacją gospodarczo-polityczną na świecie.
Do najczęstszych przyczyn Blackoutu zaliczyć można:
- zaniedbany system elektroenergetyczny,
- awarie sieci,
- wyłączenia z systemu kolejnych elektrowni,
- problemy z surowcem (np. z węglem w gospodarce opartej na węglu kopalnym)
- trudne warunki atmosferyczne np. huragany czy śnieżyce, a także susza.
Skutki Blackoutu
A co może być efektem nagłego wyłączenia awaryjnego sieci elektroenergetycznej? Takie zjawisko wpływa nie tylko problemy gospodarcze, ale także zagraża życiu i zdrowiu. Od energii elektrycznej zależne są przecież także szpitale, a awaryjne zasilanie w postaci agregatów prądotwórczych nie zawsze będą w stanie utrzymać wszystkie potrzebne aparatury. Jakie są jeszcze skutki Blackoutu?
- trudności w komunikacji (telefony, metro, tramwaje itd.),
- niska dostępność wody z powodu niedziałających miejskich pomp,
- problem z dostępnością żywności, leków,
- niedziałające terminale i bankomaty, a więc trudności z operacjami bezgotówkowymi i wypłacaniem pieniędzy,
- brak ogrzewania,
- zagrożenie dla pacjentów w szpitalach,
- przestój w funkcjonowaniu fabryk, zakładów, szkół, przedszkoli, urzędów czy sklepów itd.
Czy grozi nam Blackout w Polsce?
Od jakiegoś czasu często w mediach pojawia się temat zagrożenia Blackoutem. Z jakiego powodu? Czynników wpływających na zagrożenie Blackoutem w naszym kraju jest kilka:
- niedobór węgla – to bardzo duży problem, bo aż 72% produkcji prądu pochodzi z elektrowni węglowych, a rezerwy węgla zgromadzone w magazynach zostały wyeksportowane, gdy w Europie pojawiło się zapotrzebowanie na ten surowiec z powodu problemów z dostępnością gazu,
- brak elektrowni jądrowej,
- na coraz większą skalę stosuje się energochłonne klimatyzatory w okresie upałów latem, z kolei mroźne zimy wymagają ogrzewania domów,
- susza, a co za tym idzie niskie poziomy przepływu w rzekach uniemożliwiają skuteczne chłodzenie elektrowni,
- przestarzałe rozwiązania polskich elektrowni – średni ich wiek wynosi 47 lat, podczas gdy tych europejskich 35 lat.
Mimo wszystko, przedstawiciele spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne zapewniają, że nie grozi nam Blackout.
Może mieć na to wpływ m.in. rozbudowanie infrastruktury pozwalającej na import energii elektrycznej z zagranicy, a także udział źródeł energii odnawialnych, która mocno wspiera system w okresie letnim.
Czy wiesz, że…
Ostatni poważny Blackout w naszym kraju miał miejsce w 2008 roku, a przerwa w dostawie prądu objęła miasto Szczecin i przyniosła szkody w wysokości ok. 50 mln zł. Spowodowany był on gwałtownymi opadami mokrego śniegu, który zniszczył 4 linie wysokiego i niskiego napięcia, pozbawiając prądu tysięcy mieszkańców.
Lista zakupów na Blackout
Jak przygotować się do Blackoutu skoro skutki mogą być tak poważne? Lepiej to zrobić zawczasu, by spokojnie przyjąć bieżące wydarzenia. Chaos i panika wcale nie pomagają, są wręcz niewskazane, bo mocno paraliżują życie społeczne. Co warto mieć w domu na wypadek Blackoutu? Oto lista rzeczy na Blackout:
- kilka butelek wody (do picia i mycia),
- latarki akumulatorowe, lampki na baterie, świece,
- działające baterie, ale także zapalniczki czy zapałki,
- działający i naładowany powerbank na wypadek rozładowania ważnego sprzętu np. smartfona,
- gotówka,
- zapas żywności, niewymagającej chłodzenia oraz wody do przygotowywania dań,
- zapas środków dla niemowląt np. mleko modyfikowane, pieluchy,
- zapas leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, a szczególnie takich przyjmowanych stale, środków opatrunkowych czy higienicznych,
- mały piecyk na drewno,
- turystyczna kuchenka gazowa, jeśli w domu korzystasz z płyty indukcyjnej lub elektrycznej,
- agregaty prądotwórcze,
- zasilacz UPS, który chroni sprzęty w razie awarii instalacji, ale także przed przepięciami.
Jak jeszcze przygotować się do Blackoutu? Kilka słów o instalacji fotowoltaicznej
Zakupienie odpowiednich produktów i już teraz odhaczenie najważniejszych punktów z listy rzeczy przydatnych podczas Blackoutu to jedno. Drugie natomiast to zapewnienie sobie niezależności energetycznej. Popularną w ostatnich latach praktyką jest zakładanie instalacji fotowoltaicznych tzw. instalacji hybrydowych back-up ready. Takie panele fotowoltaiczne są niezależne od przerw w dostawie prądu. Tego typu rozwiązanie jest więc idealne w przypadku Blackoutu!
Jak działa fotowoltaiczna instalacja hybrydowa ? Panele wytwarzają energię, która w pierwszej kolejności jest wykorzystywana do zasilania urządzeń w gospodarstwie domowym. Wyprodukowany nadmiar energii jest magazynowany po to, by możliwe było jego wykorzystanie w razie potrzeby. To, ile czasu nasz dom będzie niezależny energetycznie związane jest m.in. z pojemnością akumulatora. Im większy, tym dłużej będziemy mogli korzystać ze sprzętów, wymagających zasilania energią elektryczną.
Masz już w domu taką instalację? Zadbaj o jej bezpieczeństwo i uchroń się od skutków jej zniszczenia np. w wyniku sił przyrody. Wykup ubezpieczenie paneli fotowoltaicznych. Możesz je często dokupić jako dodatek do polisy mieszkaniowej. Jednak jeśli chcesz już dziś to zrobić, możesz zdecydować się na ofertę np. towarzystwa Wiener, która zapewnia ubezpieczenie paneli fotowoltaicznych na osobnej polisie.
Warto wiedzieć!
Gospodarstwa domowe, w których stawia się na samodzielne źródło prądu np. panele fotowoltaiczne, bardzo często wyposaża się w pompy ciepła. Warto wiedzieć, że na rynku dostępne jest także ubezpieczenie na pompy ciepła. Dobrze się jest na nie zdecydować, by zabezpieczyć w razie awarii, zniszczenia czy kradzieży.
To, ile kosztują poszczególne ubezpieczenia możesz sprawdzić w naszym kalkulatorze ubezpieczeń domu i mieszkania.
Blackout w Europie
Na koniec powiedzmy jeszcze parę słów na temat sytuacji w innych krajach europejskich. To fakt, że rządu naszych sąsiadów przygotowują swoich obywateli na najczarniejszy scenariusz z możliwych, jeśli chodzi o Blackout. Już teraz przedstawiciele państw takich jak Finlandia czy Francja mówią o konieczności ograniczeń w zużyciu energii, a apel wystosowują do wszystkich obywateli. Plan awaryjny w sytuacji zaobserwowanego niskiego poziomu energii elektrycznej np. we Francji czy Wielkiej Brytanii polega np. na odcięciu od prądu najpierw dużych firm, dopiero na końcu pojedynczych gospodarstw.
To, czy Blackout grozi europejskim krajom jest związane przede wszystkim z tym, jakie temperatury będą występowały podczas zimy. Przykładowo, we Francji spadek temperatury o 1 st. C skutkuje wzrostem zapotrzebowania na energię o ok. 2400 megawatów, a wyprodukować ją są w stanie 2 reaktory jądrowe z 56 posiadanych przez kraj. Eksperci z Goldman Sachs Group Inc. twierdzą, że rozwiązaniem problemu z dostępnością gazu zimą, jest oszczędne korzystanie z niego latem.
Najmniejsze zagrożenie awaryjnym wyłączeniem prądu istnieje w Bułgarii. Tutaj gospodarka oparta jest na atomie, węglu brunatnym (zasoby na razie się nie wyczerpują), a także elektrowniach wodnych. Taka dywersyfikacja źródeł pozwala na spokojne przetrwanie zimy.
Jak przygotować się na Blackout? Podsumowanie
- Blackout to zdarzenie, którego nie da się przewidzieć, a więc ciężko powiedzieć, jak długo będzie trwało usuwanie usterki w odróżnieniu od brownoutu, który jest celowym działaniem i może trwać 72 godziny.
- Chociaż przedstawiciele spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne uspokajają, że na razie nie grozi nam Blackout w Polsce, warto wcześniej się na taką ewentualność przygotować, aby nie działać w razie awaryjnego wyłączenia prądu w panice.
- Podstawowa lista zakupów na Blackout to: kilka butelek wody, żywność łatwa w przygotowaniu i niewymagająca chłodzenia, latarki z zapasowymi bateriami, świece, zapas leków, powerbank, kuchenka turystyczna, gotówka, agregat prądotwórczy.
- Dobrym zabezpieczeniem na czas Blackoutu jest hybrydowa instalacja paneli fotowoltaicznych back-up ready, która działa niezależnie od sieci.
- Skutki Blackoutu mogą być bardzo poważne. Awaryjne wyłączenie prądu powoduje paraliż nie tylko szpitali, ale i urzędów, sklepów, fabryk, szkół czy innych instytucji. Nie działają przepompownie, a więc występują trudności z dostępem do wody. Z powodu niedziałających telefonów mogą wystąpić trudności w komunikacji. Również środki transportu, takie jak metra czy tramwaje nie mogą funkcjonować. W sklepach nie zapłacimy, używając terminali, w bankomatach nie wypłacimy gotówki.
FAQ:
- 1Jak długo może trwać Blackout?
Ciężko przewidzieć, ile będzie trwał Blackout, ponieważ to zjawisko nagłe. Blackout trwa tak długo, aż odpowiednie służby nie naprawią usterki.
- 2Czy jesteśmy gotowi na Blackout?
Eksperci twierdzą, że nie grozi nam Blackout w 2023 r. Jednak warto już dziś przygotować się samodzielnie na dłuższą przerwę w dostawie prądu, zaopatrując się m.in. w generator prądu, żywność, wodę butelkowaną, latarki, podstawowe leki itd.
- 3Gdzie zgłosić brak prądu?
Jeśli nastąpi przerwa w dostawie prądu i nie była ona ogłaszana jako przerwa planowana, trzeba zadzwonić na bezpłatną infolinię, czynną całą dobę. Jej numer to 991.
- 4Jaki jest czas na usunięcie awarii prądu?
To, jak długo może trwać przerwa w dostawie prądu jest uregulowane na podstawie Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 04.05.2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego. Według niego nagła awaria powinna zostać usunięta do 24 godzin, chyba że mowa o przerwie planowej – wtedy nie może ona trwać dłużej niż 16 godzin. Wszystkie przerwy w dostawie prądu w skali roku nie mogą przekroczyć 48 godzin. Jeśli będzie inaczej, możemy ubiegać się o bonifikatę.
Oceń artykuł