Zakup mieszkania to poważna decyzja i jeden z najważniejszych momentów w naszym życiu. Dlatego warto się do takiego zakupu przygotować i zadbać o wszystkie wymagane procedury. Jakie informacje powinieneś otrzymać przed podpisaniem umowy? Jakie dokumenty będą potrzebne u notariusza i jakie formalności po zakupie mieszkania Cię obowiązują?
Najważniejsze informacje:
- Przed zakupem mieszkania z rynku wtórnego sprawdź, czy nie ma wad prawnych. Jeśli nie, podpisz umowę z właścicielem mieszkania (w formie aktu notarialnego). Przed samym zakupem warto spisać protokół zdawczo-odbiorczy. Trzeba też powiadomić odpowiednie instytucje o zmianie właściciela. Kolejnym krokiem będzie opłacenie podatku PCC (zwolnione są osoby, które kupują pierwszy raz mieszkanie), a także dokonanie wpisu w księdze wieczystej.
- Jeśli chodzi o kupno mieszkania od dewelopera, to najpierw podpisuje się umowę deweloperską (akt notarialny), realizuje płatności zgodnie z harmonogramem rat, a po odbiorze technicznym lokalu, następuje przeniesienie praw własności w formie aktu notarialnego.
- Zarówno w przypadku kupna mieszkania z rynku wtórnego, jak i pierwotnego nieco więcej formalności jest w przypadku finansowania go z kredytu hipotecznego niż gotówką.
Kupno mieszkania z rynku wtórnego krok po kroku
Najpierw opiszemy formalności po zakupie mieszkania z drugiej ręki. Jeśli chcesz kupić mieszkanie od dewelopera, przejdź do następnego akapitu.
Krok 1: Sprawdzenie ewentualnych wad prawnych
Powinieneś poprosić właściciela o dostarczenie odpowiednich dokumentów, które będą gwarancją bezpiecznego sfinalizowania transakcji. Jakie dokumenty powinien dostarczyć sprzedający?
- Numer księgi wieczystej
Jeżeli mieszkanie posiada księgę wieczystą, wypis z księgi pozwoli Ci zapoznać się ze statusem prawnym nieruchomości. Upewnisz się, kto jest jej właścicielem i dowiesz się, czy są wobec niej wszczęte postępowania.
- Dokument poświadczający własność nieruchomości
W przypadku gdy mieszkanie nie ma księgi wieczystej, warto poprosić sprzedawcę o okazanie tytułu prawnego do nieruchomości, który potwierdzi, że jest on właścicielem mieszkania i może nim swobodnie rozporządzać. Może to być notarialna umowa sprzedaży mieszkania albo umowa z deweloperem i akt ustanowienia własności lokalu. W niektórych sytuacjach takim dokumentem będzie notarialna umowa darowizny lub akt notarialny potwierdzający nabycie nieruchomości w spadku.
- Potwierdzenie, że w mieszkaniu nikt nie jest zameldowany
To ważna informacja, a taki dokument może otrzymać tylko właściciel mieszkania. Wystawianiem tego typu dokumentacji zajmują się organy administracji publicznej.
- Zaświadczenia o niezaleganiu z opłatami za czynsz i dostarczane media
Będziesz miał wtedy pewność, że mieszkanie, które chcesz kupić, nie jest zadłużone w spółdzielni czy u dostawcy mediów.
- Brak innych zobowiązań finansowych
Warto też sprawdzić, czy na lokalu nie ma innych zobowiązań finansowych, takich jak zaległy podatek od nieruchomości czy zaległe składki ZUS, które muszą być opłacane, jeżeli lokal jest wykorzystywany do prowadzenia działalności gospodarczej. Te informacje można sprawdzić w sądzie rejonowym w dziale ksiąg wieczystych.
Krok 2: Umowa sprzedaży
Jeśli nie odkryłeś żadnych wad prawnych, możesz podpisać teraz umowę sprzedaży nieruchomości. Będzie to akt notarialny z dotychczasowym właścicielem.
Kto załatwia notariusza? Sprzedający czy kupujący? Ustawa nie precyzuje, która ze stron ma obowiązek ustalić termin podpisania umowy u notariusza oraz opłacić związane z tym opłaty. Jednak zwyczajowo przyjęło się, że strona sprzedająca najczęściej umawia termin spotkania u notariusza, natomiast strona kupująca pokrywa koszty związane z aktem notarialnym. Ustalenia te mogą być również przedmiotem negocjacji sprzedającego i kupującego.
Krok 3: Spisanie protokołu zdawczo-odbiorczego
Koniecznie spisz protokół zdawczo-odbiorczy ze stanem liczników na dzień przekazania mieszkania. W ten sposób zabezpieczysz się przed ewentualnym płaceniem za rachunki poprzedniego właściciela. W protokole zdawczo-odbiorczym powinny znaleźć się też informacje o tym, jakie meble i sprzęty zostają w mieszkaniu.
Jeżeli umowa notarialna została podpisana i pieniądze przelane, nadszedł czas na przekazanie nieruchomości. O czym warto pamiętać przy odbiorze mieszkania z rynku wtórnego? Ważne, żeby zwrócić uwagę przede wszystkim na fizyczne wady. W mieszkaniu z rynku wtórnego raczej nie zdarza się sytuacja, w której ujawniają się wady konstrukcyjne po dłuższym czasie.
Podczas kupowania mieszkania może Ci się przydać pomoc specjalisty, który oceni stan techniczny nieruchomości, sprawdzi, czy nie ma wilgoci na ścianach i czy wszystkie instalacje są poprawnie założone.
Krok 4: Powiadomienie o zmianie właściciela mieszkania
Musisz też poinformować spółdzielnię lub wspólnotę mieszkaniową o zmianie właściciela mieszkania. Zapytaj o zasady opłacania czynszu i terminy rozliczeń. Powinieneś też podać liczbę osób, która będzie mieszkać w lokalu i wtedy zostanie wyliczona dokładna wysokość czynszu i opłat za wywóz śmieci. Zadbaj też o to, żeby wszystkie liczniki przepisać na siebie. W tym celu wystarczy udać się do dostawcy mediów i zrobić cesję umowy.
Należy również powiadomić urząd miasta i gminy o nabyciu nieruchomości. Wówczas nabywca będzie widniał jako aktualny właściciel i płatnik podatków. Jeżeli kupujesz mieszkanie za gotówkę, musisz również pamiętać o obowiązku zameldowania się w nim.
W przypadku kredytowego finansowania inwestycji nie masz obowiązku meldunkowego, chociaż masz do tego prawo i możesz to zrobić.
Krok 5: Dopełnienie formalności w urzędzie skarbowym
Jeżeli już dokonasz zakupu mieszkania, nie możesz zapomnieć o zgłoszeniu kupna mieszkania do swojego urzędu skarbowego, ponieważ taka inwestycja wymaga zapłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych. Kupując mieszkanie lub dom na rynku wtórnym, jako nabywca, jesteś zobowiązany do opłacenia podatku od nabycia nieruchomości.
Podatek PCC od czynności cywilnoprawnych z tytułu nabycia nieruchomości obowiązuje tylko w przypadku kupna mieszkania z rynku wtórnego i wynosi 2% od wartości kupionego mieszkania.Od września 2023 r. z obowiązku płacenia podatku zwolnione są osoby fizyczne, które pierwszy raz kupują mieszkanie.
Jeżeli zadajesz sobie pytanie, czy notariusz wysyła akt notarialny do urzędu skarbowego – to odpowiedź jest twierdząca. Przy umowie kupna nieruchomości notariusz, który jest w takiej sytuacji płatnikiem podatku, pobiera od stron podatek liczony jako 2% ceny sprzedaży. Następnie odprowadza podatek, a odpis aktu notarialnego przesyła do właściwego urzędu skarbowego. Powinieneś wiedzieć, że wszystkie akty notarialne nabycia nieruchomości są w urzędzie skarbowym analizowane i weryfikowane. Urzędy skarbowe mogą zakwestionować zakup nieruchomości z dwóch powodów: zbyt niskiej ceny oraz niewykazania legalności pochodzenia środków. Jeżeli więc kupiłeś mieszkanie za gotówkę, a urząd skarbowy zarzuci Ci brak udokumentowanych dochodów, możesz ponieść nieprzyjemne konsekwencje.
Krok 6: Dopełnienie formalności w sądzie rejonowym
Mieszkania kupione z drugiej ręki zazwyczaj mają założoną księgę wieczystą. Jeżeli jest inaczej, możesz to zrobić w wydziale ksiąg wieczystych sądu rejonowego. Założenie księgi wieczystej kosztuje 100 zł, a wpis własności 200 zł. W przypadku umowy kredytowej musisz też zapłacić podatek PCC od wpisania hipoteki do księgi wieczystej, który wynosi 19 zł. Podczas wpisywania nieruchomości do ksiąg wieczystych pośrednikiem może być notariusz. Jeżeli jednak samodzielnie składasz wniosek o wpis do hipoteki, musisz wypełnić odpowiednią deklarację podatkową i zapłacić podatek w urzędzie skarbowym właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Masz na to 14 dni od złożenia wniosku o wpis hipoteki w sądzie. Możesz to zrobić osobiście lub online.
Krok 7: Formalności w urzędzie miasta
Musisz też pamiętać o obowiązku złożenia deklaracji podatkowej w urzędzie miasta właściwym dla Twojej nieruchomości. Masz na to 14 dni od sporządzenia aktu notarialnego. Obowiązek podatkowy powstaje z pierwszym dniem kolejnego miesiąca po nabyciu danej nieruchomości.
Formalności po zakupie mieszkania od dewelopera
Wybrałeś już mieszkanie od dewelopera? Jesteś więc już po wstępnych spotkaniach z przedstawicielem handlowym. Jakie kroki czekają Cię teraz?
Krok 1: Umowa deweloperska
Najpierw czeka Cię podpisanie umowy deweloperskiej w formie aktu notarialnego. Twoje mieszkanie będzie jeszcze w trakcie budowy. Taka umowa uregulowana przepisami zobowiązuje:
- dewelopera do wybudowania mieszkania, a następnie przeniesienia praw własności na nabywcę,
- nabywcę do zapłacenia za mieszkanie.
Koszt sporządzenia takiej umowy wynosi zazwyczaj 1-2 tys. zł i dzielony jest na pół między dewelopera a nabywcę.
Krok 2: Płatności
Po podpisaniu umowy deweloperskiej będziesz musiał zapłacić za mieszkanie. Może to być kilka rat, które będziesz musiał uregulować po zakończeniu danego etapu budowy. Stosuje się także płatność dwuetapową: pierwsza odbywa się tuż po podpisaniu umowy, druga po zakończeniu budowy, przed oddaniem mieszkania.
Ważne!
Do pewnego momentu budowy, deweloperzy dopuszczają wprowadzenie w projekcie indywidualnych zmian, np. dotyczących lokalizacji gniazdek elektrycznych czy oświetlenia.
Krok 3: Odbiór lokalu
Kiedy deweloper uzyska pozwolenie na użytkowanie, wydaje lokale nabywcom. Teraz będziesz mógł spokojnie obejrzeć swoje wymarzone lokum, a w razie usterek spisać protokół, na podstawie którego ekipa budowlana je usunie.
Krok 4: Przeniesienie praw własności
Pora na spisanie umowy przeniesienia praw własności, która będzie miała formę aktu notarialnego. Zostaniesz także wpisany jako prawowity właściciel do świeżo założonej księgi wieczystej. Za akt notarialny płaci nabywca.
Ważne!
W przypadku mieszkania kupionego na rynku pierwotnym podatek od czynności cywilnoprawnych uiszcza deweloper, chociaż nie oszukujmy się, w praktyce taki podatek jest wliczony w cenę mieszkania.
Formalności przy zakupie mieszkania za gotówkę
Masz możliwość kupna mieszkania za gotówkę? To dobre rozwiązanie szczególnie dla tych, którzy nie mają możliwości wzięcia kredytu mieszkaniowego. Poza tym pozwala uniknąć czasochłonnej procedury ubiegania się o kredyt hipoteczny i oczekiwania na decyzję banku. Formalności przy zakupie mieszkania za gotówkę nie są skomplikowane.
Rynek wtórny
W przypadku nabyciu mieszkania z rynku wtórnego i po podpisaniu niezbędnych dokumentów u notariusza wystarczy przelać wyznaczoną kwotę na konto sprzedawcy i odebrać lokal.
Rynek pierwotny
W przypadku mieszkań z pierwszej ręki wygląda to trochę inaczej. Musisz poczekać na oddanie budynku, ponieważ zwykle jego sprzedaż następuje przed jego ukończeniem, dlatego deweloper oczekuje przelania części kwoty w momencie podpisania umowy, a resztę płacisz przy odbiorze mieszkania.
Z DORADCĄ
Kupno mieszkania na kredyt
Mieszkania z rynku wtórnego możesz również kupić na kredyt. Przedtem jednak warto odwiedzić kilka placówek bankowych, by dowiedzieć się, jaką masz zdolność kredytową. Skoro masz już pewność, że wystarczy Ci pieniędzy na zakup wymarzonego lokalu, warto podpisać umowę przedwstępną z jego właścicielem i wpłacić zaliczkę lub zadatek w określonej wysokości. Taką umowę będziesz najprawdopodobniej musiał dostarczyć do banku razem z wnioskiem o udzielenie kredytu. Wnioski kredytowe możesz składać do kilku banków i sprawdzić, która oferta jest dla Ciebie najatrakcyjniejsza. Dokumenty bankowe potwierdzające przyznanie kredytu należy zabrać do notariusza. Podczas dopełniania formalności sprzedaży mieszkania możesz zostać poproszony o zaświadczenie z banku potwierdzające, że otrzymałeś kredyt hipoteczny oraz o przedstawienie umowy kredytowej. Kupując mieszkanie na kredyt, warto pomyśleć o ubezpieczeniu nieruchomości pod kredyt hipoteczny.
Podpisanie aktu notarialnego – co dalej z kredytem?
Jakie formalności po zakupie mieszkania obowiązują Cię w przypadku kredytu hipotecznego? W przypadku kupna mieszkania na kredyt z rynku wtórnego po podpisaniu umowy notarialnej trzeba złożyć wpis hipoteki do księgi wieczystej. By kredyt hipoteczny został uruchomiony, a środki przelane na konto sprzedającego mieszkanie, musisz dostarczyć do banku akt notarialny wraz z dokumentem zaświadczającym, że złożyłeś odpowiedni wniosek o ustanowienie hipoteki na rzecz banku. Taki wniosek w Wydziale Ksiąg Wieczystych Sądu Rejonowego możesz złożyć samodzielnie lub poprosić o to notariusza, u którego podpisałeś umowę. Opłata za wpis wynosi 200 zł.
Drugie rozwiązanie jest wygodniejsze, ale może wiązać się z wyższą opłatą. Im szybciej dopełnisz tej formalności po zakupie domu czy mieszkania, tym lepiej. Bowiem przed ustanowieniem hipoteki możesz zostać zobowiązany do płacenia na rzecz banku ubezpieczenia pomostowego lub podwyższonej marży kredytu do momentu wpisania hipoteki do księgi wieczystej. W takiej sytuacji nie zapomnij udać się do banku po ustanowieniu hipoteki z wnioskiem o wygaszenie takiego ubezpieczenia lub podwyższonej opłaty.
Kupiłem mieszkanie i co dalej? Dlaczego warto ubezpieczyć lokal?
Jeżeli jesteś już właścicielem swojego wymarzonego mieszkania, warto, żebyś pomyślał o jego ubezpieczeniu. Mieszkanie to często najbardziej wartościowa część majątku, dlatego jego utrata lub uszkodzenie w wyniku niespodziewanych zdarzeń losowych, takich jak pożar czy zalanie, mogą bardzo mocno nadwyrężyć budżet każdego właściciela. Warto więc pomyśleć o ubezpieczeniu nieruchomości, które Cię przed tym ochroni. Nie musisz wychodzić z domu, by kupić taką polisę. Możesz to zrobić online, korzystając z bezpłatnego kalkulatora ubezpieczenia domu i mieszkania.
FAQ:
- 1Dlaczego lepiej nie kupować nieruchomości za gotówkę?
Zakup mieszkania za gotówkę wpływa znacząco na płynność finansową. Lokowanie wszystkich pieniędzy w mieszkanie pozbawia często nabywcę cennej poduszki finansowej.
- 2Czy zakup mieszkania trzeba zgłosić w urzędzie skarbowym?
Tak. Nabywca mieszkania musi zapłacić podatek PCC, a w urzędzie skarbowym złożyć deklarację podatkową PCC-3. W praktyce obliczanie podatku i formalności związane z jego opłatą wykonuje notariusz.
- 3Ile trwa procedura zakupu mieszkania?
Wszystko zależy od drogi nabycia mieszkania. Jeśli zdecydujesz się na zakup lokum od dewelopera, będziesz musiał poczekać nawet 2 lata, aż zostanie zakończona budowa, by odebrać mieszkanie. Jeśli kupujesz nieruchomość z rynku wtórnego i finansujesz je kredytem hipotecznym, procedura może trwać od 1 do 3 miesięcy.
Oceń artykuł