Jak sprawdzić długi osoby zmarłej?

Gdy umiera osoba bliska, pozostawia po sobie spadek. Niejednokrotnie oznacza to nie tylko majątek, ale i długi. Rodzina może przyjąć lub odrzucić spadek. Właśnie w takich sytuacjach przydaje się wiedza o tym, jak sprawdzić długi osoby zmarłej. Wszystkiego dowiesz się z poniższego artykułu.

Warto wiedzieć, że wśród masy spadkowej znajdują się nie tylko aktywa, ale i długi spadkowe. W związku z tym wraz z przyjęciem majątku można odziedziczyć także niechciane zobowiązania. Warto sprawdzić długi osoby zmarłej przed podjęciem decyzji odnośnie do przyjęcia lub odrzucenia spadku, ponieważ okazuje się, że nawet pozostawanie w bliskich stosunkach za jej życia nie oznacza bardzo często wiedzy o wszystkich zaciągniętych kredytach czy pożyczkach. 

By poznać zobowiązania osoby fizycznej wobec innych osób fizycznych, przedsiębiorców czy instytucji, można wygenerować raport o konsumencie z Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Trzeba jednak zaznaczyć, że spadkobiercy mogą sprawdzić długi osoby zmarłej, tylko zgłaszając się do sądu. 

Twój bliski zmarł. Jesteś jego spadkobiercą i chcesz dowiedzieć się, czy wraz z majątkiem nie odziedziczysz długów. Co należy zrobić? W pierwszej kolejności należy zrealizować postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku w sądzie, które kończy się wyrokiem potwierdzającym dziedziczenie. To sąd spadku, czyli właściwy sąd rejonowy, prowadzący tego typu postępowania, jest uprawniony do tego, by wystąpić m.in. do Biura Informacji Gospodarczej (BIG) i pobrać raport o spadkodawcy.

Spadkobiercy mogą wystąpić do sądu (lub komornika właściwego sądu spadku) z wnioskiem o sporządzenie spisu inwentarza osoby zmarłej. Przygotowywany jest wtedy szczegółowy wykaz składników majątkowych, czyli m.in. nieruchomości, ruchomości, środków na rachunkach bankowych itd. oraz ewentualnych długów. Dla każdej pozycji na liście określona jest konkretna wartość. W ten sposób można poznać także wysokość zadłużenia. Trzeba się jednak liczyć z tym, że gdy będzie potrzebna opinia rzeczoznawcy, to wnioskodawca pokrywa wszelkie koszty związane z jego pracą. 

Droga postępowania sądowego to najlepszy sposób na poznanie zobowiązań finansowych osób zmarłych.

Warto wiedzieć, że według prawa, w pierwszej kolejności dziedziczą małżonkowie i dzieci osoby zmarłej, a jeśli spadek zostanie przez nich odrzucony, to należy się on dalszym krewnym. 

Wniosek o sporządzenie spisu inwentarza może złożyć:

Na własną rękę można spróbować poszukać informacji w dokumentach zmarłego. Warto w tym celu przeszukać wiadomości na skrzynce mailowej, poszukać wyciągów bankowych, umów kredytowych, aktów notarialnych czy polis ubezpieczeniowych itd. Ten sposób wykorzystać mogą bliscy zmarłego, którzy mają dostęp do jego rzeczy osobistych. Przy wycenianiu majątku spadkodawcy można skorzystać z pomocy specjalistów. Na przykład przy określaniu wartości nieruchomości współpracować warto z rzeczoznawcą majątkowym. 

Jednak, jeśli nie ma możliwości, by odszukać dokumenty dotyczące zobowiązań finansowych spadkodawcy, najlepiej jest skorzystać z drogi sądowej.

Zobacz również: Jak sprawdzić OFE zmarłego i odzyskać pieniądze?

Wiedza o tym, jak sprawdzić długi osoby zmarłej jest bardzo ważna, by móc podjąć odpowiednie kroki, jeśli chodzi o spadek. Istnieją trzy sposoby postępowania wobec odziedziczonego majątku i długów:

Na podjęcie decyzji jest 6 miesięcy od dnia uzyskania informacji o prawie do spadku. Co ważne, jeśli takie oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku nie zostanie złożone, spadek jest uznawany za przyjęty z dobrodziejstwem inwentarza.

Jest kilka rozwiązań, które można zastosować. Omówimy te sposoby, które można podjąć jeszcze za życia spadkodawcy.

Wiedza o wysokich zobowiązaniach kredytowych spadkodawcy i chęć zabezpieczenia przed dziedziczeniem ich przez spadkobiercę może skutkować podpisaniem umowy notarialnej, w której uczestniczą obie strony. Bliscy osoby z dużym obciążeniem finansowym zrzekają się w ten sposób dziedziczenia, co oznacza, że po śmierci spadkodawcy nie będą odpowiadać za jego długi.

Osoba, która chce zabezpieczyć swoich bliskich na wypadek swojej śmierci, może zdecydować się na zakup specjalnej polisy. Klasyczne ubezpieczenie na życie zapewnia wypłatę świadczenia po śmierci osoby ubezpieczonej, która opłacała za swojego życia składki. Jest to więc sposób zabezpieczenia rodziny. Krok ten podejmuje w tej sytuacji spadkodawca. Warto zdecydować się na zakup „życiówki”, mając świadomość, jak długi obciążają bliskich. Składka na taką polisę nie musi być wcale wysoka. Sprawdź nasz kalkulator ubezpieczeń na życie i dowiedz się, ile trzeba płacić miesięcznie za taki produkt. 

Za życia spadkodawca może dokładnie określić kto i w jakim stopniu odziedziczy jego majątek. To także sposób na wydziedziczenie osób, które mogłyby nie podołać finansowo, biorąc pod uwagę ewentualne długi.

Jeśli chodzi o dziedziczenie majątku wraz z długami współmałżonka, dobrym pomysłem jest spisanie intercyzy. To nic innego jak umowa rozdzielności majątkowej. Taki dokument zabezpiecza żonę czy męża przed dziedziczeniem długów, które od czasu tej umowy zostaną zaciągnięte. Nie zabezpiecza przed zobowiązaniami, które współmałżonek już posiada.

Najlepszym sposobem na zabezpieczenie swoich bliskich przed odziedziczeniem długów jest bieżąca ich spłata za życia spadkodawcy. Podjęte starania mogą znacznie zmniejszyć zobowiązania finansowe lub całkowicie je zniwelować.

Jeśli nie odrzuciłeś spadku wraz z długami w ciągu 6 miesięcy, w związku z czym przyjęty został on z dobrodziejstwem inwentarza, możesz spróbować podjąć kilka kroków. Po pierwsze warto skorzystać z pomocy prawnika, który doradzi najlepsze rozwiązanie. Po drugie, dobrze jest podjąć negocjacje z wierzycielami, np. bankami czy przedsiębiorstwami, wobec których zmarły miał zobowiązania finansowe, by umówić się na niższe raty, odroczenie spłaty lub umorzenie części długu.