Zwolnienie na chore dziecko – wszystko, co musisz wiedzieć

Choroba dziecka to zawsze duże zmartwienie dla rodziców. Nie ułatwia również sytuacja, gdy zarówno mama, jak i tata pracują. W takich okolicznościach jeden z rodziców powinien skorzystać z opieki na chore dziecko. Dowiedz się, jak wygląda w praktyce zwolnienie lekarskie na chorego podopiecznego. 

L4, czyli zwolnienie lekarskie na dziecko jest przyznawane jednemu z rodziców, gdy konieczna jest opieka nad pociechą. Opiekun, który chce uzyskać chorobowe na dziecko, musi  odprowadzać stosowne składki ubezpieczeniowe, aby skorzystać z takiego świadczenia.  Opieka nad chorym dzieckiem jest przyznawana gdy:

W praktyce oznacza to, że jeśli jeden z małżonków nie pracuje lub nie prowadzi działalności gospodarczej i sam jest zdrowy, to pracujący współmałżonek nie jest uprawniony do skorzystania ze zwolnienia na dziecko, które już ukończyło drugi rok życia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy niepracujący rodzic również jest chory, a przez to niezdolny do sprawowania opieki nad potomkiem. 

Warto wiedzieć, że Kodeks pracy przewiduje dwie możliwości dla rodziców opiekujących się dziećmi, takie jak:

Zwolnienie na chore dziecko przysługuje rodzicowi lub opiekunowi, który opłaca składkę chorobową. W praktyce z takiej możliwości mogą skorzystać osoby:

Jak już wspomnieliśmy zasiłek opiekuńczy na chore dziecko jest płatny tylko wtedy, gdy dana osoba opłaca składkę chorobową. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza podczas wykonywania zlecenia czy prowadzenia działalności gospodarczej, gdzie opłacanie takiej składki jest dobrowolne. Co do podmiotu zobligowanego do wypłaty zasiłku chorobowego, może to wyglądać następująco:

Do płatnika składek należy złożyć druk Z-15A. W przypadku gdy ZUS wypłaca chorobowe na dziecko, płatnik składek powinien przedstawić druk Z-3a dla zatrudnionego na umowę o pracę lub Z-3b dla zleceniobiorcy oraz przesłać wypełniony wniosek Z-15A. Termin na załatwienie tej sprawy wynosi 7 dni od otrzymania L4 na chore dziecko.

Liczba dni opieki na chore dziecko, która przysługuje rodzicowi lub opiekunowi, może się różnić w zależności od danych czynników:​​​​​

Wiele osób zastanawia się, czy jest różnica między zasiłkiem opiekuńczym a zwolnieniem lekarskim. W zasadzie jedno i drugie przysługuje na podstawie wystawionego przez lekarza zaświadczenia, czyli druku, który jest powszechnie znany jako L4. Co do zasady chorobowe na dziecko jest wypłacane w wysokości 80 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Jak można obliczyć, ile powinno być wypłacone za opiekę nad chorym dzieckiem? W takiej sytuacji liczona jest średnia z ostatnich 12. miesięcy, a jeżeli zatrudnienie jest krótsze, brane są pod uwagę pełne miesiące, przez które trwało ubezpieczenie chorobowe rodzica. Sporo rodziców zastanawia się, czy w takim wypadku lepsze jest zwolnienie na dziecko z weekendem, czy bez? Trudno odpowiedzieć jednoznacznie na to pytanie, gdyż należy pamiętać, że za każdy dzień trwania zwolnienia chorobowego na dziecko przysługuje świadczenie. Natomiast weekendy również są pobierane z limitu. Tak więc rodzicowi chorego dziecka do lat 8., który sprawował opiekę nad chorym przez 30 dni, pozostanie 30 dni limitu. 

Warto wiedzieć, że w danym momencie z opieki nad chorym dzieckiem może skorzystać tylko jeden rodzic i to pod warunkiem, że w gospodarstwie domowym nie zamieszkuje inne dorosła osoba, która może w tym czasie zająć się małoletnim.  Można jednak znaleźć kilka wyjątków od takich sytuacji:

W innej sytuacji możliwe jest złożenie wniosku tylko przez jednego z rodziców czy opiekunów.

Należy wiedzieć, że nawet jeśli ktoś opłaca składkę chorobową, są sytuacje gdy nie będzie mu przysługiwało L4 na dziecko. Do takich okoliczności można zaliczyć:

W takiej sytuacji mimo wystawionego zaświadczenia lekarskiego pracodawca lub ZUS odmówią wypłaty zasiłku opiekuńczego na chore dziecko.

Zgodnie z przepisami pracodawca nie może odmówić udzielenia opieki na zdrowe dziecko, ale ma prawo zaproponować  inny termin, w którym pracownik powinien wykorzystać dni wolne. Jednak w przypadku opieki nad chorym dzieckiem jest inaczej. Jeśli pracownik spełnia wszystkie wymagania, aby korzystać z chorobowego na dziecko, pracodawca nie może mu zabronić opieki nad chorym podopiecznym. Należy jednak pamiętać, że pracownik powinien niezwłocznie poinformować pracodawcę o braku możliwości pojawienia się w pracy. 

Może się zdarzyć, że rodzic będzie potrzebować na sprawowanie opieki nad chorym dzieckiem więcej dni, niż przewidział to ustawodawca. Co robić w takiej sytuacji? Rodzic za okres ponad limit nie otrzyma świadczenia, a pracodawca potraktuje taką absencję jako usprawiedliwioną nieobecność, przy której nie przysługuje pracownikowi prawo do wynagrodzenia.

Podczas wykorzystywania opieki nad chorym dzieckiem, zarówno pracodawca, jak i ZUS mogą skontrolować ubezpieczonego. Jeśli w ramach przeprowadzanych czynności zostanie wykazane wykorzystanie zasiłku opiekuńczego na chore dziecko niezgodnie z przepisami. Należy pamiętać, że podczas opieki nad chorym dzieckiem nie wolno:

Warto pamiętać, że jeśli kontrola ZUS-u wykryje nieprawidłowości bądź niezasadność korzystania przez rodzica z zasiłku opiekuńczego, wtedy nie tylko pozbawi ubezpieczonego prawa do otrzymywania świadczenia, ale także może zasądzić nakaz zwrotu już wypłaconej opieki na chore dziecko.  Rodzic może się także spodziewać konsekwencji, gdy w trakcie kontroli urzędników będzie pod wpływem alkoholu. 

Sytuacje, w których choruje dziecko lub członek rodziny, zawsze są nieprzyjemne i przysparzają zmartwień. Na wypadek różnych sytuacji życiowych warto sprawdzić ubezpieczenie na zdrowie i życie. Dzięki temu podczas choroby Twojej lub ubezpieczonych bliskich nie musisz martwić się o środki do życia, zakup leków czy niezbędnego sprzętu. W trudnych chwilach korzystnie jest móc liczyć na wsparcie ubezpieczającego. W ten sposób zadbasz o siebie i rodzinę, a w trakcie choroby skoncentrujesz się na rekonwalescencji