Zadośćuczynienie z OC sprawcy – jak się o nie skutecznie starać?

Miałeś stłuczkę z winy drugiego kierowcy? Po tym wydarzeniu czułeś się źle, odczuwałeś ból karku czy pleców? A może od tego momentu boisz się wsiadać do samochodu? Jeśli przynajmniej na jedno z tych pytań odpowiedziałeś twierdząco, możesz ubiegać się o zadośćuczynienie z OC sprawcy. Jak to zrobić? Podpowiadamy.

Na początku wyjaśnijmy, czym jest odszkodowanie, a czym zadośćuczynienie z OC sprawcy. Chociaż te terminy są stosowane czasem jako synonimy, tak naprawdę nimi nie są. Oba świadczenia wypłacane są poszkodowanemu jednak dotyczą innych dóbr.

Jeśli Twoje auto ucierpiało podczas wypadku, otrzymasz odszkodowanie z OC sprawcy. Jest ono świadczeniem za szkody o charakterze materialnym. Warto zaznaczyć, że wypłaca się je tylko wtedy, kiedy można ustalić wartość szkody. 

A co wówczas, gdy ofiara wypadku dozna szkód niematerialnych? Kiedy osoba ta odczuwa ból czy cierpienie w związku z kolizją czy stłuczką, może ubiegać się o zadośćuczynienie od sprawcy wypadku. Świadczenie to ma charakter kompensacyjny, co oznacza, że ma zniwelować cierpienia, zarówno te, które już wystąpiły, jak i te, które mogą pojawić się w przyszłości. 

Rolą zadośćuczynienia jest finansowe wynagrodzenie poszkodowanemu strat niematerialnych. Dlatego oszacowanie jego wysokości nie jest łatwym zadaniem – trudno bowiem przeliczyć ludzkie cierpienie na pieniądze. Niemniej, będąc ofiarą wypadku, postaraj się podsumować wszystkie doznane krzywdy, włącznie z tymi, których się spodziewasz. Zadośćuczynienie jest bowiem świadczeniem, które przysługuje ci jednorazowo.

Oprócz odszkodowania i zadośćuczynienia poszkodowany może ubiegać się o zwrot kosztów leczenia, zarobków, które utracił w związku z wypadkiem, rentę m.in. na zwiększone potrzeby w związku z długotrwałym leczeniem, a także świadczenie na przekwalifikowanie się w sytuacji inwalidztwa spowodowanego wypadkiem. 

Sytuacje, w których może być ono wypłacane, określone są w kodeksie cywilnym. Należą do nich: uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, naruszenie dobra osobistego.

Co ważne, zadośćuczynienie należy się wszystkim poszkodowanym w wypadku samochodowym. Jeśli odczuwają oni ból, cierpienie, doznali uszczerbku na zdrowiu, ich sprawność została ograniczona, a ponadto odczuwają stres i pogorszenie stanu psychicznego, mogą złożyć wniosek o zadośćuczynienie. 

Po pierwsze: trzeba powiadomić ubezpieczyciela o niedogodnościach, które odczuwasz w związku z wypadkiem. Informację taką trzeba przekazać towarzystwu ubezpieczeniowemu, w którym sprawca miał wykupione OC wraz z dokumentacją medyczną. Co ważne, zadośćuczynienia po wypadku możesz żądać również wówczas, gdy sprawca zbiegł z miejsca wypadku lub, gdy w momencie tego wydarzenia nie miał ważnej polisy. Wtedy wypłatą świadczenia za szkody osobowe zajmie się Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG). W takiej sytuacji możesz zgłosić się do dowolnego towarzystwa ubezpieczeniowego, które ma w swojej ofercie ubezpieczenia OC. Taki ubezpieczyciel nie może odmówić Ci pomocy. 

Więcej na temat odszkodowania i zadośćuczynienia, gdy sprawca zbiegnie z miejsca wypadku pisaliśmy tu: Ucieczka z miejsca wypadku - czy poszkodowani dostają odszkodowanie?

Jeśli chcesz żądać zadośćuczynienia od sprawcy wypadku, musisz zgłosić pisemnie szkodę do ubezpieczyciela. Nie ma jednego określonego wzoru wniosku o zadośćuczynienie po wypadku. Wszystko dlatego, że każda sytuacja jest inna, a poszkodowany w takim zdarzeniu może doznać wielu krzywd. Liczy się natomiast to, aby zawrzeć jak najwięcej szczegółów, odnoszących się do:

Oprócz danych poszkodowanego, wniosek o zadośćuczynienie musi zawierać dokładny opis odnoszący się do stanu zdrowia konkretnej osoby. Należy zawrzeć w nim zarówno datę, jak i miejsce zdarzenia oraz opis wypadku, obrażeń, jakich doznała osoba poszkodowana, określić jak najwięcej szczegółów odnośnie do leczenia i ewentualnej rehabilitacji, a także wskazać stopień powrotu ofiary do stanu zdrowia przed wypadkiem. W takim wniosku należy zawrzeć informację na temat stanu zarówno fizycznego, jak i psychicznego poszkodowanego. Konieczne będą jednak informacje od lekarza.

W piśmie wpisuje się również numer polisy sprawcy. Łatwo można ustalić go na stronie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Wystarczy wpisać numer rejestracyjny samochodu sprawcy oraz datę wypadku, a wyszukiwarka wyświetli numer polisy.

We wniosku należy określić żądaną kwotę zadośćuczynienia. Jak ją ustalić? Trzeba określić rozmiar szkód fizycznych, jak i psychicznych. Te pierwsze mogą dotyczyć odczuwania skutków wypadku, ale też dyskomfortu związanego z długotrwałym leczeniem i rehabilitacją. Cierpienia psychiczne zaś to szereg negatywnych odczuć – zarówno poczucie nieprzydatności i bezradności związane z trwałym kalectwem, jak i stres pourazowy objawiający się zaburzeniami snu, lękiem przed jazdą samochodem, itp. Każda z tych okoliczności może mieć wpływ na wysokość zadośćuczynienia.

Pod uwagę należy również wziąć ewentualne trudności w pracy zarobkowej oraz to, czy uszczerbek na zdrowiu spowodowany wypadkiem obniżył standard życia całej rodziny. Ważne są również takie czynniki jak wiek, miejsce zamieszkania czy zawód. Przykładowo: kierowca, który w wyniki wypadku straci rękę nie będzie w stanie pracować dalej w tym zawodzie, a jeśli dodatkowo jest jedynym żywicielem rodziny, standard wszystkich jej członków się pogorszy. Młody człowiek również może wnioskować o wyższezadośćuczynienie, jeśli wypadek rzutuje na jego osobisty rozwój czy sposób postrzegania dalszego życia.

Również postawa sprawcy może mieć wpływ na wysokość świadczenia. Na przykład, jeśli w chwili wypadku nie udzielił on poszkodowanemu pierwszej pomocy, to kwota zadośćuczynienia może być wyższa. Sprawca mógł bowiem swoim zachowaniem przyczynić się do zwiększenia szkody.

Wysokość zadośćuczynienia będzie więc inna w zależności od sytuacji i konkretnego przypadku. Zasada brzmi: świadczenie musi być odpowiednie i określone w stosunku do doznanych krzywd, ponieważ spełnia funkcję kompensacyjną. Zadośćuczynienie ma przede wszystkim łagodzić cierpienie w sposób całościowy. Zalecenia Komisji Nadzoru Finansowego z 2016 r. są takie, że ustalone zadośćuczynienie nie powinno powodować nieuzasadnionego wzbogacenia. Z drugiej strony rekomendacje KNF mówią, że na wysokość takiego świadczenia nie może mieć wpływu stopa życiowa poszkodowanego.

Jeśli masz problem z oceną wysokości zadośćuczynienia, warto zgłosić się do adwokata-specjalisty w dziedzinie odszkodowań i zadośćuczynień. Może on także reprezentować Cię przed sądem. Przed skorzystaniem z usług kancelarii odszkodowawczej warto dowiedzieć się, jak wysoką prowizję dostanie prawnik prowadzący sprawę. Nie istnieją żadne regulacje w tej kwestii, na czym często korzystają nieuczciwe kancelarie. Po wygranej sprawie mogą one odebrać ci nawet połowę należnej kwoty zadośćuczynienia.

Profesjonalna reprezentacja w sprawie o zadośćuczynienie jest dobrym rozwiązaniem, gdyż wypadek czy utrata bliskiej osoby to bardzo trudny okres w życiu. Możesz wówczas być w kiepskiej kondycji fizycznej i psychicznej, co utrudni Ci wyegzekwowanie należnych świadczeń. Niestety, w każdej branży zdarzają się firmy nierzetelne, a w tej – wyjątkowo często. Łatwo jest bowiem pozyskać klientów wśród osób działających w emocjach, nieświadomych wszystkich aspektów swoich decyzji. Dlatego nim podejmiesz współpracę z kancelarią odszkodowawczą, zapoznaj się z opiniami na jej temat i dokładnie przeczytaj zaproponowaną ci umowę reprezentacji.

Mówiąc o zadośćuczynieniu z OC sprawcy, nie zapomnijmy o świadczeniu dla członków rodziny ofiary, która w wyniku wypadku umrze. Wprawdzie żadne pieniądze nie są w stanie zrekompensować straty bliskiej osoby, w obliczu faktu, że jej zabrakło, finansowe wsparcie może okazać się bardzo pomocne. Z OC sprawcy ubezpieczyciel musi zwrócić m.in. koszty związane z pogrzebem, w tym z kupieniem nagrobka czy zorganizowaniem stypy. 

Takie zadośćuczynienie należy się bliskim zmarłego, np. rodzicom, dzieciom, małżonkowi itd. Przepisy nie precyzują jednak, kto należy do grona najbliższych. Wniosek o zadośćuczynienie może złożyć także konkubent czy ojczym ofiary, o ile jest w stanie dowieść przed sądem siły swojej więzi ze zmarłym.

Zadośćuczynienie należy do roszczeń odszkodowawczych więc wniosek o jego wypłacenie składa się zazwyczaj razem z wnioskiem o odszkodowanie. Jednak warto wiedzieć, że roszczenie o zadośćuczynienie przedawnia się po 3 latach od dnia wystąpienia szkody, chyba że pojawiła się ona w związku z popełnieniem zbrodni lub występku. Wtedy na zgłoszenie wniosku o wypłacenie świadczenia w związku ze szkodą osobową masz 20 lat. 

Mimo dość długiego czasu, jaki może upłynąć od dnia wypadku, do chwili złożenia wniosku o zadośćuczynienie, nie warto z tym zwlekać. Zwykle z upływem czasu trudniej jest przedstawić dowody swojej racji, zaciera się także pamięć szczegółów zdarzenia. Może to wpłynąć negatywnie na ocenę wysokości zadośćuczynienia, jakiej dokona towarzystwo ubezpieczeniowe. Jednocześnie warto wiedzieć, że kwota zadośćuczynienia powinna objąć wszelkie konsekwencje zdarzenia, włącznie z tymi, które wystąpią w przyszłości. Dlatego w sytuacji ujawnienia się krzywdy, której nie można było przewidzieć w chwili ustalania wysokości zadośćuczynienia po wypadku, poszkodowany ma prawo wystąpić o przyznanie mu dodatkowej sumy.

Towarzystwo, analizując wniosek o zadośćuczynienie i wszystkie czynniki, które mają wpływ na wysokość świadczenia, może nie zgodzić się z żądaną przez ofiarę wypadku kwotą. Wtedy do wyboru są dwie możliwości – albo przystać na określoną przez ubezpieczyciela wysokość świadczenia, albo napisać odwołanie. Jeśli odwołanie również nie zostanie rozpatrzone pozytywnie, warto zgłosić się do Rzecznika Finansowego. Może być to forma skargi lub prośby o pomoc w polubownym rozpatrzeniu sprawy. Jeśli i ta droga zawiedzie, poszkodowany ma prawo do zgłoszenia sprawy do sądu. Więcej o OC i przysługujących Ci w związku z jego funkcjonowaniem praw znajdziesz tu: https://cuk.pl/ubezpieczenia/samochod/oc

Potrzebujesz polisy OC? Zajrzyj do kalkulatora online i dzięki kilku kliknięciom oblicz składkę. Możesz też do nas zadzwonić na infolinię lub odwiedzić placówkę.