Darowizna od rodzica – podstawowe informacje o formach jej opodatkowania

Ukończenie 18. roku życia dla wielu Polek i Polaków to pierwszy krok w dorosłość. Chociaż większość wciąż jest jeszcze wspierana przez opiekunów, to już zaczynają być wdrażani do porządku fiskalnego, którego staną się pełnoprawnymi uczestnikami po znalezieniu legalnego zatrudnienia. Jednak pomoc udzielana przez najbliższych często świadczona jest dalej i nierzadko przyjmuje formę darowizn. Zastanówmy się zatem, jak z perspektywy fiskusa wygląda darowizna od rodzica?

Odpowiedzmy na fundamentalne pytanie: Czy darowiznę trzeba zgłosić do urzędu skarbowego? Tak, darowizna od rodziców powinna zostać zgłoszona do odpowiedniej placówki zajmującej się podatkami. Odpowiedniej, czyli takiej, do której terytorialnie należy dany majątek. Jeżeli przykładowo darowizna w postaci nieruchomości zlokalizowana jest w Zakopanem, adekwatnym miejscem do jej rozliczenia jest Urząd Skarbowy w Zakopanem.

Kto zgłasza darowiznę? Obowiązek ten ciąży na nabywcy. W związku z tym dylemat, kto zgłasza darowiznę do urzędu skarbowego: darczyńca czy obdarowany, rozwiązuje się sam. Obdarowany udaje się do urzędnika specjalizującego się w tego typu sprawach i przedstawia swój dodatkowy dochód.

Zwolnienie z podatku od darowizny to osobny temat, jednak nie wolno zapominać o terminach. Ile czasu na zgłoszenie darowizny przysługuje zainteresowanemu? Ogólnie to 6 miesięcy od momentu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Sama data rozpoczęcia liczenia obowiązku jest definiowana na różne sposoby. Wszystko jest zależne od sytuacji i formy darowizny. 

Natomiast jak zgłosić darowiznę od rodziców? Można osobiście stawić się w urzędzie i przedłożyć dokumenty. Przesłanie papierów tradycyjną pocztą także jest dopuszczalne. By jeszcze bardziej ułatwić ten proces, powstał portal podatkowy, gdzie internauta ma możliwość wypełnienia online stosownych druków i przekazania ich z pomocą usługi potwierdzanej podpisem elektronicznym. Obecnie zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego nie przysparza większych trudności i jest bezpłatne.

Jednak zanim ono nastąpi, dobrze zapoznać się z podstawowymi zasadami, określonymi w polskim prawie. Darowizna dla syna bądź córki jest inaczej rozliczana, niż np. darowizna dla rodzeństwa rodziców. 

Czy od darowizny płaci się podatek? To zależy. Przyswojenie najważniejszych informacji pomoże sprawnie przejść przez urzędniczy proces dotyczący choćby zagadnienia darowizny od rodziców. Podatek od niej jest zależny od grupy, w jakiej obdarowany się znajdzie. 

1. Grupa I – limit darowizny bez podatku wynosi w tym przypadku 9637 zł. Ustawodawca wprowadza nawet przywilej niezawiadamiania instytucji rozliczającej, jeżeli darowizna jest niższa niż wspomniane 9637 zł. Do osób należących do tego grona według Ustawy o podatku od spadków i darowiznwchodzą:

• małżonek;
• zstępni, czyli dzieci, wnuki i prawnuki;
• wstępni: ojciec, matka, dziadkowie;
• ojczym, macocha, pasierb;
• zięć, synowa;
• teściowie.

Dla tej grupy wyodrębniona jest również szczególna darowizna. Grupa 0, w której skład wchodzą małżonek, zstępni, wstępni, rodzeństwo, pasierb, ojczym i macocha. Mogą być zwolnieni od uiszczenia opłaty nawet po przekroczeniu progu 9637 zł. Warunkiem jest złożenie druku SD-Z2 do naczelnika właściwego urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od daty zaistnienia obowiązku podatkowego. Chcesz się dowiedzieć, jak go prawidłowo wypełnić i jakie załączniki musisz przedstawić? Sprawdź poradnik Druk SD Z2 – formularz zgłoszenia otrzymania darowizny.

Grupa II – w tej sytuacji kwestia, ile darowizny bez podatku jest przewidziane opisuje maksymalna kwota w wysokości 7276 zł. Obdarowanymi są:

• zstępni rodzeństwa;
• rodzeństwo rodziców;
• zstępni i małżonkowie pasierbów;
• małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków;
• małżonkowie rodzeństwa małżonków;
• małżonkowie innych zstępnych.

Grupa III – do jakiej kwoty darowizna bez podatku jest określona w tym przypadku? Odpowiedź brzmi: 4902 zł. Osoby należące do tej grupy to wszystkie pozostałe, których nie uwzględniono w dwóch pierwszych grupach.

Wstępnie ustaliliśmy, w jakiej wysokości darowizna jest wolna od podatku. Najczęściej darowizna przybiera formę finansową. Jeżeli darowana kwota wynosi więcej niż w przedstawionych progach? Rozważmy problem, kiedy darowizna od rodziców jest znacznie wyższa. 50 tys. we współczesnych realiach to dość sporo, ale kłamstwem byłoby stwierdzenie, że takie przekazania się nie zdarzają. Jak wtedy wygląda podatek od darowizny pieniężnej?

Skoro przekazują ją rodzice to automatycznie rozpatrujemy I grupę obdarowanych. Kwota nadwyżki wynosi ponad 20 556 zł. Zgodnie ze skalą przytoczoną w Ustawie o podatku od spadków i darowizn do urzędu skarbowego należy odprowadzić 822,20 zł i 7% nadwyżki ponad wartość 20 556 zł. Analogiczny tryb postępowania ma miejsce wtedy, gdy darowizna 100 tysięcy od rodziców zostaje zarejestrowana w systemie. Każda kwota powyżej 20 556 zł jest rozliczana w ten sposób. 

Rozliczenie darowizny od rodziców dotyczy nie tylko pieniędzy. Młodsze pokolenia nierzadko otrzymują od swoich opiekunów samochody. Czy taka darowizna jest opodatkowana także jest opodatkowana? 

W grupie I: jeśli darowizna nie przekracza kwoty wolnej od podatku to żadna danina nie jest naliczana. Termin zawiadomienia skarbówki to ponownie sześć miesięcy. Skoncentrujmy się na szczegółach.

1. Gdy wartość auta jest większa niż 9637 zł, ale mniejsza niż 10 278 zł, wtedy z nadwyżki wyliczane jest 3% podatku. 
2. Kolejne „widełki” obejmują zakres pomiędzy 10 278 zł a 20 556 zł. Na wskazane przez prowadzącego naszą sprawę konto wpłacamy 308,30 zł i 5% od nadwyżki mieszczącej się we wskazanym zakresie.
3. Kiedy pojazd jest droższy niż 20 556 zł, wtedy stosowane są wcześniej omówione zasady, czyli 822,20 zł i 7% nadwyżki ponad wartość 20 556 zł.

W grupie II: przedziały prezentują się inaczej. Zmianie ulega też termin zawiadomienia – skraca się do miesiąca. 

1. Wiemy już, że darowizna wolna od podatku wynosi tu 7276 zł, od nadwyżki do
   10 278 zł ustawodawca przewiduje 7% podatku. 
2. 719,50 zł i 9% od nadwyżki zostanie nałożone, jeśli auto będzie kosztować między
   10 278 zł a 20 556 zł. 
3. Powyżej 20 556 zł podatek wyniesie 1644,50 zł i 12% z nadwyżki.

W grupie III: dla przypomnienia kwota darowizny wolna od podatku 2021 to 4902 zł. 

1. 12% od nadwyżki trzeba opłacić, gdy cena samochodu nie przekracza10 278 zł.
2. W przedziale 10 278 zł a 20 556 zł stawka to 1233,40 zł i 16% od nadwyżki.
3. Kiedy auto jest droższe niż 20 556 zł, prawo stanowi jasno: 2877,90 zł i 20% z nadwyżki trafia do skarbu państwa.

Nie ulegają zmianie kwestie proceduralne. W razie wątpliwości, czy darczyńca zgłasza darowiznę do urzędu skarbowego może przestać zaprzątać sobie nimi głowę, bo tutaj również obowiązek ten spoczywa na obdarowanym.

Osobnym tematem jest ubezpieczenie samochodu. Warto o nie zadbać i znać zasady nim rządzące. Nasz poradnik pt. „Ile kosztuje ubezpieczenie samochodu i od czego to zależy?” pomoże zrozumieć przepisy dotyczące tej materii. 

W interesie każdego obywatela powinno być niezaleganie z podatkami. W teorii wszyscy o tym pamiętają, ale w praktyce różnie to bywa. Wiadomo już, kto zgłasza darowiznę do urzędu skarbowego. Jak ta sytuacja wygląda w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych? To także bardzo ważna instytucja wpływająca na życie Polaków. Jak wygląda zgłoszenie darowizny do ZUS-u? Nie ma takiego obowiązku. Dlatego jeżeli ktoś w tej chwili sobie uświadomił, że tego nie zrobił, może spać spokojnie, bo żadne przykre konsekwencje go nie spotkają.

Jednak samo ubezpieczenie stanowi istotny element naszego codziennego poczucia bezpieczeństwa. W przypadku nieprzewidzianych sytuacji losowych zadośćuczynienie w formie finansowej bardzo się przydaje. Dobrym pomysłem jest wykupienie dodatkowej polisy. Informacje, na jakich zasadach funkcjonuje tego typu zabezpieczenie, znajdziesz m.in. w artykule pt. „Jak działa prywatne ubezpieczenie zdrowotne?” 

Darowizna może być przekazywana zarówno osobom fizycznym, jak i podmiotom gospodarczym. Jeżeli darowizna od rodziców przechodzi na konto firmy, niezbędne jest opracowanie dokumentu poświadczającego transfer dóbr. Zaświadczenie przedkłada się później odpowiednim organom administracji państwowej, dzięki czemu w skład majątku przedsiębiorstwa włączane są otrzymane zasoby. 

Zaktualizowana ewidencja jest potwierdzeniem dla właściciela, że wszystko odbyło się zgodnie z prawem. Warto podkreślić, że darowizny nie wykazuje się z tytułu otrzymania przychodu, co w konsekwencji anuluje płatność ewentualnego podatku dochodowego. Trzeba jednak pamiętać, że nabyte w ten sposób środki podlegają opodatkowaniu z racji Ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Darowizna od rodziców dla firmy nie może być mylona ze sponsoringiem, nawet jeżeli opiekunowie również prowadzą własny biznes, ale pieniądze przekazują prywatnie. Poza tym w kontekście odpłatnego promowania musi zostać sporządzona umowa bazująca na innych zapisach Kodeksu cywilnego niż ma to miejsce w sytuacji umowy darowizny. Nieumyślne bądź celowe pomylenie tych dwóch terminów prowadzi do wszczęcia dochodzenia przez odpowiednie służby, a to oznacza widmo bolesnej dla budżetu kary.

Tak jak życie bywa nieprzewidywalne, tak samo trudne do przewidzenia jest prowadzenie biznesu. Dobitnie ilustrują to czasy, w jakich przyszło nam żyć. Zabezpiecz się najlepiej, jak to tylko możliwe dzięki CUK. W naszej ofercie dostępne są pełne ubezpieczenia firmowe. 

Może prowadzisz działalność rolniczą? Specjalnie dla Ciebie przygotowaliśmy polisy chroniące Ciebie, Twoje uprawy, sprzęt i nieruchomości. Zapoznaj się z naszą propozycją wszechstronnych ubezpieczeń rolniczych. 

Nie zapominamy też o osobach prywatnych. Opracowaliśmy dla nich różnego rodzaju ubezpieczenia zdrowotne i turystyczne.

Zachęcamy do kontaktu. Przedstawiciele CUK wyczerpująco wyjaśnią zasady ubezpieczeń, nie pozostawiając najmniejszej szansy na niedomówienia. Zadbaj o swoje życie, zdrowie i mienie razem z CUK!