Złamanie miednicy – leczenie i rehabilitacja

Choć złamana miednica to bardzo rzadki uraz, najczęściej dochodzi do niego w wyniku wypadku komunikacyjnego, przygniecenia ciężkim przedmiotem albo upadku z dużej wysokości. Jakie są jej objawy? Na które z nich szczególnie zwrócić uwagę? Jak wygląda leczenie złamanej miednicy i ile trwa? Wszystkie odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule.

Miednica to jeden z elementów kośćca, który łączy kręgosłup z kończynami dolnymi. Właśnie dlatego jej funkcja w całej strukturze kostnej jest bardzo ważna. Stanowi podstawę dla górnej części ciała i umożliwia utrzymanie pionowej postawy, a także prawidłowe poruszanie się. Co oznacza złamana miednica? W praktyce to poważny uraz, który może dotyczyć kości kulszowych, łonowych lub biodrowych, a także elementów łączących, czyli kości krzyżowej i guzicznej, a także stawów biodrowych. Uszkodzenia mogą dotyczyć również stawów krzyżowo-biodrowych oraz spojenia łonowego.

Do tego, często dochodzi do innych objawów świadczących o poważnych problemach z naczyniami i narządami znajdujących się wewnątrz miednicy. Pacjenci mogą skarżyć się na szereg objawów związanych nie tylko z uszkodzeniem kości, ale również długotrwałe albo dożywotnie skutki zdrowotne zmieniających codzienne funkcjonowanie.

Zastanawiając się nad tym, jak poważny jest uraz miednicy, ICD-10 klasyfikuje go bardzo szeroko. Dzięki kodom od S30 do S39 możemy łatwo odczytać, z czym on się wiąże. Wśród wymienionych urazów są naczynia krwionośne, nerki, moczowód, pęcherz moczowy, jajnik, jajowód, macica, otwarta rana brzucha, a także odcinek lędźwiowy kręgosłupa. Jak widzisz, złamanie miednicy w ICD-10 jest często połączone z innymi narządami i partiami ciała, choć oczywiście zależy to od indywidualnego przypadku.

Do uszkodzonej miednicy u człowieka najczęściej dochodzi po wypadku komunikacyjnym. W momencie silnego zderzenia i pod wpływem dużej ilości siły, może wystąpić pęknięcie albo złamanie nawet w kilku miejscach. Równie często ten uraz jest skutkiem upadku z dużej wysokości, np. dachu czy rusztowania albo przygniecenia ciężkim przedmiotem, np. maszyną budowlaną. Właśnie dlatego warto wiedzieć więcej na temat tego, jak uzyskać odszkodowanie za złamanie miednicy oraz posiadać ubezpieczenie grupowe w pracy na wszelki wypadek.

U osób starszych, zwłaszcza cierpiących na osteoporozę, do złamania miednicy może dojść nawet przy niepozornym upadku, np. w łazience czy podczas wstawania z łóżka. 

Warto też wspomnieć o pacjentach z nowotworami, które przerzucają się do kości. W takich przypadkach złamanie miednicy i kości łonowej może przytrafić się nawet przy codziennych czynnościach, np. podczas wchodzenia po schodach. Kolejną grupą szczególnie narażoną na te urazy są rosnące dzieci i młodzież. Nawet podczas wykonywania aktywności fizycznej, przy nagłym ruchu, może oderwać się blaszka kostna z miednicy. Dochodzi wtedy do tzw. złamania awulsyjnego. Niestety sportowcy również są bardziej narażeni na przeciążenia w tym obrębie ciała. Przyczyną złamania miednicy nie jest wtedy jedno konkretne zdarzenie (np. upadek), ale narastające i powiększające się mikrourazy. Ryzyko uszkodzeń miednicy jest większe u osób z niską masą kośćca, palących nikotynę, a także po 60. roku życia, kiedy zwiększa się kruchość kości. 

Objawy złamania miednicy mogą być bardzo różne – zarówno pod względem nasilenia, jak i rodzaju dolegliwości. Wiele zależy od rodzaju i lokalizacji złamania, a także ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Co ważne – nie wszystkie objawy muszą wystąpić jednocześnie. U niektórych pacjentów dolegliwości są bardzo wyraźne, u innych mogą być zaskakująco łagodne.

Przede wszystkim musimy odpowiedzieć na pytanie, czy złamanie miednicy boli. Niestety, uraz ten jest bardzo bolesny i często pojawia się w okolicy dolnego tułowia, pachwiny, podbrzusza, a także promieniuje do kończyn dolnych oraz stawów lędźwiowo-krzyżowych. W tych miejscach mogą pojawić się – ale nie muszą – obrzęk i zasinienie. Charakterystyczny jest ból nasilający się przy ruchach kończyn dolnych. Utrudnione są proste czynności, takie jak wstanie, zmiana pozycji, schylanie się. To częste objawy złamania miednicy u osób starszych.

To, jak wygląda złamanie miednicy, jest uzależnione od konkretnego przypadku. Jeśli w wyniku zderzenia z samochodem albo upadku z dużej wysokości doszło do krwotoków wewnętrznych lub uszkodzenia wielu narządów, stan ogólny pacjenta jest bardzo zły. Odczuwa on osłabienie, zawroty głowy, przyspieszone tętno, nudności, a nawet zaburzenia świadomości. Wielu z tych osób po prostu traci przytomność. Przy urazach, którym towarzyszy uszkodzenie struktur wewnętrznych, mogą pojawić się krwiaki w okolicach narządów płciowych lub krwawienia z dróg moczowych, a także problemy z oddawaniem moczu czy wypróżnianiem się.

Jeśli złamanie miednicy jest bardziej rozległe, może dojść do widocznej deformacji sylwetki – np. jednej nogi krótszej od drugiej lub nienaturalnego ustawienia bioder. Pacjenci czasem skarżą się też na uczucie niestabilnej pozycji przy próbie wstania lub siadania.

Jeśli podejrzewasz złamanie miednicy, postępowanie musi rozpocząć się od wezwania karetki lub wizyty na szpitalnym oddziale ratunkowym. Staraj się zachować spokój i nie wykonywać gwałtownych ruchów. Samodzielne wstawanie, przemieszczanie się i chodzenie, często są nawet niemożliwe ze względu na ogromny ból. Miednica to struktura kostna, przez którą przebiegają duże naczynia krwionośne i nerwy, dlatego każdy nieprzemyślany ruch może też pogłębić uraz lub doprowadzić do poważnych powikłań. Najlepiej postawić na specjalistyczny transport medyczny, szczególnie jeśli do urazu doszło w wyniku wypadku. W poważniejszych przypadkach konieczne może być założenie specjalnej chusty lub profesjonalnego pas stabilizacyjnego, aby unieruchomić złamane fragmenty. Czasem takie rozwiązanie ma wywołać naturalny ucisk uszkodzonych naczyń, aby pełniło jednocześnie rolę tamponującą.

Lekarz powinien na początku przeprowadzić szczegółowy wywiad dotyczący złamania miednicy. Krwotok, bladnięcie czy zaburzenie świadomości może być jednak dużą przeszkodą. Właśnie dlatego konieczna jest wtedy rozmowa np. ze świadkiem wypadku albo kimś z rodziny.

Diagnostyka i zlecone badania są uzależnione od występujących dolegliwości. Konieczna będzie konsultacja z ortopedą, a nawet dłuższa wizyta na oddziale ortopedycznym. Lekarz musi przeprowadzić podstawowe badania palpacyjne (z pomocą dotyku) w okolicy miednicy, a także sprawdzić ruchomość kończyn. Każdy pacjent powinien mieć wykonane badania obrazowe – RTG, tomografię komputerową albo rezonans magnetyczny. Przydatne jest również USG, które może wykazać uszkodzenia narządów. Czasem lekarz wykonuje badanie per rectum, aby ocenić, czy nie doszło do krwotoku lub złamania w okolicy odbytu. Powinien sprawdzić, czy nie ma krwawienia z cewki moczowej i dróg rodnych. Do podstawowych badań zalicza się też sprawdzenie funkcji neurologicznych.

Jeżeli jesteś świadkiem upadku z wysokości lub wypadku z udziałem pojazdu, a poszkodowana osoba skarży się na ból w miednicy lub nie jest w stanie ruszyć nogami – nie przenoś jej i nie pomagaj wstać. Zamiast tego w pierwszej kolejności wezwij pogotowie ratunkowe, dokładnie opisując zdarzenie. Ratownicy medyczni dysponują odpowiednim sprzętem, który pozwala na bezpieczne unieruchomienie i transport osoby z podejrzeniem złamania.

Do tego czasu zastosuj poniższe wskazówki:

Zobacz też: Ubezpieczenie dla seniora – co obejmuje i ile kosztuje?

Leczenie złamania miednicy bez powikłań polega głównie na środkach zachowawczych. Pacjent powinien leżeć przez kilka tygodni w pozycji, która jest wygodna i nie napina mięśni. W tym czasie konieczne będzie przyjmowanie leków przeciwbólowych. Kości muszą się ze sobą zrosnąć, co jest sprawdzane kontrolnymi badaniami. W poważniejszych przypadkach zakłada się np. stabilizator zewnętrzny ułatwiający zrost kości. 

Na podstawie wyników badań i ustaleniu np. przemieszczenia odłamów kostnych oraz licznych powikłań, konieczna może być operacja złamanej miednicy. Polegają one np. na nastawieniu i zespoleniu specjalnymi płytkami czy też stabilizacji śrubkami. 

Czasem niezbędne jest leczenie złamania miednicy gipsem lub wyciągiem szkieletowym. Dotyczy to przypadków z przemieszczeniem. Gips zakłada się na okres kilku tygodni (zazwyczaj od 6 do 8).Metody jednak są dostosowywane do aktualnego stanu pacjenta, a przede wszystkim urazów współistniejących.

Rokowania złamań miednicy po zastosowaniu prawidłowego leczenia są bardzo dobre. Pacjenci po długiej rehabilitacji zazwyczaj wracają do pełnej sprawności. W przypadku osób starszych, u których występują dodatkowe choroby współistniejące albo u poszkodowanych po poważnych wypadkach – pełen powrót do sprawności może zająć jeszcze więcej czasu. Nie zawsze też jest możliwy ze względu np. na liczne powikłania w postaci uszkodzeń innych narządów i ogólny zły stan pacjenta. Właśnie dlatego warto przygotować się na każdą ewentualność, w tym niezdolność do pracy lub długie przebywanie na zwolnieniu lekarskim. Własna polisa na życie i świadczenie wypadkowe NNW pomogą finansowo w tej trudnej sytuacji. 

To, ile trwa leczenie złamania miednicy, jest uzależnione głównie od rozległości urazu oraz pozostałych dolegliwości. Często wymagane są dodatkowe zabiegi i operacje przeprowadzane przez chirurgów czy też urologów. Poza tym trzeba liczyć się również z długą rehabilitacją. Terapeuta musi dopasować ćwiczenia oraz metody terapii do stanu pacjenta. Leczenie może być zatem długie i kosztowne, w czym może z kolei pomóc prywatna opieka medyczna. Krótsze terminy do specjalistów oraz dostęp do nowoczesnych placówek to duże udogodnienie w szybszym dochodzeniu do siebie.

W przypadku złamań stabilnych, które nie wymagają operacji, leczenie zazwyczaj trwa od 6 do 8 tygodni. W tym czasie bardzo ważny jest odpoczynek, unikanie obciążania miednicy, a w razie potrzeby – korzystanie z kul lub balkonika. Jeśli jednak doszło do złamania niestabilnego, czyli kości miednicy uległy przemieszczeniu lub złamań jest kilka – konieczna może być operacja chirurgiczna i dłuższy czas rekonwalescencji. Wynosić on może od 3 do nawet 6 miesięcy. Po operacji przez pierwsze tygodnie obowiązuje ścisłe unieruchomienie, a dopiero później – stopniowe wprowadzanie ruchu i ćwiczeń rehabilitacyjnych.

Jednym z najczęstszych powikłań są przewlekłe dolegliwości bólowe w obrębie bioder, dolnej części pleców lub pachwin. Ból może utrzymywać się nawet po zrośnięciu kości – szczególnie wtedy, gdy złamanie było rozległe. Pojawiają się wtedy problemy z chodzeniem i wykonywaniem codziennych czynności. Właśnie dlatego tak ważne jest to, aby stosować się do zaleceń lekarza – ile leżeć po złamaniu miednicy, jak robić to prawidłowo, a także mieć doświadczonego rehabilitanta lub fizjoterapeutę. Trzeba też uzbroić się w cierpliwość.

Innym powikłaniem może być problematyczne gojenie się kości, np. zrost w nieprawidłowej pozycji. Prowadzi to do zaburzeń chodu, utykania lub ograniczenia zakresu ruchu w biodrach. Czasem w takich sytuacjach konieczna jest dodatkowa operacja złamanej miednicy. W wyniku poważnego urazu może pojawić się różnica w długości nóg.

U części pacjentów mogą również wystąpić także problemy neurologiczne – np. drętwienie, mrowienie, osłabienie kończyn dolnych, wynikające z ucisku lub uszkodzenia nerwów. W poważniejszych przypadkach dochodzi do zakrzepowego zapalenia żył, długotrwałego krwawienia czy zespołu ciasnoty w miednicy.

Nasza porównywarka ubezpieczeń na życie pozwoli Ci dopasować wariant do swojego budżetu oraz indywidualnych potrzeb. W razie trudnych sytuacji zdrowotnych, możesz liczyć na dodatkowe wsparcie finansowe, a także pomoc w codziennym funkcjonowaniu.