Wyszukiwarka PKD – jak sprawdzić PKD firmy?

Klasyfikacja działalności PKD – czym jest?

Jeśli planujesz założenie firmy, jedną z formalności, która Cię czeka, jest wybranie kodów działalności gospodarczej. Czym są? To symbole, którymi oznacza się konkretne czynności wykonywane w ramach funkcjonowania przedsiębiorstwa. Warto ustalać je z rozmysłem, ponieważ późniejsze zmiany mogą być dość skomplikowane. Gdzie zatem znaleźć tabelę kodów PKD i jak z niej korzystać?

Skrót PKD oznacza Polską Klasyfikację Działalności. Jest to rejestr, w którym znajdują się kody symbolizujące dane czynności wykonywane w ramach zakresu działania przedsiębiorstwa. Kod PKD składa się z pięciu cyfr, a ich aktualny wykaz został ustalony na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24.12.2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności.

W jakim celu stworzono takie zestawienie? Jego głównym celem jest jednoznaczne określenie, czym zajmuje się dana firma. Jest to istotne przede wszystkim z punktu widzenia urzędów państwowych, które już na etapie zakładania działalności wiedzą, jaka firma powstaje i czym głównie będzie się zajmować.

Klasa działalności jest niezbędna także do celów statystycznych. Na jej podstawie tworzone są raporty, które można przeglądać na stronie internetowej Głównego Urzędu Statystycznego. Dostarczają one informacji m.in. o tym, ile firm i o jakiej specyfice działa na danym obszarze, a także ile z nich powstało, a ile zakończyło działalność. Jest to ważne np. dla osób planujących założenie działalności i zbierających dane na temat potencjalnej konkurencji.

Każdy przedsiębiorca w momencie zakładania firmy musi wybrać przynajmniej jeden kod PKD, choć zwykle wybiera się ich więcej. Ich dobór warto dobrze przemyśleć, ponieważ późniejsze modyfikacje mogą być problematyczne.

Od 2008 roku osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą oraz podmioty objęte obowiązkiem wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego mają obowiązek wyboru kodu określającego rodzaj wykonywanej działalności. Kody pobiera się z Polskiej Klasyfikacji Działalności. Jest to wykaz, który powstał na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 24 grudnia 2007 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (Dz.U. Nr 251, poz. 1885; dalej: Rozporządzenie). Jest on stosowany:

w statystyce, ewidencji, dokumentacji oraz rachunkowości;
w urzędowych rejestrach i systemach administracji publicznej służących do gromadzenia danych statycznych – głównie GUS.

Dlatego każdy, kto zakłada firmę, jest zobowiązany do wyboru numerów PKD, które określą, czym jednostka będzie się zajmować. Jest to niezależne od tego czy mowa o jednoosobowej działalności gospodarczej, czy spółce.

Przedsiębiorca dokonuje zgłoszenia do CEIDG na specjalnym formularzu CEIDG-1, wskazując kody odpowiadające rodzajowi czynności, które zamierza wykonywać. Pole 06.2 zawiera dziewięć pozycji, w których należy podać odpowiedni 5-znakowy symbol zgodny z klasyfikacją.

Zdarza się, że firma zajmuje się bardzo szerokim zakresem działalności. W takiej sytuacji jest zobowiązana do podania wszystkich kodów PKD. Nie ma ograniczenia co do ich liczby, a ich dodawanie jest bezpłatne. Zwykle praktykuje się wpisywanie większej liczby kodów PKD „na wszelki wypadek”. Ustalenie ich na samym początku jest bowiem znacznie łatwiejsze niż dopisywanie ich już w trakcie prowadzenia działalności. Nie warto jednak przesadzać z ich liczbą. Zbyt wiele numerów może być źle widziane przez kontrahentów.

Choć zakładanie firmy w Polsce nie jest skomplikowane, przedsiębiorca jest zmuszony dopełnić dość dużo formalności. Niestety wejście w życie Nowego Polskiego Ładu nie ułatwia ich przeprowadzenia. Warto jednak mieć świadomość, że reforma podatkowa nie odbiła się w żaden sposób na Polskiej Klasyfikacji Działalności. Podobnie jak wcześniej, również teraz osoba zakładająca firmę jest zobowiązana do podania przynajmniej jednego kodu PKD. Jak go wybrać?

Kody PKD podaje się na wspomnianym wyżej formularzu CEIDG-1. W pierwszej pozycji należy podać numer odpowiadający głównej działalności przedsiębiorstwa (wykonywanej w sposób przeważający), a w kolejnych pozycjach dodatkowe.

Aby ustalić, która klasa działalności przeważa, bierze się pod uwagę procentowy udział każdej z nich w ogólnej wartości przychodów ze sprzedaży. W przypadku nowych firm może być to trudne, ponieważ przedsiębiorca może nie wiedzieć, co przyniesie mu największe zyski. W takiej sytuacji ustalenie przeważającego rodzaju działalności powinno polegać na szacowanym udziale sprzedaży, który przedsiębiorca uwzględnił w trakcie planowania zakresu działalności, np. w biznesplanie.

Opisywana powyżej procedura dotyczy firm, które nie muszą zostać zarejestrowane w KRS, czyli innych niż spółki. Przedsiębiorstwa, które muszą być zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym, mogą podać maksymalnie 10 kodów PKD. Numery ułatwiają sądowi ocenę złożonego wniosku oraz stanowią podstawę do uzyskania numeru REGON. Taki identyfikator jest przyznawany przez Główny Urząd Statystyczny.

Wybór odpowiednich numerów PKD jest bardzo ważny. Za podanie niewłaściwych oznaczeń, zgodnie z przepisami, może grozić kara grzywny lub nawet pozbawienia wolności, choć w rzeczywistości druga z sankcji nie jest stosowana. Zagrożeniem dla przedsiębiorcy łamiącego zasady może być również wykreślenie z rejestru CEIDG (dotyczy to jednoosobowych działalności gospodarczych). Dlatego lepiej nie ryzykować tego typu konsekwencji. Właściwe określenie kodów PKD nie jest aż tak trudne, jak mogłoby się wydawać.

Na wstępie warto przyjrzeć się tabeli PKD, w której znajdują się wszystkie dostępne kody.

Klasyfikacja PKD została podzielona na sekcje odpowiadające obszarom wykonywanych działalności gospodarczych. Są im przypisane kolejne litery alfabetu. Symbol każdego z dostępnych rodzajów składa się z pięciu znaków – poziomów. Co oznaczają?

1
SEKCJA – poziom pierwszy – oznaczony symbolem jednoliterowym, dzieli ogólną zbiorowość na 21 grup rodzajów działalności, na które składają się czynności związane z sobą z uwzględnieniem ogólnego podziału pracy.;
2
DZIAŁ – poziom drugi – oznaczony dwucyfrowym kodem numerycznym, dzieli ogólną zbiorowość na 88 grupowań rodzajów działalności, na które składają się czynności według cech ważnych zarówno przy określaniu stopnia podobieństwa, jak i przy rozpatrywaniu powiązań występujących w gospodarce narodowej.
3
GRUPA – poziom trzeci – oznaczony trzycyfrowym kodem numerycznym, obejmuje 272 grupowania rodzajów działalności dających się wyodrębnić z punktu widzenia procesu produkcyjnego, przeznaczenia produkcji lub charakteru usługi, ale także charakteru odbiorcy tych usług,
4
KLASA – poziom czwarty – oznaczony czterocyfrowym kodem numerycznym, obejmuje 615 grupowań rodzajów działalności dających się wyodrębnić głównie z punktu widzenia specjalizacji procesu produkcyjnego czy też działalności usługowej.
5
PODKLASA – poziom piąty – oznaczony pięcioznakowym kodem alfanumerycznym i obejmuje 654 grupowania. Został on wprowadzony, by wyodrębnić rodzaje działalności charakterystyczne dla polskiej gospodarki i będące przedmiotem obserwacji statystycznej.

Sekcje, czyli najbardziej ogólne kategorie, dzielą się natomiast na następujące obszary:

Sekcja A – rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo;
Sekcja B – górnictwo i wydobywanie;
Sekcja C – przetwórstwo przemysłowe;
Sekcja D – wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych;
Sekcja E – dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją;
Sekcja F – budownictwo;
Sekcja G – handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle;
Sekcja H – transport i gospodarka magazynowa;
Sekcja I – działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi;
Sekcja J – informacja i komunikacja;
Sekcja K – działalność finansowa i ubezpieczeniowa;
Sekcja L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości;
Sekcja M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna;
Sekcja N – działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca;
Sekcja O – administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne;
Sekcja P – edukacja;
Sekcja Q – opieka zdrowotna i pomoc społeczna;
Sekcja R – działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją;
Sekcja S – pozostała działalność usługowa;
Sekcja T – gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby;
Sekcja U – organizacje i zespoły eksterytorialne.

Choć na pozór klasyfikacja PKD obejmuje wszystkie możliwe typy działalności, w rzeczywistości wybór odpowiedniego kodu może nastręczać trudności. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że rejestr jest niezbyt dobrze dopasowany do aktualnej sytuacji rynkowej. W efekcie osoby prowadzące firmy zajmujące się np. analizą danych marketingowych mogą mieć trudności z przyporządkowaniem zakresu swoich działań do istniejących kodów. W takiej sytuacji pomocne może być skorzystanie z wyszukiwarki PKD.

Wyszukiwarka PKD jest narzędziem, które ułatwia przyporządkowanie danego numeru klasyfikacji działalności do rodzaju świadczonych usług. Jeśli nie wiesz, jak sprawdzić PKD firmy, na stronie Ministerstwa Finansów możesz skorzystać z podpowiedzi.

Wystarczy wpisać do wyszukiwarki słowo kluczowe, które charakteryzuje Twoją działalność, a algorytm podpowie Ci dostępne możliwości. Przykładowo, jeśli chcesz założyć firmę zajmującą się drogowym przewozem towarów, po wpisaniu słów kluczowych narzędzie podpowie Ci, że odpowiedni dla Ciebie kod PKD to 49.41.Z.

W rzadkich przypadkach, które dotyczą bardzo specyficznych typów przedsiębiorstw, może pojawić się problem z wybraniem adekwatnego numeru. W takiej sytuacji konieczne jest wnioskowanie o indywidualną interpretację w Ośrodku Klasyfikacji i Nomenklatur Urzędu Statystycznego. Instytucja ta jest uprawniona do dobrania kodu PKD, który w najlepszy sposób będzie opisywać rodzaj prowadzonej działalności.

W takich przypadkach często stosowaną praktyką jest także wybieranie kodu 74.90 Z, który dotyczy pozostałej działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej, gdzie indziej niesklasyfikowanej. Wpisanie takiego numeru PKD może być dobrym rozwiązaniem, jeśli to, czym się zajmujesz, faktycznie nie może być przyporządkowane do innych kodów. Nie warto jednak nadużywać tej możliwości, ponieważ omawiany numer także ma swoją specyfikę. Nie można więc przypisać do niego każdej mniej typowej działalności.

Warto też skorzystać w tej kwestii z pomocy biura rachunkowego. Osoby zakładające firmy zwykle zlecają usługi zewnętrznym firmom księgowym. Specjaliści, którzy w nich pracują, mogą doradzić również w kwestii wyboru odpowiedniego kodu PKD.

W przypadku osób, które zajmują się czynnościami regulowanymi np. na podstawie koncesji lub zezwolenia o takich zmianach należy poinformować urząd, który wydał takie uprawnienia. W innych przypadkach nie ma takiej konieczności – wystarczy stworzyć nowy wpis w rejestrze CEIDG. Co ważne, za takie zmiany nic nie zapłacisz, jeśli dotyczą one jednoosobowej działalności gospodarczej.

Nieco bardziej skomplikowane jest to w przypadku spółek, czyli podmiotów, które są zarejestrowane w KRS. W takiej sytuacji można zmienić kody PKD bez zmiany umowy spółki osobowej, o ile umowa już przewiduje dany rodzaj działalności. Jeżeli spółka zaczyna zajmować się nowym rodzajem działalności, wspólnicy muszą zmienić treść umowy spółki przed zmianą PKD w KRS. Jest to konieczne w przypadku istotnych zmian, czyli dotyczących głównego (przeważającego) przedmiotu działalności.

W takich podmiotach jak spółki:

Zgodnie z przepisami takim przedsiębiorcom może grozić grzywna, wykreślenie z rejestru CEIDG, a nawet kara więzienia. O ile ostatnia możliwość raczej nie jest stosowana, o tyle dwie pozostałe są realnym ryzykiem. Warto zatem wybierać kody PKD z rozmysłem i dbać o to, by były aktualne.

Z drugiej strony, firmy, które zostały „przyłapane” na wykonywaniu działalności niezgodnej z klasyfikacją, mają pewne możliwości do obrony swojego stanowiska. Wiele orzeczeń sądów administracyjnych i powszechnych świadczy na korzyść przedsiębiorców. Podkreślają one, że kody PKD nie mają decydującego charakteru. Nie służą one także do ustalania uprawnień do wykonywania danych czynności w ramach działalności firmy.

Mimo to nie warto narażać się na komplikacje natury prawnej. Prawidłowe określenie numerów PKD ma znaczenie nie tylko z punktu widzenia formalnego, ale również dla kontrahentów. Przedsiębiorstwo, którego kody są wybrane w sposób losowy, nie jawi się jako wiarygodny partner biznesowy.

Kody PKD dotyczą każdego przedsiębiorcy. Wpis do CEIDG lub KRS, w przypadku spółek, jest jedną z ważnych formalności, której osoba planująca prowadzenie biznesu musi dopełnić. O czym jeszcze warto pamiętać na samym początku? Dobrą praktyką jest wykupienie ubezpieczenia firmowego, które chroni przed konsekwencjami różnego typu sytuacji losowych.

W zależności od typu prowadzonej działalności można wybrać odpowiednią polisę. Przykładowo, ubezpieczenie floty, cargo lub przewoźnika przyda się firmom zajmującym się transportem. Innego typu przedsiębiorstwa także mogą sporo zyskać.

Ochrona prawna jest typem polisy, który sprawdzi się w każdej firmie, niezależnie od tego, jaka klasa działalności jej dotyczy. Takie ubezpieczenie chroni w przypadku nieświadomego złamania prawa, ale także wtedy, gdy klienci lub konkurencja działają na szkodę przedsiębiorstwa. Warto zabezpieczyć się na wypadek takich zdarzeń, ponieważ, wbrew pozorom, nie należą one do rzadkości.