Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny - co musisz o nim wiedzieć?

Słyszałeś o wysokich karach za brak OC, które wiążą się z instytucją Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego? A może zdarzyło Ci się być stroną poszkodowaną w wypadku, gdy sprawca nie miał ważnego OC lub uciekł z miejsca zdarzenia? Dowiedz się czym zajmuje się UFG i jakie są jego główne zadania.

W Polsce każdy posiadacz pojazdu mechanicznego powinien zadbać o obowiązkowe ubezpieczenie OC, gwarantujące wypłatę świadczenia stanowiącego rekompensatę szkód poniesionych przez osobę poszkodowaną z jego winy w wypadku czy innym zdarzeniu drogowym. Jeśli spowodujesz stłuczkę lub potrącisz pieszego, Twój ubezpieczyciel będzie odpowiedzialny za wypłatę odszkodowania stronie, która w zdarzeniu ucierpiała. Obowiązek wykupienia ubezpieczenia OC dotyczy również rolników posiadających gospodarstwo rolne.

Co w momencie, gdy sprawca nie ma ważnego ubezpieczenia OC? W takiej sytuacji strona poszkodowana może liczyć na wsparcie Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Instytucja została powołana do życia w 1990 roku z siedzibą w Warszawie. Jej status prawny oraz zadania określa ustawa z 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, a instancją sprawującą nadzór nad jej działaniem jest minister właściwy do spraw instytucji finansowych. Polscy i zagraniczni ubezpieczyciele posiadający zezwolenie na działalność w oparciu o ustawę, będący członkami UFG, od każdej zawartej polisy OC odprowadzają na rzecz Funduszu 1,3% wartości składki.

Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny to instytucja, dzięki której pokrzywdzeni w wypadkach samochodowych dostają odszkodowanie w momencie, kiedy sprawca nie posiada ważnego OC. To także organizacja, do której należy nakładanie kar za brak obowiązkowych polis oraz wypłata odszkodowań tym, którzy są poszkodowani w zdarzeniach związanych z gospodarstwem rolnym, kiedy rolnik nie ma obowiązkowego OC. Fundusz pełni również ważną rolę w sytuacji, kiedy sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia, np. podczas wypadku samochodowego lub kiedy ubezpieczony ma problem ze swoim towarzystwem, ponieważ firma ogłosiła upadłość. Pomaga również w zdobyciu odszkodowania w przypadku, kiedy normalne postępowanie w towarzystwie ubezpieczeniowym nie może się toczyć, bo np. firma została zlikwidowana. Oznacza to, że głównym zadaniem UFG jest ochrona interesów osób, które są ubezpieczone i zostały pokrzywdzone.

Instytucja nie tylko dba na co dzień o poszkodowanych w sytuacjach określonych wcześniej w naszym artykule. Posiada także ogromną bazę na temat ubezpieczeń, która obejmuje zdarzenia drogowe, wypłacenie odszkodowań czy umowy OC i AC. Co za tym idzie, to właśnie ona jest odpowiedzialna za dochodzenie do tego, kto nie posiada obowiązkowego ubezpieczenia. Regularnie nakłada kary np. na właścicieli pojazdów, którzy nie wykupili polisy OC. Nakładane przez UFG kary zależą od długości przerwy między ważnymi polisami, rodzaju pojazdu oraz wysokości minimalnej płacy obowiązującej w danym roku. Wystarczy już zaledwie 1 dzień bez OC, aby narazić się na otrzymanie kary. W roku 2022 za przerwę w OC do 3 dni za samochód osobowy zapłacisz maksymalnie 1200 zł, za przerwę od 4 do 14 dni już 3010 zł, a 6020 zł powyżej 14 dni.Wszystkiego o karach za brak OC w roku 2022 dowiesz się z naszej porady tutaj.

W dodatku, taka baza UFG jest bardzo przydatna np. podczas zakupu samochodu. Z łatwością możesz sprawdzić czy dotychczasowy właściciel posiada obowiązkowe ubezpieczenie.

Warto zaznaczyć, że instytucja wypłaca 100% odszkodowań i świadczeń związanych z obowiązkowymi ubezpieczeniami OC. Można zatem liczyć na pełną rekompensatę szkody osobowej i majątkowej z UFG, gdy OC sprawcy w momencie zdarzenia nie było ważne lub nie posiadał go w ogóle. Nieco inaczej wygląda wypłata świadczenia, kiedy osoba poszkodowana ma dodatkowe dobrowolne ubezpieczenie komunikacyjne, czyli AC. W takim przypadku Fundusz zrekompensuje szkody powstałe na mieniu w części, której nie pokryje dodatkowe ubezpieczenie, czyli np. zrekompensuje utracone zniżki.

Co ciekawe, wypłata środków z UFG może mieć też miejsce, jeśli dojdzie do zdarzenia objętego ochroną, a towarzystwo, w którym miałeś wykupioną polisę upadnie lub zostanie zlikwidowane. Wówczas możesz liczyć na 100% odszkodowania z polisy OC, z ubezpieczenia na życie w wysokości 50% z zastrzeżeniem, że kwota nie może przekroczyć 30 tysięcy euro.

W przypadku szkód osobowych, czyli jeśli osoba poszkodowana poniosła uszczerbek na zdrowiu, Fundusz pokrywa koszty związane z leczeniem, rehabilitacją czy ewentualną rentą do wysokości maksymalnej sumy określonej w ustawie o obowiązkowych ubezpieczeniach, zatem nie wyższej niż próg gwarancyjny. Fundusz ubezpieczeniowy wypłaci również środki obywatelom polskim, jeśli sprawcą zdarzenia będzie cudzoziemiec nieposiadający ważnego ubezpieczenia.

Niekiedy tożsamość sprawcy pozostaje nieustalona. Dzieje się tak, gdy uczestnikom zdarzenia nie udało się zapamiętać numeru rejestracyjnego ani innych szczegółów pozwalających na zidentyfikowanie pojazdu sprawcy, a w pobliżu nie ma monitoringu lub gdy auto jest kradzione. Dochodzenie policyjne nie zawsze skutkuje ustaleniem sprawcy. W takim przypadku Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny uznaje swoją odpowiedzialność za szkody osobowe i majątkowe, jednak za te ostatnie z pewnym zastrzeżeniem. W opisywanej sytuacji na odszkodowanie za szkody majątkowe można liczyć, jeśli jednocześnie w wyniku wypadku doszło do obrażeń ciała przynajmniej jednego z uczestników, a konsekwencje zdrowotne były dłuższe niż 14 dni. Jeśli okoliczności są spełnione, należne odszkodowanie zostanie pomniejszone o równowartość 300 euro.

Jeśli sprawca jest znany, ale nie posiada OC, warto spisać oświadczenie oraz zawrzeć w nim wszystkie dostępne dane, jak:

Dobrze jest też zadbać o dokumentację fotograficzną. Wezwanie policji niestety często wiąże się z długim czasem oczekiwania na przybycie służb. Podpisane przez obie strony oświadczenie będzie wystarczające, aby ubiegać się o odszkodowanie. W przypadku, gdy sprawca uciekł z miejsca wypadku, pomocny będzie numer rejestracyjny, jeśli auto nie było kradzione.

Jeśli sprawca nie ma OC lub uciekł z miejsca wypadku i chcesz ubiegać się o odszkodowanie wypłacone przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, kontakt bezpośredni z instytucją nie jest konieczny. Roszczenie możesz zgłosić za pośrednictwem każdego towarzystwa ubezpieczeniowego zajmującego się sprzedażą polis OC. Co ważne, towarzystwo nie może odmówić przyjęcia zgłoszenia. Następnie ubezpieczyciel zobowiązany jest przeprowadzić standardowe postępowanie, czyli  zbadać okoliczności zdarzenia i zasadność roszczeń, informuje też, jakie dokumenty należy dostarczyć. Następnie towarzystwo przekazuje akta szkody do UFG celem wypłaty odszkodowania.

Przykładowo, jeśli doszło do zdarzenia na drodze, a sprawca jest znany i nie posiada polisy OC, możesz zgłosić się do dowolnego towarzystwa ubezpieczeniowego. Najczęściej kierowcy korzystają z infolinii firmy, w której sami posiadają ubezpieczenie. Następnie rozpocznie się postępowanie, w którym potrzebne będą wszelkie dokumenty do ustalenia wysokości odszkodowania. Instytucja po zapoznaniu się ze sprawą, wypłaci świadczenie w ciągu 30 dni od momentu otrzymania dokumentów. Jeśli będą potrzebne dodatkowe dokumenty lub wyjaśnienia niezbędne do ustalenia wysokości odszkodowania, decyzja zostanie wydana 14 dni od momentu zgromadzenia kompletu dokumentów.

Co się dzieje później? UFG wystąpi z regresem ubezpieczeniowym do sprawcy. Jest on zobowiązany do uregulowania należności w ciągu 30 dni. Jeśli tego nie zrobi i nie odniesie się do wezwania, sprawa zostanie skierowana do sądu.

Głównym zadaniem UFG jest wsparcie finansowe w sytuacjach niekorzystnych dla ubezpieczającego, np. kiedy postępowanie w normalnym trybie z towarzystwem nie jest możliwe. Jednak nie zawsze będziesz mógł liczyć na tę instytucję. Wyjątkiem odmowy wypłaty odszkodowania przez UFG jest wypłata świadczenia w ramach innego sposobu oraz szkoda spowodowana przez samochód, który nie jest zarejestrowany w Polsce, a posiada tablice rejestracyjne. Do UFG nie może się również zgłosić kierowca, który sam sobie wyrządził szkodę. Odszkodowania za uszkodzenie pojazdu nie otrzymasz również, gdy sprawca zdarzenia jest nieznany, a w wyniku wypadku nie doszło do śmierci lub uszczerbku na zdrowiu jednego z uczestników zdarzenia trwającego dłużej niż 14 dni. Zatem jeśli doszło do stłuczki, sprawca uciekł i nie uda się ustalić jego tożsamości, a kierującemu ani żadnemu z pasażerów nie stało się nic poważnego, koszt naprawy auta spoczywa na barkach właściciela. Nie możesz również liczyć na rekompensatę w przypadku tzw. szkody parkingowej, gdy sprawca pozostaje nieznany. W takiej sytuacji dobrze jest mieć wykupione dodatkowe ubezpieczenie AC.

Jeśli chodzi o obowiązkowe OC rolnika, tutaj jest jeden wyjątek. Poszkodowanym nie może być pracownik rolnika lub członek rodziny we wspólnym gospodarstwie domowym.

Decyzja UFG o wypłacie świadczenia nie zawsze jest pozytywna. Jeśli się z nią nie zgadzasz, możesz złożyć reklamację w formie ustnej lub pisemnej. Wybierając formę ustną, nie musisz udawać się do warszawskiej siedziby Funduszu. Znajdziesz na stronie UFG kontakt na infolinię, dedykowaną m.in. telefonicznemu składaniu reklamacji pod numerem 22 539 61 00. Reklamację możesz również przesłać listownie na adres siedziby Funduszu: ul. Płocka 9/11, 01-231 Warszawa. Instytucja ma 30 dni na udzielenie odpowiedzi, a w szczególnych wypadkach maksymalnie 60 dni.

Zastanawiasz się, w jaki sposób Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny umożliwia sprawdzenie OC? Kiedy doszło do zdarzenia na drodze lub kupujesz samochód z rynku wtórnego, z łatwością możesz sprawdzić ważne OC w bazie UFG. Wystarczy, że wejdziesz na główną stronę tej instytucji, a następnie podasz numer rejestracyjny samochodu lub VIN. Dowiesz się, czy dla danego pojazdu jest obecnie zawarta umowa OC i z jakim towarzystwem ubezpieczeniowym. Dane osobowe posiadacza pojazdu nie są ujawniane. Możesz też napisać pisemną zgodę do UFG, aby uzyskać historię zgłaszanych szkód w ramach posiadania polisy komunikacyjnej. Dostaniesz wszelkie dane związane z datą zdarzenia czy polisą. Więcejjak sprawdzić czy auto jest ubezpieczone dowiesz się tutaj.

Gromadzona przez UFG baza stanowi też źródło informacji dla samego Funduszu o braku ważnego OC posiadaczy pojazdów bądź długości przerwy między polisami. W takim wypadku można spodziewać się wezwania do złożenia wyjaśnień i zapłaty kary.

Jeśli w wyniku kontroli okaże się, że nie spełniasz wymogu posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC, możesz złożyć wyjaśnienia. Zostaną one uwzględnione, gdy w rzeczywistości masz polisę bądź z jakichś powodów nie jesteś zobowiązany do jej posiadania. Co jednak gdy wezwanie nie wynika z błędu systemu i rzeczywiście nie wykupiłeś lub w określonym czasie nie posiadałeś obowiązkowego ubezpieczenia OC? Nałożona przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny kara będzie zależała od ilości dni, kiedy nie było ważnej polisy OC, rodzaju pojazdu i wysokości pensji minimalnej, która w 2023 r. ma wzrosnąć dwukrotnie. W pierwszym półroczu 2023 roku maksymalna kara za brak OC dla samochodu osobowego wyniesie 6980 zł, od 1 lipca – 7200 zł.Jakie kary za brak OC czekają kierowców w 2023 roku przeczytasz w naszej innej poradzie.

Gdy kara z UFG nie zostanie uregulowana, dalszą windykacją zajmie się Urząd Skarbowy. Jeśli nie zgadzasz się z decyzją, możesz złożyć zażalenie do Zarządu Funduszu. Instancją wydająca ostateczne postanowienie, od którego odwołanie już nie przysługuje, jest Rada UFG.

Czy wobec wszczęcia procedury przez UFG kara za brak OC może zostać w szczególnych przypadkach umorzona lub rozłożona na raty? Jest to dopuszczalne w wypadku rzeczywiście ciężkiej sytuacji materialnej i majątkowej osoby zobowiązanej. Należna opłata może zostać umorzona w całości lub częściowo bądź rozłożona na nieoprocentowane raty. Jeśli zatem nie jesteś w stanie zapłacić kary nałożonej przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, wniosek o umorzenie lub udzielenie ulgi w spłacie wierzytelności znajdziesz na stronie instytucji. Oprócz danych swoich i pojazdu lub gospodarstwa rolnego, którego sprawa dotyczy, we wniosku trzeba podać informacje o dochodach, sytuacji zawodowej, rodzinnej, cyklicznych wydatkach czy składnikach majątku.

Po jakim czasie przychodzi kara z UFG? Jeśli zapomniałeś o wykupieniu polisy OC na czas, oczywiście należy to zaniechanie nadrobić jak najszybciej. Jeśli po miesiącu lub dwóch nie otrzymasz korespondencji z UFG, nie oznacza to jeszcze zakończenia tematu. Baza jest stale przeszukiwana przez program informatyczny. Jednak kara może być egzekwowana jedynie za przerwę w OC w roku kalendarzowym przeprowadzenia kontroli i wykrycia, że OC nie zostało opłacone na czas.

W razie upadku towarzystwa ubezpieczeniowego, zobowiązania dotyczące obowiązkowych ubezpieczeń zawartych przez to towarzystwo, przejmuje Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Jeśli zatem jesteś osobą poszkodowaną, a sprawca ma ubezpieczenie OC wykupione w TU, które ogłosiło upadłość, sprawę wypłaty odszkodowania przejmie UFG. Wysokość świadczenia będzie taka sama jak w sytuacji, gdy sprawca nie ma ważnego OC. W przypadku OC posiadaczy pojazdów mechanicznych i z tytułu prowadzonej działalności rolniczej zostanie zatem wypłacone 100% należnych świadczeń. W przypadku innych polis OC – 50%, ale nie więcej niż 30 tysięcy euro. Procedura zgłoszenia szkody wygląda również tak samo.

Mimo prób zwiększania świadomości posiadaczy pojazdów i właścicieli gospodarstw rolnych oraz coraz wyższych kar za brak obowiązkowego OC, wysokość świadczeń wypłacanych przez UFG, według informacji zawartych na stronie Funduszu, przekracza rocznie 74 miliony zł. Jedynie część środków udaje się odzyskać korzystając z regresu.

Kary za brak OC są bardzo wysokie, dlatego zajrzyj do naszego kalkulatora online, w którym szybko obliczysz składkę. Możesz też zadzwonić na infolinię lub odwiedzić nas w oddziale. Pamiętaj, że poruszając się po drodze jesteś narażony na skutki nieprzewidzianych działań innych kierowców, ale również samemu możesz spowodować kolizję. Wystarczy chwila nieuwagi. Oprócz kar, motywatorem do wykupienia obowiązkowego ubezpieczenia powinno być również poczucie odpowiedzialności za bezpieczeństwo swoje, ale też innych.