Co to jest workation?

Pandemia koronawirusa przyczyniła się do popularyzacji pracy zdalnej. Dla wielu pracowników realizowanie obowiązków stało się możliwe bez wychodzenia z domu. A gdyby pójść o krok dalej i zamiast z domu pracować z dowolnego miejsca, do tego atrakcyjnego turystycznie i po zamknięciu laptopa spędzać popołudnia na ciepłej plaży? Tak powstało zjawisko workation. Czym jest dokładnie, co na to przepisy i gdzie wyjechać na pracowakacje? Dowiesz się z naszego artykułu. 

Pojęcie workation powstało z połączenia dwóch angielskich słów – „work”, czyli praca i „vacation”, czyli wakacje. W polskiej wersji można spotkać się też z określeniami pracowakacje lub pracowczasy. Workation – co to takiego? Wyobraź sobie, że pracując zdalnie, nie siedzisz w domu przy własnym biurku, ale sączysz kawę przy kawiarnianym stoliku, zerkając znad laptopa na panoramę Lizbony. A po pracy wyruszasz na zwiedzanie, poznajesz lokalne specjały, odpoczywasz przy hotelowym basenie albo na plaży.

Workation polega na łączeniu pracy zdalnej z dowolnego miejsca o walorach turystycznych z wypoczynkiem i poznawaniem nowych zakątków. Jest to dobry sposób na osiągnięcie równowagi na polu work-life balance i początkowo uważany za domenę freelancerów i posiadaczy własnych firm, obecnie staje się coraz bardziej popularny wśród osób zatrudnionych na etacie.

Wyjazd można zorganizować samodzielnie w każdorazowym porozumieniu z pracodawcą. Niekiedy firmy same oferują możliwość pracowakacji jako dodatkowy benefit. Z duchem czasów podążają też biura podróży, wprowadzając do swojej oferty wyjazdy typu workations.

Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 roku o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, której przepisy weszły w życie 7 kwietnia 2023 r. zdefiniowała pracę zdalną i wprowadziła pewne jej unormowania. I chociaż nie ma odrębnych regulacji prawnych odnośnie workation, to mamy tu do czynienia z pracą zdalną i należy brać pod uwagę przepisy jej dotyczące. Sama definicja pracy zdalnej mówi, że polega ona na wykonywaniu pracy częściowo lub całkowicie we wskazanym przez pracownika miejscu, uzgodnionym każdorazowo z pracodawcą. Może być to zatem miejsce zamieszkania pracownika, ale nie tylko, co otwiera możliwość pracy z dowolnego miejsca w Polsce oraz za granicą, o ile zostało to uzgodnione z pracodawcą.

Praca zdalna może zostać uzgodniona przy zawieraniu umowy, jak i w trakcie zatrudnienia. Pracodawca podejmuje decyzję, czy wyraża zgodę na pracę poza granicami kraju. W kwestii workation a prawo pracy trzeba pamiętać, że mają zastosowanie przepisy Kodeksu pracy tak, jak w odniesieniu do pracy zdalnej. Dotyczy to np. wypadku przy pracy czy prawa do urlopu wypoczynkowego. Pracowakacje nie mogą zastąpić urlopu.

Chociaż w przypadku workations paca może być wykonywana poza granicami kraju, to sam pracodawca, forma zatrudnienia i zazwyczaj waluta wynagrodzenia pozostają takie same, jak w przypadku pracy zdalnej w Polsce. Pracownik podlega też polskim regulacjom związanym z zatrudnieniem. Odróżnia to workation od pracy za granicą, kiedy to osoba znajduje zatrudnienie na zasadach obowiązujących w danym państwie.

Przeczytaj więcej na temat ubezpieczenia do pracy za granicą.

Udając się na dłuższe pracowakacje, warto zapoznać się z przepisami podatkowymi dotyczącymi pobytu i pracy na terenie danego państwa, by nie zostać uznanym za rezydent podatkowego, co skutkowałoby powstaniem podwójnego obowiązku podatkowego. Warto sprawdzić, czy Polska posiada podpisaną z danym krajem umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania. Długość wyjazdu nie powinna w takim wypadku przekroczyć 183 dni. Długość i miejsce pobytu mogą też wpływać na podleganie ubezpieczeniom społecznym.

Wyjazd na workation jest idealnym sposobem, jak łączyć pracę z podróżowaniem. Można wybrać jedno konkretne miejsce na dłuższy pobyt albo w porozumieniu z pracodawcą zaplanować wycieczkę objazdową, która umożliwi dotarcie do jeszcze większej liczby ciekawych destynacji. Planując workation, można szukać noclegu w różnego rodzaju obiektach – hotelach, pensjonatach, apartamentach czy mieszkaniach. Istotne, aby lokum zapewniało:

Zaletami workations, poza możliwością połączenia pracy ze zwiedzaniem i wypoczynkiem, jest poprawa efektywności pracy i kreatywności pracownika. Zmiana otoczenia pozwala zredukować stres, a wizja popołudnia spędzonego na plaży albo na górskim szlaku motywuje do jak najszybszego wykonania obowiązków, co zakończy się powodzeniem, o ile pracownik jest odporny na rozpraszanie i potrafi bardzo dobrze zaplanować pracę.

Wybierając się na “pracowczasy”, nie trzeba szukać jedynie zagranicznych destynacji. Na wyjazdy o charakterze workation Polska również oferuje wiele ciekawych miejsc, wystarczy uruchomić wyobraźnię i zastanowić się, jakiej zmiany otoczenia potrzebujesz. Ranek można spędzić w hotelowym pokoju, a po południu wyruszyć na zwiedzanie zakątków Krakowa, Warszawy, Gdańska, Poznania, Wrocławia, Olsztyna czy Torunia. Jeśli preferujesz odpoczynek z dala od miejskiego zgiełku, wystarczy znaleźć miejscówkę ze stabilnym łączem internetowym w górach czy nad morzem. Może nie będzie to domek w środku lasu, ale wiele miejsc bliskich natury oferuje dostęp do sprawnego Internetu, a przy okazji możliwość pracy w ciszy i spokoju. Workation w Polsce to sposób na poznanie rodzimych zakątków, na które nie starczyłoby czasu podczas urlopu.

Dla wielu osób łączenie pracy z wakacjami kojarzy się z wyjazdem w cieplejsze rejony, zwłaszcza jesienią i zimą, kiedy pogoda w Polsce staje się coraz mniej przyjazna. Szukasz pomysłu, gdzie pojechać na workation do Europy? Na Maderze, Malcie czy w Hiszpanii pojawiają się wioski dedykowane osobom pracującym zdalnie, z przyjazną przestrzenią do realizowania obowiązków i dostępem do Wi-Fi. Portugalia, Hiszpania, Włochy, Czechy, Niemcy, Islandia to przykładowe kierunki, które warto rozważyć, szukając pomysłu na wyjazd. Można też zdać się na jedno z biur podróży i udać się na Maderę, Gran Canarię, Teneryfę czy Fuerteventurę w ramach oferty workation, obejmującej hotele przyjazne pracy zdalnej.

Podejmując decyzję, gdzie jechać na workation do Europy, warto uwzględnić m.in.:

Jest to istotny element, ponieważ może zdarzyć się, że zachorujesz albo zwiedzając, doznasz urazu i konieczna będzie wizyta u lekarza za granicą.

Jak podczas każdego zagranicznego wyjazdu, również na workation warto zadbać o ubezpieczenie podróżne. Nieprzewidziane zdarzenia mogą się przytrafić wszędzie i w najmniej odpowiednim momencie, skutkując koniecznością skorzystania z porady lekarskiej czy pobytu w szpitalu. Odpowiednio dopasowana polisa turystyczna pozwala uchronić się przed kosztami leczenia, transportu medycznego, a jej zakres można dopasować do własnych potrzeb i charakteru wyjazdu.

W każdej sytuacji warto też pomyśleć o ubezpieczeniu na życie nie tylko, by zabezpieczyć przyszłość najbliższych w razie, gdyby Ciebie zabrakło. Polisa może stanowić wsparcie m.in. na wypadek trwałego uszczerbku na zdrowiu, poważnego zachorowania, pobytu w szpitalu.