Złamanie nogi – objawy, leczenie, pierwsza pomoc

Kontuzje kończyn to częste przypadłości. Może do nich dojść w różnych okolicznościach np. podczas treningu czy w związku z poślizgnięciem się na oblodzonym chodniku. Zastanawiasz się, czy uraz, którego doznałeś, to złamanie nogi? Dowiedz się, jakie są objawy, jak leczyć oraz jak należy postępować w razie urazu tego typu.

Najczęściej do urazu tego typu dochodzi podczas wypadku komunikacyjnego, uprawiania sportów wyczynowych czy w związku z pracą fizyczną. Może to być też konsekwencja upadku z wysokości. Podatne na złamania są szczególnie osoby, które chorują na osteoporozę czy mają wady genetyczne, takie jak wrodzona łamliwość kości. W takich okolicznościach może dojść do złamania tzw. niskoenergetycznego, który polega na tym, że do urazu dochodzi nawet w wyniku delikatnego uderzenia czy po upadku z niewielkiej wysokości. Tego typu uszkodzenia nazywa się złamaniami nóg patologicznymi.

Są różne kryteria, według których rozróżnia się rodzaje złamań nóg. Najbardziej znany jest podział na złamania otwarte (gdy przerwana zostanie ciągłość skóry) i zamknięte (gdy powłoka skóry jest nieuszkodzona). Inna kwalifikacja to złamanie ze względu na przebieg szczeliny. Wtedy rozróżnia się złamanie poprzeczne, skośne, spiralne. Z kolei podział ze względu na rozległość urazu to rozróżnienie na złamania proste, powikłane, wieloodłamowe. To jednak nie jedyne typy urazów kończyn dolnych. Medycyna rozróżnia jeszcze inne rodzaje.

Podczas upadku czy innego wypadku usłyszałeś charakterystyczne chrupnięcie, a zaraz potem silny ból nogi? W dodatku dolegliwości nasilają się podczas ruchu? Z dużym prawdopodobieństwem doszło do złamania nogi. Objawem może być też:

Objawy złamania innych części nóg mogą być nieco inne. Na przykład podczas złamania kości śródstopia oprócz ostrego bólu, nasilającego się podczas chodzenia, pojawia się obrzęk wokół stopy, szczególnie nad uszkodzoną kością. Czasem może dojść do deformacji. Z kolei objawem złamania nogi w kostce jest ból oraz obrzęk czy zasinienie stawu skokowego, a także ograniczenie ruchomości stawu. 

To, jakie kroki należy podjąć w razie złamania nogi, zależy od charakteru urazu. Jeśli dojdzie do tzw. złamania otwartego i skóra zostanie przebita przez uszkodzoną kość, w pierwszej kolejności trzeba zahamować krwotok. By to zrobić, trzeba założyć jałowy opatrunek na ranę i uciskać miejsce krwawienia. Dodatkowo, jeśli rana krwawi bardzo mocno, konieczne jest założenie opatrunku uciskowego w odległości 5-7 cm nad uszkodzeniem. Jeśli okaże się, że krew przesiąka przez opatrunek, należy nałożyć na niego dodatkowy kompres. 

Kolejnym ważnym krokiem jest unieruchomienie kończyny. W przypadku złamań nóg zasada brzmi, by ustabilizować jedną nogę do drugiej. Jeśli rana krwawi, nogę należy także unieść lekko w górze, powyżej poziomu serca, aby zmniejszyć obrzęk. 

Jeśli dojdzie do złamania nogi w kostce lub innej dolnej części nogi, trzeba zadbać o to, by zdjąć buty. Kończyna po urazie może mocno puchnąć, a więc rozebranie obuwia później może być bardzo utrudnione. 

Pamiętaj, że podczas wykonywania wszystkich tych kroków, ważne jest zachowanie spokoju i zimnej krwi. Należy zadbać o dobrostan poszkodowanego oraz ułożyć go w bezpiecznej pozycji. 

Jeśli do czynienia masz ze złamaniem otwartym, najlepiej jest wezwać karetkę. W pozostałych przypadkach, jeśli poszkodowany może swobodnie się poruszać, do szpitala można udać się na własną rękę, pamiętając o odciążaniu kontuzjowanej kończyny.

Po pierwsze należy unikać poruszania kończyną, ponieważ może to spowodować powiększenie się urazu. Z tego samego powodu nie można podejmować samodzielnych prób nastawiania kości. Warto też wstrzymać się z jedzeniem i piciem, ze względu na utrudnienia w przypadku ewentualnego znieczulenia ogólnego do operacji.

Jeśli masz powyższe objawy, powinieneś udać się na pogotowie. Na Szpitalnym Oddziale Ratunkowym zostanie udzielona Ci pomoc. Diagnozą i planem leczenia zajmuje się lekarz ortopeda.

Mając prywatne ubezpieczenie zdrowotne, możesz skorzystać z opieki w placówce medycznej, z którą towarzystwo ma podpisaną umowę. Polisa obejmuje z reguły zarówno wizytę u lekarza ortopedy, potrzebne badania, leczenie, jak i fizjoterapię.  

Złamanie nogi rozpoznaje się na podstawie zdjęcia RTG. Badaniem pomocniczym jest USG, które pomaga wykryć zmiany w tkankach miękkich, takie jak krwiaki. Podobną funkcję w kontekście złamania nogi ma też rezonans magnetyczny. W przypadku skomplikowanych złamań może przydać się także tomografia komputerowa.

Wszystko zależy od tego, z jakim złamaniem nogi mamy do czynienia. W przypadku prostych urazów należy unieruchomić kończynę przy pomocy gipsu lub specjalnej szyny. Jednak jeśli złamanie jest poważniejsze, konieczna jest często operacja. Jej celem jest przede wszystkim stabilizacja kości. Używa się do tego implantów w postaci śrub, płytek czy gwoździ śródszpikowych.

Czas rekonwalescencji zależy od tego, z jakim rodzajem złamania nogi miałeś do czynienia. Jeśli przeprowadzona była operacja, ponieważ uraz był skomplikowany, proces leczenia będzie trwał dłużej. Jednak przyjmuje się, że noga w gipsie powinna być od 4 do 8 tygodni. W niektórych przypadkach jednak kończyna będzie musiała być unieruchomiona jeszcze dłużej.

Współczesna medycyna opracowała leczenie złamanej nogi bez konieczności zakładania gipsu. Alternatywą dla niego są o wiele lżejsze, elastyczniejsze i wygodniejsze ortezy, które można w razie potrzeby regulować. Z kolei stabilizatory również są bardziej komfortowe dla pacjenta niż gips, a poza tym ułatwiają wykonywanie ćwiczeń rehabilitacyjnych, które zaleci lekarz. Dzięki temu ograniczają ryzyko zaników mięśniowych oraz osłabienia kończyn. 

Poza tym dodatkowo stosuje się fizykoterapię w postaci zabiegów takich jak laseroterapia, pole magnetyczne, jonoforeza czy krioterapia. Tego typu zabiegi wspierają zrost tkanek i są pomocne, by pozbyć się opuchlizny czy bólu. Z kolei celem elektrostymulacji jest uruchomienie mięśni. Nie bez znaczenia w leczeniu złamanej nogi jest także stosowanie diety bogatej w wapń i witaminę D.

Niezależnie od tego, jaki sposób unieruchomienia kończyny zostanie u Ciebie zastosowany – gips czy orteza – powinieneś odciążać złamaną nogę. Chodzenie jest dopuszczalne tylko przy pomocy kul łokciowych, dzięki którym można chronić kontuzjowaną kończynę przed nadwyrężeniem.

Pierwsze, niezbyt intensywne ćwiczenia pod okiem fizjoterapeuty wykonuje się już nawet kilka dni po unieruchomieniu kończyny. Chodzi o to, by zapobiec tworzeniu się zakrzepicy. Celem takich ćwiczeń jest uruchomienie sąsiednich stawów, wyższego i niższego. W obszarze unieruchomienia wykonuje się z kolei ćwiczenia izometryczne, które polegają na napinaniu mięśni, ale bez wykonywania ruchów w stawie. 

Podczas kolejnych etapów zrastania się kończyny, powinna ona być stopniowo dociążana. Należy pamiętać, że o intensywności ćwiczeń decyduje fizjoterapeuta!

Rehabilitacja właściwa odbywa się po zdjęciu gipsu, ortezy czy stabilizatora. To jakie ćwiczenia zostaną zalecone, zależy głównie od miejsca złamania oraz rodzaju. Na przykład w przypadku złamania nogi w kostce wzmacnia się mięśnie: trójgłowy łydki, czworogłowy i pośladkowe.

Oprócz ćwiczeń pomocne są także inne formy pracy z osłabioną kończyną. Do metod terapeutycznych zalecanych po złamaniu nogi zalicza się:

Dodatkowo stosuje się fizykoterapię w celach przeciwbólowych i regeneracyjnych.

Warto wiedzieć, że pierwszy okres rekonwalescencji po złamaniu nogi trzeba czasem spędzić w szpitalu. Indywidualna polisa na życie czy grupowe ubezpieczenie pracownicze o odpowiednim zakresie zapewnią w takich okolicznościach wypłatę pieniędzy. Dowiedz się, jak uzyskać świadczenie pieniężne za złamanie. Taka dodatkowa suma może być dobrym wsparciem w rehabilitacji. Dzięki pieniądzom z polisy możesz np. udać się na dodatkowe zajęcia u fizjoterapeuty. Sprawdź, ile wynosi odszkodowanie za złamaną nogę. 

Nie masz tzw. życiówki i chciałbyś zabezpieczyć siebie i swoich bliskich na wypadek trudnych sytuacji życiowych? Nasz kalkulator ubezpieczeń na życie pozwoli Ci zapoznać się z kilkoma ofertami jednocześnie i znaleźć taką, która będzie najbardziej odpowiadała Twoim potrzebom. Zapraszamy!