Kto zobowiązany jest do posiadania ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej?

Aby zrozumieć bliżej, jak działa ubezpieczenie OC, warto zwrócić uwagę na grupy zawodowe oraz osoby, które muszą obowiązkowo mieć wykupioną taką polisę. Zawarcie umowy gwarantuje poszkodowanemu otrzymanie rekompensaty za wyrządzone szkody, a sprawcy wsparcie finansowe. W określonych przypadkach nie będzie musiał płacić za swoje czyny z własnej kieszeni. Nie zawsze jednak taka sytuacja będzie miała miejsce, co wyjaśnimy w dalszej części tego artykułu.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej – co to jest, jak działa i komu się przyda?

Aby zrozumieć, co to jest ubezpieczenie OC, warto najpierw przybliżyć pojęcie odpowiedzialności cywilnej. To rodzaj ponoszenia winy za wyrządzenie szkody osobie trzeciej. Może to być świadome lub zupełnie przypadkowe, dlatego każda sytuacja jest rozpatrywana indywidualnie. Z reguły niesie za sobą przykre konsekwencje dla poszkodowanego, np. uszczerbek na zdrowiu, utrata majątku, uszkodzenie cennych przedmiotów.

Odpowiedzialność cywilna niesie za sobą ponoszenie konsekwencji za wyrządzoną szkodę, dlatego powinno zostać wypłacone odszkodowanie poszkodowanemu. Stanowi to rekompensatę za straty. Według prawa każdy, kto wyrządzi szkodę osobie trzeciej, musi za to wziąć odpowiedzialność.

W Polsce wyróżnia się dwa rodzaje odpowiedzialności cywilnej:

Odpowiedzialność cywilna deliktowa – reguluje to art. 415 kodeksu cywilnego. To sytuacja, w której szkoda została wyrządzona w wyniku czynu niedozwolonego przez prawo. Jak jest zapisane w Kodeksie cywilnym Dz.U.2020.1740 t.j.: Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Odpowiedzialność cywilna kontraktowa– sytuacja, w której działania określone w umowie nie zostały zrealizowane w całości lub w jakiejś części. W następstwie tego doszło do szkody. W odróżnieniu od odpowiedzialności cywilnej deliktowej, wykonawca usługi mógł mieć dobre zamiary, ale z przyczyn niezależnych od niego, wyrządził szkodę osobie trzeciej. Przykładowo, może to być złe wykonanie usługi remontowej, nieprawidłowy montaż ogrodzenia itd. Reguluje to art. 471 kodeksu cywilnego, w którym czytamy: Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w dużym skrócie ma pomóc sprawcy ponieść konsekwencje finansowe za swoje czyny wyrządzone osobie trzeciej. Może to dotyczyć zarówno szkód dotyczących majątku, jak i zdrowia.

W Polsce ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej dla niektórych grup zawodowych oraz osób jest obowiązkowe. Ma to zabezpieczyć poszkodowanych np. w razie wypadku czy popełnionego błędu. Wypłacone odszkodowanie ma na celu wsparcie finansowe. Może być ono przekazane na naprawę auta, rehabilitację, zakup nowego przedmiotu itd. Wszystko jednak zależy od konkretnej sytuacji oraz wykupionego ubezpieczenia.

lekarze, fizjoterapeuci, pielęgniarze, położne,
adwokaci,
radcy prawni,
zarządcy nieruchomości, architekci, inżynierowie budownictwa, inspektorzy nadzoru budowlanego,
księgowe, doradcy podatkowi i osoby, które prowadzą usługi płatnicze,
notariusze,
komornicy sądowi,
rzeczoznawcy majątkowi,
pośrednicy nieruchomości,
agencje ochrony,
brokerzy ubezpieczeniowi,
organizatorzy imprez masowych,
detektywi.

Dlaczego to właśnie te zawody muszą mieć ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej? Wykonując swój zawód, mimo swojej wiedzy czy doświadczenia, osoby te mogą popełnić błąd, który niesie za sobą szereg konsekwencji finansowych, ale nie tylko. Skutkiem może być uszczerbek na zdrowiu, a nawet utrata życia. Dlatego lista zawodów wskazanych przez ustawodawcę jest dość długa.

Co ciekawe, wszystkie obowiązkowe ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej mają taki sam zakres odpowiedzialności. To także reguluje polskie prawo. Ceny jednak mogą nieco się różnić, w zależności od towarzystwa, dodatków do polisy oraz sumy gwarancyjnej. Właśnie dlatego zawsze warto porównać ceny ubezpieczeń od Odpowiedzialności Cywilnej.

Minimalna suma gwarancyjna jest ustalona odgórnie, dlatego na nią warto zwrócić uwagę podpisując umowę z towarzystwem ubezpieczeniowym. W praktyce każdy zawód ma przypisany minimalną kwotę. Przykładowo, dla adwokata jest to 50 000 euro, a dla rzeczoznawcy majątkowego 25 000 euro.

Aby podpisać umowę z towarzystwem, wystarczy posiadać uprawnienia zawodowe lub przygotowanie (zgodnie z wymaganiami dla danego zawodu). Za brak obowiązkowego ubezpieczenia OC zawodu grozi kara grzywny lub nawet pozbawienia wolności. A to jeszcze nie koniec konsekwencji. Jeśli dojdzie do wyrządzenia szkody osobie trzeciej, trzeba będzie pokryć straty z własnej kieszeni. Czasem też brak obowiązkowego OC grozi utratą uprawnień do danego zawodu.

Rolnicy także muszą zadbać o obowiązkowe ubezpieczenie OC. Co to jest i jak to działa? Polisa obejmuje rolnika, osoby pozostające w gospodarstwie domowym oraz pracowników w gospodarstwie. Ma na celu ochronić osoby trzecie, które poniosły szkodę w związku z prowadzoną działalnością. Jak się okazuje, w gospodarstwie rolnym może stać się wiele przykrych sytuacji, np. ucieczka krów z zagrody, które mogą uszkodzić ogrodzenie, elewację czy samochód osobie trzeciej. Ale to nie wszystko. Jeśli coś się stanie pracownikowi w wyniku prowadzenia gospodarstwa rolnego, ubezpieczenie pokryje koszty jego leczenia, rehabilitację i inne opłaty z tym związane.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności zawodowej rolnika działa przez 12 miesięcy i na ten czas podpisuje się umowę.

Najpopularniejszym obowiązkowym ubezpieczeniem jest OC komunikacyjne. Każdy posiadacz pojazdu musi je mieć, zawierając umowę z wybranym towarzystwem ubezpieczeniowym. W razie ewentualnej stłuczki czy wypadku na drodze, kierowca nie musi ponosić kosztów z własnej kieszeni. A te często są wysokie. Uszkodzenie samochodu, złamana kończyna, uraz głowy to tylko niektóre z konsekwencji wypadku na drodze. Dzięki polisie OC, poszkodowany otrzyma odpowiednie wsparcie finansowe.

Standardowe ubezpieczenie OC obejmuje 12 miesięcy, a po tym czasie polisa automatycznie się przedłuża. Wyjątkiem jest przejęcie po poprzednim właścicielu oraz nieopłacenie trwającej polisy. Jako kierowca, masz prawo wybrać towarzystwo ubezpieczeniowe, z którym będziesz podpisywać umowę. Właśnie dlatego warto porównać oferty.

Choć nie wszystkie zawody mają obowiązek posiadania ubezpieczenia OC, warto przyjrzeć się jemu bliżej. Dobrowolna polisa może być podpisana przez inne osoby, które wykonują szereg obowiązków wiążących się z ogromną odpowiedzialnością za zdrowie, życie czy przedmioty osobiste osób trzecich. W takiej sytuacji, osoba samodzielnie wyszukuje polisę dopasowaną do swoich potrzeb i podpisuje umowę z wybranym towarzystwem.

Wśród osób, które powinny przyjrzeć się bliżej OC są nauczyciele, wychowawcy na obozach, przewodnicy turystyczni, trenerzy sportowi, farmaceuci, elektrycy czy nawet kucharze. Odpowiedzialność cywilna dotyczy również kosmetologów.

W wielu towarzystwach ubezpieczeniowych możesz wykupić ubezpieczenie OC. Co obejmuje? Według prawa zakres ochrony jest taki sam, niezależnie od wybranej firmy. Może pokryć m.in. koszty lekarstw, leczenia poszkodowanego, rehabilitacji, zadośćuczynienie za pogorszenie się sytuacji materialnej, a także naprawy samochodu, pokrycia kosztów z przeprowadzeniem dodatkowego badania technicznego, holowania pojazdu czy najmu auta zastępczego.

OC samochodu obejmuje nie tylko szkody związane z ruchem pojazdu mechanicznego w postaci wypadków i kolizji. To także sytuacje, które mają miejsce podczas wsiadania i wysiadania z pojazdów, rozładunku i załadunku oraz zatrzymania i postoju auta.

Każda osoba fizyczna może pozwolić sobie na zakup OC ubezpieczenie. Co to takiego? OC w życiu prywatnym to nic innego jak polisa chroniąca interesy poszkodowanego, tak samo jak w przypadku polisy dla rolnika czy kierowcy. Przydaje się podczas życia codziennego, a także wyjazdów za granicę. Dzięki takiej polisie sprawca uniknie odpowiedzialności finansowej (ponoszonej z własnej kieszeni).

OC w życiu prywatnym można dokupić np. do polisy mieszkaniowej lub turystycznej. Jest przydatne, kiedy nieumyślnie spowodujesz szkodę osobie trzeciej. Może to być np. zalanie mieszkania, potrącenie pieszego podczas jazdy na hulajnodze, uszkodzenie czyjegoś roweru, zarysowanie samochodu przez dziecko itd.

Każda polisa ma tzw. wyłączenia odpowiedzialności. To są sytuacje, w których towarzystwo nie wypłaci odszkodowania poszkodowanemu lub zrobi to, ale potem będzie wymagać od sprawcy poniesienia kosztów. Dlaczego? Są to np. szkody wyrządzone umyślnie, po alkoholu lub środkach odurzających, kradzionym samochodem lub w wyniku prowadzenia pojazdu bez uprawnień.

Lista wyłączeń często obejmuje też działanie agresywnych psów i zwierząt egzotycznych, wykonywanie sportów ekstremalnych czy korzystanie z materiałów wybuchowych (w przypadku OC w życiu prywatnym).

Zawsze zapoznaj się ze szczegółami umowy, a szczególnie listą wyłączeń odpowiedzialności, która znajduje się w OWU polisy.

Przepisy nie wskazują, aby ubezpieczenie OC dla firmy było obowiązkowe. Wyjątkiem są oczywiście zawody, które muszą mieć tego typu polisę i jest to uregulowane prawnie. Warto je jednak wziąć pod uwagę.

Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej mogą znacznie ochronić Twoje interesy. Niektóre towarzystwa proponują także wsparcie finansowe dla poszkodowanych nawet wtedy, kiedy szkody są wyrządzone wskutek rażącego niedbalstwa.

Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule: Ubezpieczenie OC działalności gospodarczej - praktyczne porady.