Zarówno te starsze, jak i nowsze samochody, są wyposażone w szereg systemów bezpieczeństwa. Z biegiem czasu producenci dostosowują się do potrzeb kierowców i pasażerów, a także wymagań Unii Europejskiej, dlatego wprowadzają coraz to nowocześniejsze rozwiązania. Sprawdź, czym są aktywne i bierne systemy bezpieczeństwa w samochodach. Dowiedz się też, co kryje się pod skrótami takimi jak ABS, ESP, ASR, EBD czy BAS.
Najważniejsze informacje:
- Aktywne systemy bezpieczeństwa w samochodzie mają za zadanie zapobieganie wypadkom poprzez wspieranie kierowcy w monitorowaniu i kontrolowaniu pojazdu.
- Bierne systemy bezpieczeństwa w pojazdach chronią w momencie wystąpienia kolizji lub wypadku.
- Wraz z postępem technologicznym, systemy bezpieczeństwa w samochodach stają się coraz bardziej zaawansowane. Mogą np. wykrywać zmęczenie kierowcy lub ostrzegać o opuszczaniu pasu ruchu.
- Z biegiem czasu Unia Europejska wymaga coraz to nowszych rozwiązań stosowanych w nowo produkowanych autach.
Czym są aktywne i bierne systemy bezpieczeństwa w samochodach?
Bezpieczeństwo na drodze jest priorytetem zarówno dla producentów samochodów, jak i dla użytkowników. Systemy bezpieczeństwa aktywnego i biernego są kluczowymi elementami, które wspólnie przyczyniają się do minimalizowania szkód podczas wypadków czy też kolizji. Choć na pierwszy rzut oka wyposażenie odpowiadające za ochronę kierowców, pasażerów i innych uczestników ruchu, nie jest widoczne – tak naprawdę jest go sporo. Im nowocześniejszy model auta, tym bardziej zaawansowane funkcje można w nim spotkać.
Do elementów bezpieczeństwa biernego samochodu zaliczamy między innymi:
- określone konstrukcje podwozia, nadwozia, szyb, foteli, zagłówków, kierownicy i innych elementów wyposażenia samochodu,
- trzypunktowe pasy bezpieczeństwa,
- mechaniczne i pirotechniczne napinacze pasów bezpieczeństwa,
- zewnętrzne i wewnętrzne poduszki gazowe,
- foteliki samochodowe dla dzieci.
Jak widzisz, systemy bezpieczeństwa biernego w samochodach mają na celu chronić kierowców i pasażerów nawet w momencie nagłego zderzenia, kolizji lub wypadku. Mogą mieć formę mechaniczną, a także elektroniczną. Z kolei aktywne systemy bezpieczeństwa w samochodzie działają profilaktycznie, aby nie doszło do wystąpienia kolizji. W dalszej części tego artykułu poznasz je bliżej.
Jakie są rodzaje systemów bezpieczeństwa?
Zarówno podczas zakupu nowego auta, jak i w trakcie jego użytkowania, możesz spotkać się z wieloma skrótami oznaczającymi poszczególne układy bezpieczeństwa w samochodach. To od nich często zależy wsparcie w niebezpiecznych sytuacjach na drodze. Zanim nauczysz się z nich korzystać oraz postawisz na konkretne wyposażenie w aucie, warto przyjrzeć się nim bliżej.
ABS
Możemy śmiało stwierdzić, że większość kierowców doskonale wie, co to jest ABS. Skrót ten oznacza Antiblock Braking System i odnosi się do systemu, który przeciwdziała blokowaniu kół podczas hamowania, chroniąc przed poślizgiem. Umożliwia kierowcy ominięcie przeszkody. Jak to działa?
System ABS opiera się na zaawansowanej elektronice i hydraulice. Kiedy kierowca nagle naciska pedał hamulca, czujniki prędkości obrotowej kół monitorują ruch każdego z nich. Jeśli wykryją, że któreś z kół zaczyna się blokować, co oznacza, że przestaje się obracać i zaczyna ślizgać po nawierzchni, ABS natychmiast zmniejsza siłę hamowania na tym kole. Przy pomocy specjalnych elektrozaworów system moduluje ciśnienie. Dzięki temu znacznie łatwiej jest kierowcy zapanować nad hamowaniem.
Już od 2006 roku ABS stanowi obowiązkowy system bezpieczeństwa w samochodzie, dlatego większość poruszających się pojazdów po drogach, ma go w podstawowym
ESP
A wiesz, co to jest ESP? Electronic Stability Program, bo o nim mowa, również jest obowiązkowym systemem bezpieczeństwa w aucie już od końca 2015 roku. Jego głównym zadaniem jest poprawa stabilności podczas jazdy, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, takich jak gwałtowne manewry, nagłe hamowanie czy śliska nawierzchnia. Dzięki niemu kierowca może uniknąć ryzyka utraty kontroli nad pojazdem.
Działanie systemu ESP opiera się na zaawansowanych czujnikach, które monitorują różne parametry pojazdu. Jego znaczenie jest ogromne, zwłaszcza w trudnych warunkach drogowych i pogodowych, takich jak deszcz, śnieg, lód czy piasek. Nawet doświadczonym kierowcom trudno jest przewidzieć i zareagować na nagłe utraty przyczepności, a ESP działa w ułamku sekundy, aby przywrócić stabilność pojazdu. Może np. przyhamować jedno koło albo zmniejszyć prędkość pojazdu.
Co ciekawe, to rodzaj systemu bezpieczeństwa, który może występować również pod inną nazwą, w zależności od producenta.
ASR
Warto też wiedzieć, jak działa i co to jest ASR. Skrót odnosi się do nazwy dodatkowego systemu Acceleration Slip Regulation, który przeciwdziała poślizgowi kół. Możesz ją spotkać w starszych pojazdach, ponieważ w tych nowszych, zastąpiono go ESP.
Gdy system wykryje, że jedno lub więcej kół zaczyna się ślizgać podczas przyspieszania, automatycznie interweniuje, aby przywrócić przyczepność. W praktyce oznacza to, że może natychmiast zmniejszyć moment obrotowy dostarczany do kół przez silnik lub zahamować odpowiednie koła, co pomaga w odzyskaniu trakcji i utrzymaniu stabilności pojazdu.
BAS
Brake Assist System znany jest jako asystent hamowania – obowiązkowy od 2009 roku. Współpracuje z ABS i ma na celu wspomagać hamowanie przez zwiększenie ciśnienia w układzie hydraulicznym. W sytuacji nagłego zagrożenia, kierowca często nie jest w stanie wygenerować wystarczającej siły nacisku na pedał hamulca, mimo że chce zatrzymać pojazd jak najszybciej. System BAS wykrywa taki gwałtowny, ale niewystarczająco mocny ruch na pedał i automatycznie zwiększa siłę hamowania. Dzięki temu jest w stanie zapewnić maksymalną skuteczność hamulców. Działa to w ułamku sekundy, co jest kluczowe w sytuacjach, gdzie liczy się każda chwila.
EBD
Electronic Brakeforce Distribution to rodzaj systemów bezpieczeństwa, który działa w powiązaniu z ABS oraz BAS. Jego celem jest optymalizacja skuteczności hamowania i tym samym zwiększenia bezpieczeństwa na drogach. Zapewnia równomierne i efektywne rozłożenie siły hamowania na wszystkie koła pojazdu indywidualnie. To bardzo ważne, kiedy np. tylna część pojazdu jest mniej obciążona niż przednia. Pojazd zachowuje stabilność, a kierowca ma pełną kontrolę nad torem jazdy, co jest szczególnie ważne na śliskich nawierzchniach lub podczas gwałtownych manewrów.
TCS
TC i TCS to aktywne systemy bezpieczeństwa w aucie, które mają na celu kontrolować tor jazdy. Interweniują, kiedy jedno lub więcej kół zaczyna blokować się podczas przyspieszania. Tym samym zapobiegają utracie przyczepności i zapewniają przywrócenie kontroli nad pojazdem.
ICC
Intelligent Cruise Control to nowoczesny system bezpieczeństwa, który ma na celu zapewnić płynność jazdy oraz zwiększenie komfortu podczas jazdy, szczególnie na autostradach oraz drogach szybkiego ruchu. Można go nazwać zaawansowanym aktywnym tempomatem. Różnica jest jednak bardzo duża – system nie tylko utrzymuje odpowiednią prędkość, ale również dostosowuje ją do pojazdu jadącego przed samochodem. Dzięki temu jazda staje się płynniejsza i bezpieczniejsza, zwłaszcza na autostradach.
Gdy system ICC wykryje pojazd w zasięgu swoich czujników, automatycznie dostosowuje prędkość, aby utrzymać wcześniej ustawiony bezpieczny odstęp. Jeśli pojazd przed Tobą zwolni, zmniejszy się szybkość jazdy, a nawet auto całkowicie się zatrzyma. Gdy droga stanie się wolna, system automatycznie przyspieszy do wcześniejszej prędkości.
eCall
System eCall w samochodzie to nowoczesne rozwiązanie. Podczas wypadku specjalne czujniki automatycznie aktywują numer alarmowy. Kierowcy lub pasażerowie mogą to również zrobić poprzez wybranie specjalnego przycisku. Dzięki temu odpowiednie służby otrzymają wiadomość o zagrożeniu życia, a także dokładną lokalizację pojazdu. Przyspiesza to akcję ratunkową i przyjazd służb na miejsce zdarzenia.
Aktywne systemy bezpieczeństwa w samochodach – które z nich są obowiązkowe?
Ze względu na to, że Unia Europejska dość mocno zwraca uwagę na bezpieczeństwo kierowców oraz innych uczestników ruchu, wciąż wprowadza zmiany w tym zakresie na podstawie różnych rozporządzeń. Dzięki nim, producenci aut muszą stosować wyznaczone rozwiązania w nowo produkowanych modelach. Obowiązkowe systemy bezpieczeństwa w samochodach obejmują już szereg nowoczesnych technologii. To czujniki, które są w stanie wykryć zagrożenie na drodze, powiadomić Cię o przeszkodach, a nawet kontrolować prędkość.
Jakie nowoczesne systemy bezpieczeństwa w samochodach są już normą w nowo produkowanych samochodach?
- Czujnik zmęczenia kierowcy – na podstawie dostarczonych danych, auto jest w stanie zasygnalizować zagrożenie spowodowane sennością i brakiem skupienia.
- Inteligentny ogranicznik prędkości (TSR) – monitoruje ograniczenia na drogach i dostosowuje maksymalną prędkość pojazdu do obowiązujących przepisów. Pomaga to zapobiegać przekroczeniu dozwolonej prędkości, zmniejszając ryzyko wypadków.
- Asystent pasa ruchu (LDW) – kontroluje pozycję pojazdu na drodze i ostrzega kierowcę, jeśli samochód zaczyna opuszczać pas ruchu bez włączenia kierunkowskazu. W niektórych przypadkach system może również automatycznie korygować tor jazdy, aby utrzymać pojazd na właściwym pasie.
- Kamera cofania – zapewnia dobrą widoczność na obszar za pojazdem, co pomaga kierowcy unikać kontaktu oraz kolizji z przeszkodami, pieszymi lub innymi pojazdami.
- Czujnik parkowania – pomaga kierowcy w manewrowaniu na ciasnych parkingach i między samochodami, ostrzegając o zbliżających się przeszkodach za pomocą sygnałów dźwiękowych lub wizualnych.
- Rejestrator jazdy (tzw. czarna skrzynka) – zapisuje dane dotyczące ruchu pojazdu, takie jak prędkość, przyspieszenie, hamowanie i działanie systemów bezpieczeństwa. W razie wypadku, te dane mogą być kluczowe do analizy przyczyn zdarzenia.
- Alarm pasów bezpieczeństwa na tylnych siedzeniach – ostrzega kierowcę i pasażerów przed niekorzystnymi skutkami wypadków, nagłego hamowania czy innych zdarzeń na drodze.
- Awaryjny sygnał stopu – działa w przypadku nagłego hamowania. System automatycznie włącza światła awaryjne, ostrzegając kierowców jadących z tyłu o niebezpieczeństwie, co może pomóc w uniknięciu najechania na tył pojazdu.
Do tego producenci powinni ułatwiać montaż alkomatów, które po wykryciu odpowiedniej ilości alkoholu, samodzielnie zablokują system zapłonu.
Jak zadbać o systemy bezpieczeństwa w aucie?
Aby systemy bezpieczeństwa w samochodzie działały prawidłowo, trzeba na bieżąco kontrolować ich stan techniczny. Oto kilka wskazówek, jak o nie dbać:
- Upewnij się, że samochód przechodzi regularne przeglądy techniczne, zgodnie z zaleceniami producenta. W trakcie badań mechanicy sprawdzają kluczowe systemy bezpieczeństwa, takie jak hamulce, ABS, ESP, pasy bezpieczeństwa i poduszki powietrzne.
- Zwracaj uwagę na kontrolki systemów ABS i ESP na desce rozdzielczej. Jeśli którakolwiek z nich świeci się podczas jazdy, może to oznaczać problem z systemem i wymaga wizyty w serwisie.
- Pas bezpieczeństwa to system bezpieczeństwa, który może się zużyć. Sprawdzaj go pod kątem nacięć, rozerwania, dziur lub innych uszkodzeń.
- Chociaż poduszki powietrzne nie wymagają częstych przeglądów, upewnij się, że nie były uruchamiane, a kontrolka systemu airbag nie sygnalizuje usterek.
- Regularnie kontroluj stan układu kierowniczego i zawieszenia, ponieważ ich sprawność ma bezpośredni wpływ na działanie systemów bezpieczeństwa.
- Aktualizuj nowoczesne systemy bezpieczeństwa w samochodach.
FAQ:
- 1Jakie systemy bezpieczeństwa w aucie są obowiązkowe?
Wiele systemów bezpieczeństwa w samochodzie jest obowiązkowych. Do najważniejszych z nich zalicza się ABS, ESP, BAS. Od kilku lat w nowych pojazdach muszą się znaleźć także nowoczesne rozwiązania, takie jak czujnik zmęczenia kierowcy, asystent pasa ruchu, inteligentny ogranicznik prędkości czy kamera cofania.
- 2Czy ASR i ESP to te same systemy?
ESP i ASR to dwa rodzaje systemów bezpieczeństwa. Pierwszy z nich ma związek z kierunkiem jazdy, a drugi dodatkowo wspomaga kontrolę trakcji.
Oceń artykuł