Nowy Polski Ład

Nowy Ład to zestaw reform ekonomicznych, który wywołał duże emocje wśród opinii publicznej. Zmiany, które wprowadza dotyczą zarówno właścicieli firm, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Dowiedz się, jakie zmiany przyniósł Polski Ład.

Reforma ekonomiczno-społeczna nazywana Polskim Ładem obowiązuje od 01.01.2022 roku. Program ma na celu pomóc gospodarce dotkniętej przez pośrednie skutki pandemii COVID-19. Główne założenia Nowego Ładu polegają na:

To tylko kilka zmian, które weszły w życie wraz z nowym Polskim Ładem.

Nowy Ład dla przedsiębiorców oznacza spore zmiany podatkowe. Na pierwszy plan wysuwa się wspomniana wcześniej nowa kwota wolna od podatku w wysokości 30 tys. zł rocznie. Warto jednak pamiętać, że skorzystają z niej tylko osoby, które rozliczają się na zasadach ogólnych. Firmy, które jako formę opodatkowania wybrały podatek liniowy, ryczałt czy kartę podatkową nie mogą skorzystać z kwoty wolnej od podatku. Ponadto przedsiębiorcy rozliczający się na skali podatkowej mogą cieszyć się z większych limitów. W 2022 roku progi podatkowe wyglądają w ten sposób:

Jednak wraz ze zmianami w podatkach na rok 2022 zmodyfikowano także składkę zdrowotną. Dotychczas była ona naliczana od średniego wynagrodzenia brutto i wynosiła 9 proc. od podstawy wymiaru, z czego firma mogła zaliczyć w koszty uzyskania przychodu 7,5 proc.. Teraz będzie ona liczona od dochodu. Ustawodawca przewidział minimalną stawkę zdrowotną dla firm, które w danym miesiącu uzyskały niższy lub równy dochód minimalnej krajowej pensji, czyli 3010 zł. W takiej sytuacji stawka zdrowotna będzie wynosić 270,90 zł. Co więcej, nawet w przypadku wykazania straty w danym miesiącu, osoba prowadząca działalność nadal będzie zobowiązana do zapłacenia minimalnej składki zdrowotnej. Natomiast w przypadku dochodów większych niż minimalna pensja, naliczana będzie składka w wysokości 9 proc. Przykładowo: przedsiębiorca rozliczający się na zasadach ogólnych, który zarobił 7000 zł w lutym, będzie musiał opłacić składkę zdrowotną w wysokości 630 zł. Dla porównania w grudniu 2021 roku składka dla tego samego przedsiębiorcy, który uzyskał analogiczne dochody wynosiła 381,81 zł, a do tego możliwe było odliczenie od podatku dochodowego w wysokości 328,78 zł. Przedsiębiorcy, którzy wybrali rozliczanie się na zasadach ogólnych mogą skorzystać z ulg podatkowych, takich jak: ulga dla klasy średniej czy na terminal płatniczy.

Firmy rozliczające się za pomocą ryczałtu ewidencjonowanego w nowym Polskim Ładzie mają zwiększony limit przychodów z 250 tys. na 2 mln euro, który nadal uprawnia ich do korzystania z tej formy opodatkowania. Nie ominęła ich także zmiana przy naliczaniu składki zdrowotnej. W roku 2022 przedsiębiorca na ryczałcie, będzie miał liczoną podstawę wymiaru składki zdrowotnej 9 proc. od wysokości średniego wynagrodzenia krajowego. W zależności od uzyskania dochodu ryczałtowiec zapłaci:

Polski Ład dla przedsiębiorców na ryczałcie to także brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku dochodowego.

Kolejne zmiany związane z Nowym Ładem dla ryczałtowców dotyczą zmian stawki ryczałtu. Mniejszy podatek zapłacą:

To główne zmiany, które wpłyną na osoby rozliczające się za pomocą ryczałtu ewidencjonowanego w Nowym Ładzie. 

Nowy Ład nie wpłynął na wysokość podatku liniowego, w 2022 roku nadal obowiązuje stawka w wysokości 19 proc. Podobnie jak przy innych formach opodatkowania nastąpiła zmiana w naliczaniu składki zdrowotnej. Dla rozliczających się za pomocą podatku liniowego składka zdrowotna wynosi
4,9 proc. od uzyskiwanych przez firmę dochodów. Należy pamiętać, że tak jak przy skali podatkowej i ryczałcie ewidencjonowanym, nie jest już możliwe odliczenie składki zdrowotnej od podatku dochodowego. Ponadto firma, która wybrała podatek liniowy nie może skorzystać z kwoty wolnej od podatku. Eksperci szacują, że ta forma opodatkowania może stać się mniej atrakcyjna od kiedy wszedł w życie Nowy Ład.

Estoński CIT to forma opodatkowania bazująca na ryczałcie. Skorzystać z niego mogą osoby prawne i spółki kapitałowe oraz komandytowo-akcyjne. Sam estoński CIT jest możliwy do wyboru w Polsce od 2021 roku, natomiast Polski Ład wprowadził w nim następujące zmiany:

Należy jednak pamiętać, że osoby prawne zatrudniające mniej niż 3 osoby lub takie, które są udziałowcami w innej spółce, nie mogą skorzystać z tej formy opodatkowania. Estoński CIT to ciekawa alternatywa dla spółek. 

Płatnicy podatku VAT dzięki reformie mogą liczyć na krótszy termin zwrotu podatku od towarów i usług. Skorzystają z niego podatnicy, którzy rozliczają się bezgotówkowo. Termin na zwrot VAT-u dla nich będzie wynosić 15 dni. Z szybszego zwrotu mogą skorzystać firmy używające kasy fiskalnej i prowadzące sprzedaż dla osób fizycznych prywatnych, czyli niemających działalności gospodarczej. Ponadto sprzedaż nabijana na kasę fiskalną w przeciągu ostatnich 12. miesięcy nie może być niższa niż 50 tys. zł. Oprócz tego zmieniono ustawowy czas na zwrot VAT-u z 60 na 40 dni. 

Ustawodawca wprowadził reformę, dzięki której za nielegalnie wykonywaną pracę odpowiedzialność ponosi jedynie nieuczciwy pracodawca. Co oznacza to w praktyce? Osoba zatrudniona “na czarno” lub otrzymująca część wynagrodzenia bez opodatkowania może donieść na takiego przedsiębiorcę do instytucji państwowych. Nowy Ład zmienił jednak zakres odpowiedzialności nielegalnie zatrudnionego, który nie będzie zobligowany do uiszczenia zaległych podatków. W ten sposób ustawodawca chce ograniczyć możliwość zatrudniania “na czarno”.

Zmiany podatkowe w Nowym Ładzie dotyczą każdej grupy społecznej. Warto zainteresować się ciekawą propozycją ulgi dla klasy średniej, która jest przeznaczona dla osób fizycznych, zarówno zatrudnionych na etacie, jak i prowadzących działalność gospodarczą. Warunkiem, który trzeba spełnić, aby z niej skorzystać, jest forma rozliczania się na zasadach ogólnych. Ryczałtowcy oraz firmy na podatku liniowym nie będą mogli jej użyć. Na czym polega ulga dla klasy średniej? Jest ona przeznaczona dla osób, które uzyskują dochód roczny między 68 411,99 a 133 692,01 zł brutto. Z pomocą ulgi możliwe jest zmniejszenie podatku dochodowego. Należy jednak pamiętać, że w przypadku, gdy podatnik zyska większy przychód roczny niż górna granica limitu, będzie musiał dopłacić podatek.

Podniesienie progów podatkowych oraz ulga dochodowa dotyczy zarówno przedsiębiorców rozliczających się na ogólnych zasadach, jak i osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Osoby zatrudnione, którą chcą, by co miesiąc ich zaliczka na podatek dochodowy była pomniejszana o kwotę wolną od podatku, zobowiązane są do złożenia formularza PIT-2. Podpisany i wypełniony druk upoważnia pracodawcę do odliczania od zaliczki na podatek dochodowy pracownika co miesiąc kwoty w wysokości 425 zł. W przypadku gdy dana osoba nie złoży formularza PIT-2, wtedy może ubiegać się zwrot nadpłaconego podatku w kwocie do 5100 zł przy rozliczeniu rocznym. Co więcej, pracownik może w ciągu rogu cofnąć taką dyspozycję, np. gdy założy własną działalność gospodarczą lub podejmie kolejne zatrudnienie. 

Zmiany podatkowe Polskiego Ładu dotyczą również osób, które pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nadal wykonują pracę zarobkową i nie pobierają emerytury. Dokładnie tacy podatnicy mają prawo do skorzystania z ulgi dla pracującego seniora. Działa ona podobnie jak PIT-0 dla młodych. W związku z tym, pracownicy przed 25. rokiem życia lub tacy, którzy osiągnęli wiek emerytalny nie zapłacą podatku dochodowego za zarobki do kwoty 85 528 zł. Warto wiedzieć, że w tym przypadku reformy Polskiego Ładu nie podniosły progu przy PIT-0. Seniorzy, którzy chcą skorzystać z tej ulgi powinni złożyć stosowne oświadczenie pracodawcy. Ustawodawca nie przewidział urzędowego formularza.

Wraz z modyfikacją dotyczącą naliczania podatku dochodowego od osób fizycznych wiele firm napotkało trudności z wyliczeniem wynagrodzeń dla pracowników. Nowy Ład wprowadził następujące zmiany w zakresie rozliczania pensji:

Ponadto osoby, które zarabiają do 12 800 zł brutto i otrzymają niższe wynagrodzenie za styczeń mają prawo do wyrównania w wynagrodzeniach za styczeń. Wprowadzenie zmian podatkowych Polskiego Ładu to wyzwanie dla pracowników działu kadr i płac oraz księgowości.

Polityka prorodzinna to ważny filar Nowego Ładu.  Zwłaszcza że obecnie współczynnik dzietności w Polsce według danych z Głównego Urzędu Statystycznego wynosi 1,378, co plasuje kraj nad Wisłą na dole europejskiej listy. Zmiany Polskiego Ładu w tym zakresie obejmują stworzenie specjalnego kapitału opiekuńczego. Jest on przeznaczony dla rodziców, również samotnych oraz osób, które przysposobiły dziecko. Ten program jest przyznawany na drugie i kolejne dziecko, które w momencie występowania o kapitał opiekuńczy jest w wieku między 12. a 35. miesiącem. Rodzinny kapitał opiekuńczy jest przyznawany temu rodzicowi, u którego dziecko mieszka. W zależności od wyboru rodziców mogą oni otrzymywać świadczenie:

W tym przypadku Nowy Ład nie opodatkował świadczenia. Rodzinny kapitał pod względem wliczania do dochodu wygląda tak samo jak program Rodzina 500+. Jest przyznawany niezależnie od dochodu, a przy tym nie podlega egzekucji komorniczej. 

Nowy Ład to korzystne zmiany podatkowe dla małżeństw i rodzin. Reforma wprowadziła sporo ulg i odliczeń, takich jak:

Reforma gospodarczo-społeczna Polski Ład pozwala na liczne odliczenia od podatku dla rodzin.

Wśród kolejnych zmian wprowadzonych przez rząd PiS-u i Nowy Ład jest nowe opodatkowanie emerytur. Wiąże się to z wprowadzeniem większej kwoty wolnej od podatku. Szacuje się, że emeryci i renciści, którzy otrzymują świadczenia do 2500 zł nie zapłacą podatku dochodowego. Jest jednak druga strona tego medalu. Emeryci nie mogą skorzystać z ulgi dla klasy średniej, w związku z tym osoby otrzymujące świadczenia powyżej 5000 zł mogą płacić wyższe podatki. Rząd PIS odpowiedzialny za Polski Ład zapewnia, że osoby z wyższymi emeryturami i rentami nie stracą. MF (od 09.02. jego obowiązki wykonuje Mateusz Morawiecki) zapowiedział wdrożenie zmian w reformie, tak aby emeryci i renciści ze świadczeniami między 5000 a 12 800 zł nie stracili na Nowym Ładzie. 

Reforma objęła także zmiany w prawie budowlanym. Ustawodawca wprowadził możliwość wybudowania domu do 70m2 bez potrzeby starania się o pozwolenie budowlane. Co oznacza ta zmiana nowego Polskiego Ładu w praktyce? Otóż osoby, które zdecydują się na budowę domu do 70m2:

Przepisy Nowego Ładu obowiązują w tym zakresie od 01.01.2022 roku. W jaki sposób buduje się dom na zawiadomienie? Inwestor musi zgłosić budowę domu do urzędu gminy. Do zgłoszenia należy dołączyć:

Warto pamiętać, że w przypadku niezatrudnienia kierownika budowy, inwestor przejmuje jego obowiązki na siebie i musi dołączyć oświadczenie o tym do zgłoszenia. Co ciekawe, w tym przypadku osoby zainteresowane budową domu do 70 m2 nie muszą czekać na decyzję, wystarczy że urząd w ciągu 21. dni roboczych od zgłoszenia nie wniesie sprzeciwu. Dom, który można zbudować bez pozwolenia musi być budynkiem wolnostojącym o maksymalnej powierzchni 70m2. Według przepisów jeden taki obiekt może przypadać na 500m2 działki.

Ułatwienia związane ze zmianami Polskiego Ładu odczują również osoby starające się o kredyt hipoteczny. Od stycznia 2022 roku, Państwo może zabezpieczyć wkład własny. W rezultacie, gdy bank wymaga wkładu własnego w wysokości do 20 proc., jednak nie więcej niż 100 000 zł to Bank Gospodarstwa Krajowego zagwarantuje zabezpieczenie hipoteki. Nie oznacza to, że kredyt będzie pomniejszony o tę kwotę, jednak daje to możliwość zaciągnięcia hipoteki dla osób, które nie dysponują środkami wymaganymi na poczet wkładu własnego. 

Jak można łatwo zauważyć, reforma PiS – Nowy Ład wprowadziła wiele zmian zarówno wśród osób prawnych, przedsiębiorców, emerytów, jak i pracowników. Ciągłe zmiany i korygowanie przepisów może przyprawić o zawroty głowy. W takiej sytuacji warto zadbać o ubezpieczenie podtrzymujące przychód. Polski Ład promuje również wartości prorodzinne, bez względu na to czy już teraz starasz się o dziecko, czy tę decyzję odkładasz na przyszłość warto pomyśleć o ubezpieczeniu na życie. Osoby, które obawiają się jak Nowy Ład może wpłynąć na wysokość ich emerytury mogą sprawdzić rozwiązanie, którym jest emerytura z ulgą podatkową.