Przegląd i wymiana amortyzatorów w samochodzie – co warto wiedzieć?

Wykonywanie regularnego serwisu i ewentualnej wymiany amortyzatorów jest bardzo istotne. To jeden z najważniejszych elementów układu zawieszenia, który w znacznym stopniu wpływa na bezpieczeństwo jazdy. Za co dokładnie odpowiadają? Kiedy trzeba je wymienić? Odpowiadamy.

Układ zawieszenia składa się z wielu elementów. Jednym z ważniejszych są właśnie amortyzatory, które połączone są ze sprężynami. Odpowiadają nie tylko za komfort jazdy (tłumią drgania, powstające podczas poruszania się po nierównej powierzchni), ale też zapewniają sprawną pracę wahaczy. Wszystko to skutkuje tym, że samochód pewnie trzyma się podłoża i może pokonywać zakręty bez odrywania kół od drogi.

Zużyte amortyzatory mogą wpływać na inne elementy układu jezdnego. Wraz z nimi pogorszyć się może stan takich elementów, jak: układ kierowniczy, zawieszenie (sprężyny, wahacze, sworznie), kolumny McPhersona, układ hamulcowy, a także nadwozie i karoseria.

Właśnie dlatego, jeśli tylko pojawią się symptomy wskazujące na konieczność wymiany amortyzatorów, warto skierować swe kroki do mechanika lub samemu założyć nowe części. To ważne głównie ze względów bezpieczeństwa, sprawą drugorzędną jest kwestia pogorszenia warunków jazdy.

Na rynku motoryzacyjnym można spotkać dwa podstawowe rodzaje amortyzatorów:

Zarówno jeden, jak i drugi typ amortyzatorów jest w powszechnym użyciu. Producenci decydują się na zastosowanie zarówno olejowych, jak i gazowych rozwiązań. Warto zaznaczyć, że ten pierwszy typ lepiej odnajdzie się w przypadku spokojnej jazdy w miejskich warunkach. Ci, którzy preferują dynamiczny styl, będą cenić sobie amortyzatory gazowo-olejowe. 

Coraz częściej w nowych modelach samochodów wykorzystuje się amortyzatory adaptacyjne, których zasada działania polega na zmiennej sile tłumienia, dostosowanej na podstawie skomplikowanych algorytmów. Dzięki temu, że sterowane są przez oprogramowanie, dostosowują się do stylu jazdy kierowcy oraz nawierzchni. Polecane są szczególnie tym kierowcom, którzy często poruszają się po drogach w różnych warunkach.

Na to pytanie trudno jednoznacznie odpowiedzieć. Wszystko zależy bowiem od rodzaju samochodu, jakości amortyzatorów, a także stylu jazdy kierowcy oraz stanu dróg, po których jeździ samochód. W aucie często poruszającym się po drogach wiejskich wymiana amortyzatorów może być szybciej potrzebna niż w przypadku jazdy w miejskich warunkach. 

Można pokusić się o uogólnienie, że przy umiarkowanej eksploatacji i niezbyt agresywnym stylu jazdy żywotność amortyzatorów wynosi około 60-100 tysięcy kilometrów. Im lepszej jakości model, tym dłużej posłuży. Te znajdujące się w nowych autach mogą mieć wyższą żywotność niż stare modele. 

Eksperci motoryzacyjni radzą, by właścicielom samochodów w nawyk wszedł regularny przegląd stanu zużycia tego elementu układu zawieszenia raz w roku lub co 20 tysięcy kilometrów. 

Jeśli amortyzatory są zużyte, kierowca i pasażerowie będą odczuwać pogorszenie się komfortu jazdy. Podczas jazdy nierówną drogą mogą pojawić się nieprzyjemne dźwięki, stukanie czy pukanie od strony koła.

Stan amortyzatorów będzie wpływał także na hamowanie. Nie tylko zaobserwować można wydłużoną drogę hamowania, częstszą aktywację systemu ABS, ale także efekt nurkowania, podczas którego przód samochodu szybko opada ku ziemi. 

W trakcie wchodzenia w zakręty czy jazdy po sporych nierównościach samochód nie zachowuje się tak, jak powinien. Można mieć wrażenie, że koła odrywają się od ziemi. Trudno też jest utrzymać zamierzony tor jazdy, co często obserwuje się zwłaszcza na zakrętach czy przy pokonywaniu takich przeszkód jak tory kolejowe i inne poprzeczne uskoki. Objawem są też wibracje, odczuwane podczas trzymania kierownicy. 

To czy amortyzatory są zużyte, można zaobserwować także po nierównym, tzw. plackowatym zużywaniu się bieżnika opon. 

Plama oleju pod samochodem oraz tłuste, brudne smugi na amortyzatorze, to objaw wycieku, który wpływać będzie znacząco na spadek wydajności.

Jeśli chcesz upewnić się, czy Twoje obawy co do zużycia amortyzatorów są słuszne, możesz przeprowadzić mały przegląd. Przeprowadź tzw. test dobicia. Polega on na naciśnięciu całym ciężarem ciała karoserii auta nad każdym nadkolem i sprawdzeniu, czy amortyzator szybko wraca do stanu wyjściowego. Jeśli samochód będzie się dłużej niż zwykle kołysał, to znak, że warto odwiedzić mechanika.

Dowiedz się także, na czym polega serwis samochodu.

Teoretycznie jest to możliwe, jednak trzeba zachować bardzo dużą ostrożność i najlepiej jak najszybciej umówić się z mechanikiem, gdy podejrzewasz, że amortyzator jest uszkodzony. Samochód może skakać po nierównościach, kołysać się i „nurkować”. Bardzo ważne jest w przypadku jazdy z zużytymi amortyzatorami unikanie dużych prędkości oraz gwałtownego skręcania i hamowania, ponieważ można stracić kontrolę nad pojazdem. Zużyte amortyzatory nie zapewniają odpowiedniej przyczepności kół do podłoża.

By mieć pewność, że amortyzatory trzeba już wymienić, warto udać się do stacji diagnostycznej, która wyposażona jest w przydatne narzędzia, służące ocenie stanu zużycia tych części. Diagnosta, przy użyciu tych maszyn, jest w stanie precyzyjnie określić procentową wydajność amortyzatorów. Stan ich zużycia określa się następująco:

Przy ocenie amortyzatorów bierze się pod uwagę także porównanie poziomu zużycia na jednej osi. Jeśli różnica pomiędzy stronami jednej osi wynosi więcej niż 20-30%, amortyzatory uznaje się za niesprawne.

Zarówno w przypadku amortyzatorów, jak i wymiany sprężyn zawieszenia, trzeba działać parami. Wymienia się obydwie części na jednej osi. To bardzo ważne, ponieważ, jeśli z przodu czy z tyłu znalazłby się tylko jeden nowy amortyzator, mogłoby to doprowadzić do nierównomiernego tłumienia drgań na nierównościach, a co za tym idzie zmniejszyć bezpieczeństwo pasażerów. Drugi argument za tym, by wymieniać amortyzatory parami, mówi o tym, że wówczas nowa część mogłaby się znacznie szybciej zużywać z powodu niedopasowania do charakterystyki podzespołu. Wreszcie, jeśli właściciel auta zdecydowałby się na założenie tylko jednej nowej części, mógłby spotkać się z nieprzyjemnościami na przeglądzie auta. 

Jeśli okazało się, że jednak konieczne będzie wymienienie amortyzatorów, najlepiej zlecić to specjaliście. Pamiętaj, że naprawa zawieszenia może być o wiele bardziej skomplikowana niż tylko wymiana poszczególnych części. Szczególnie przednie amortyzatory jest ciężko zdemontować i później złożyć z powrotem wraz z nową częścią. Teoretycznie tylne amortyzatory wymienia się łatwiej, jednak jeśli nigdy tego nie robiłeś, również i w tym przypadku zleć to specjaliście. Trzeba też pamiętać, że w różnych modelach samochodów, nieco inaczej może wyglądać cały proces.

Specjaliści zaczynają od unieruchomienia koła i zdjęcia felgi. Teraz w zależności od strony, czynności będą przebiegać nieco inaczej. Tylne amortyzatory nie stykają się z innymi elementami układu zawieszenia, a więc, aby je wymienić, należy po prostu odkręcić stare i wstawić nowe. 

Manewry w przypadku przednich części układu zawieszania są trudniejsze. Najpierw trzeba zdjąć kolumnę McPhersona, w której skład wchodzi amortyzator oraz sprężyna. Na tym etapie trzeba też odłączyć stabilizator i drążek kierowniczy. Odkręca się też śruby na dolnym i górnym mocowaniu przy piaście. Następny krok to zdjęcie sprężyny. Do tego potrzebne będą specjalne narzędzia, bez których nie będzie można wymienić starych części na nowe. 

Zastanawiasz się, czy dobrym pomysłem jest naprawa zamiast wymiany? To zależy, o jakich częściach mówimy. Jeśli mowa o prostych częściach, odpowiedź brzmi: nie warto. Jeśli jednak sprawa dotyczy bardzo skomplikowanego układu zawieszenia w nowym aucie, może się okazać, że regeneracja amortyzatora będzie bardziej opłacalna niż zakup nowego. Koszt takiej usługi liczy się w setkach, zaś zakup nowych części z wyższej półki wiąże się niekiedy z wydatkiem rzędu nawet kilku tysięcy złotych.

No dobrze, wiemy, że lepiej nie podejmować się wymiany amortyzatorów na własną rękę. Ile więc kosztuje taka usługa? Nie musisz się obawiać. Cennik nie jest tak wygórowany, jak np. przy wymianie skrzyni biegów czy silnika. 

To, ile kosztuje wymiana amortyzatorów, będzie zależne od kilku czynników. Sportowe auta czy nowsze modele pojazdów będą miały droższe części niż auta z niższej półki. Również rodzaj tego elementu zawieszenia wpływa na ostateczną cenę. Ze względu na stopień skomplikowania czynności, więcej zapłacisz za wymianę przedniego amortyzatora. Koszt usługi może być również inny w zależności od regionu. 

W przypadku prostszych układów koszt robocizny może wynosić już ok. 50-100 zł, a samej części zamiennej – 100 zł. Jeśli chodzi o bardziej zaawansowane konfiguracje, trzeba liczyć się z kosztem nawet 1000 zł, a to nie jest jeszcze najwyższy rachunek za tego typu usługę.

Zazwyczaj samochód u mechanika trzeba będzie zostawić kilka dni. O ile sama wymiana części trwa krótko (godzinę w przypadku tylnych i 2-4 godzin w przypadku przednich), to trzeba jeszcze założyć czas na zamówienie części oraz aktualne obłożenie pracą warsztatu.

Nie. Towarzystwa ubezpieczeniowe zastrzegają sobie, że autocasco nie pokryje kosztów wymiany tego elementu układu zawieszenia. Jest to czynność, która jest konsekwencją zużycia eksploatacyjnego, a za nie ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności. Mimo to warto nabyć tego typu polisę, by móc pokryć w jej ramach naprawę auta w wielu innych sytuacjach. 

Szukasz dobrego ubezpieczenia OC i AC? Zapraszamy do naszego kalkulatora, w którym porównasz nawet kilkanaście ofert!