Wiata – co to takiego?

Prawo budowlane nie określa dokładnie, czym jest wiata. Cechy tego budynku zostały wskazane w Wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 10 kwietnia 2019, sygn. akt: II SA/Po 1022/18. Zgodnie z nim wiata:

Czy potrzebne jest zezwolenie na budowę wiaty?

Do września 2020 roku osoby, które chciały wybudować wiatę o powierzchni większej niż 35 m2, musiały starać się o pozwolenie. Wiązało się to z załatwianiem szeregu formalności i dość długim czasem oczekiwania na rozpatrzenie wniosku. Stawiało to w trudnej sytuacji zwłaszcza rolników, którzy ze względu na charakter swojej działalności często potrzebowali większych budynków.

Kiedy należy postarać się o pozwolenie na budowę wiaty?

Niekiedy sytuacja wymaga tego, aby wiata rolnicza była większa, a niektórzy potrzebują wielu takich budynków. Z wnioskiem o pozwolenie na budowę należy wystąpić zawsze, gdy:

Wiata bez zezwolenia – jakie przepisy obowiązują cię podczas jej budowy?

Wiata na traktor czy na samochód osobowy może powstać w niemal dowolnym miejscu na działce. Należy jednak pamiętać, aby:

Wiata bez pozwolenia – wszystko, co powinieneś wiedzieć

Zabudowanie wiaty ścianami nie zmienia jednak jej klasyfikacji jako budynku. Najważniejsze jest, aby jej konstrukcja opierała się na słupach, a nie na przegrodach zewnętrznych. Ponadto w ścianach mogą znajdować się otwory okienne.

Wiata pojawia się też w art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa Budowlanego. Jest jednak tam wymieniona wraz z innymi budynkami, których postawienie nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Zgodnie ze znajdującymi się tam zapisami zasada ta dotyczy obiektów, których powierzchnia nie przekracza 35 m². Jednak przepisy te zostały zmienione 19 września 2020 roku, kiedy weszła w życie ich nowelizacja.

Obowiązujące przepisy nie wskazują też, do czego ma służyć wiata. Przyjmuje się jednak, że jest to obiekt wybudowany m.in. na cele magazynowe, handlowe. Wiaty stanowią też niekiedy alternatywę dla garażu. Konstrukcja ta ma chronić przedmioty lub same miejsca przed oddziaływaniem warunków atmosferycznych.

Jeśli jednak jesteś przezorny i chciałbyś dodatkowo ubezpieczyć samochód, który parkujesz pod wiatą, powinieneś zainwestować w autocasco. Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat, przeczytaj artykuł: Co obejmuje ubezpieczenie AC?

jej powierzchnia nie przekracza 35 m2 – taką wiatę można postawić na dowolnej działce. Warunkiem jest, aby na każde 500 m2 gruntu przypadały jedynie dwa takie obiekty;
jej powierzchnia nie przekracza 50 m2 – wiatę o takim metrażu można jednak wybudować wyłącznie na działce, na której znajduje się budynek mieszkalny lub takiej przeznaczonej pod budownictwo mieszkaniowe. Ponadto można wybudować maksymalnie dwie takie konstrukcje na każde 1000 m2 gruntu.

wiata ma mieć metraż większy niż 50 m2;
kiedy na jednej działce zamierzasz wybudować więcej niż dwie wiaty o powierzchni do 35 m2 na każde 500 m2 i więcej niż dwie wiaty o powierzchni do 50 m2 na każde 1000 m2;
wiata ma zostać wybudowana w miejscu publicznym;
jeśli wiata będzie „oddziaływać” na sąsiednią nieruchomość mającą innego właściciela.

oświadczenie wnioskodawcy, że jest on właścicielem danej działki i znajdującej się na niej nieruchomości;
plan zagospodarowania przestrzennego terenu, na którym znajduje się dana działka i aktualne warunki zabudowy – musi z nich wynikać, że budowa wiaty rolniczej czy garażowej jest możliwa na danym terenie;
projekt budynku podpisany przez osobę mającą uprawnienia budowlane;
dokumenty przeciwpożarowe, sanitarne.

Ci, którzy zamierzają postawić wiatę rolniczą, podlegają obowiązującym przepisom prawa budowlanego. Dlatego na należącym do nich gruncie mogą powstać tego typu obiekty o powierzchni do 35 m² lub 50 m² – w zależności od charakteru działki.

Wiata na działce rolnej może mieć różne przeznaczenie. Przepisy nie określają też materiału, z jakiego może być ona zbudowana. Dlatego może być to np. wiata na maszyny rolnicze zbudowana z drewna lub ze stali.

Dowiedz się, dlaczego warto ubezpieczyć maszyny znajdujące się w takim obiekcie – przeczytaj artykuł: Czy ubezpieczenie maszyn rolniczych jest przydatne?

Ponadto nowelizacja prawa budowlanego z dnia 19 września 2020 roku umożliwia rolnikom budowę także innych budynków bez pozwolenia. Są to obiekty gospodarcze związane z produkcją rolną. Należą do nich m.in. suszarnie kontenerowe o powierzchni zabudowy do 21 m², silosy na materiały sypkie i kiszonkę czy zbiorniki na gnojówkę.

O tym, czy musisz ubezpieczyć budynki rolne, przeczytasz w artykule: Czy ubezpieczenie budynków rolnych jest obowiązkowe?

Jeśli zamierzasz wybudować na swojej działce wiatę o powierzchni do 35 m² lub do 50 m², sprawdź, czy jest to zgodne z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego i warunkami zabudowy. Jeżeli okaże się, że postawiłeś budynek, który jest niedozwolony na danym terenie, możesz narazić się na kłopoty.

Ponadto pamiętaj, że jeszcze przed rozpoczęciem budowy musisz zgłosić ten fakt do właściwego starostwa. Takie zgłoszenie musi zawierać informację o tym, gdzie i jaki budynek zamierzasz postawić. Oprócz tego do formularza musisz dołączyć:

zbudować ją w odpowiedniej odległości od dróg
Wymagania te określa Ustawa o drogach publicznych. Zgodnie z nią budynki, a w tym wiaty, nie mogą być usytuowane w odległości mniejszej niż 30 m od autostrad. Przepisy te mówią również o drogach ekspresowych, krajowych, powiatowych i gminnych – minimalne odległości budowanych obiektów od tych dróg wynoszą w tych przypadkach odpowiednio 20 m, 10 m, 8 m, 6 m;
postawić ją we właściwym miejscu na działce gruntu
Wiaty rolnicze lub garażowe to zadaszone konstrukcje. Dach oparty na słupach jest często spadzisty. Dlatego należy obiekty budować w takim miejscu, aby woda opadowa z dachów nie spływała na sąsiednią nieruchomość. Poza tym wiaty, która jest jednocześnie miejscem postojowym, nie można budować w odległości mniejszej niż 7 m od placów zabaw i boisk do gry.