W tym artykule:
- Kontrola drogowa – podstawa prawna
- Co policja sprawdza podczas kontroli drogowej?
- Jakie dokumenty potrzebne są podczas kontroli drogowej?
- Kontrola drogowa krok po kroku
- Kontrola drogowa w nocy
- Kara za niezatrzymanie się do kontroli drogowej
- Jak przebiega kontrola policyjna? Podsumowanie
- Pamiętaj o ubezpieczeniu OC!
- FAQ:
Jesteś początkującym kierowcą i chcesz dowiedzieć się, jak wygląda kontrola policyjna? A może po prostu chcesz sobie przypomnieć pewne kwestie i dowiedzieć się, do czego policjant ma prawo podczas kontroli drogowej? Mając taką wiedzę z pewnością unikniemy stresu podczas takiego wydarzenia i będziemy mogli spokojnie przejść kontrolę drogową policji.
Kontrola drogowa – podstawa prawna
O uprawnieniach policjanta podczas kontroli drogowej mówią przepisy zawarte w ustawie z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym, a konkretnie artykuł 129.
Policjant według niego ma za zadanie:
- czuwanie nad bezpieczeństwem i porządkiem ruchu drogowego,
- kierowanie ruchem drogowym,
- kontrolowanie ruchu drogowego.
O tym, do czego jest uprawniony policjant podczas kontrolowania ruchu drogowego pisać szczegółowo będziemy w dalszej części artykułu.
Czy wiesz, że…
Kontrolę drogową może przeprowadzić nie tylko funkcjonariusz Policji, ale też Inspekcji Transportu Drogowego, Żandarmerii Wojskowej, Straży Granicznej, Służby Celno-Skarbowej, straży gminnej, leśnej, parku oraz osoby związane z zarządcą drogi, ale tylko w obecności policjanta lub inspektora.
Co policja sprawdza podczas kontroli drogowej?
Teraz przejdźmy do kolejnego punktu artykułu 129 wspomnianej wyżej ustawy, czyli do konkretnych uprawnień policjanta. Jak może zachować się w stosunku do kierowcy podczas kontroli drogowej? Oto lista uprawnień:
- legitymowanie kierowców oraz wydawanie im poleceń co do korzystania z drogi czy pojazdu,
- sprawdzanie wszelkich wymaganych do poruszania się autem dokumentów,
- sprawdzanie informacji na temat pojazdu i kierowcy w bazie CEPiK,
- weryfikację danych kierowcy zagranicznego,
- sprawdzanie zezwolenia na przejazd pojazdu nienormatywnego odpowiedniej kategorii,
- poddanie osoby kierującej badaniu na obecność alkoholu w organizmie,
- sprawdzanie stanu technicznego pojazdu, a także jego wyposażenia, ładunku itd.
- odczyt drogomierza pojazdu,
- sprawdzanie zapisów tachografu,
- zatrzymanie prawa jazdy lub karty kierowcy,
- wydawanie poleceń kierowcy podczas kontroli, a także osobie, która spowodowała przeszkodę w ruchu drogowym,
- uniemożliwienie kierowania pojazdem osobie pod wpływem alkoholu,
- uniemożliwienie poruszania się pojazdu, które np. stwarza zagrożenie na drodze lub dla środowiska,
- uniemożliwienie korzystania z auta niezarejestrowanego w Polsce osobie, która nie okazała ważnych dokumentów
- uniemożliwienie kierowania samochodem osobie, która nie ma prawa jazdy,
- używanie przyrządów do kontrolowania i pomiarów, a także używania urządzeń rejestrujących,
- usuwanie pojazdu, który np. utrudnia ruch,
- kontrolowanie czy towary niebezpieczne są odpowiednio przewożone,
- kontrolowanie transportu odpadów, w tym m.in. zrywanie plomb,
- używanie urządzeń nagłaśniających czy świetlnych,
- występowanie z wnioskiem o ocenę stanu zdrowia kierowcy,
- pilotowanie pojazdów, z wyłączeniem pojazdów nienormatywnych.
Czy wiesz, że…
Po co policja sprawdza przebieg auta? Od 1 stycznia 2020 r. podczas każdej kontroli drogowej spisywany jest stan licznika i wpisywany do bazy Centralnej Ewidencji Pojazdu (CEP). Jeśli okaże się, że aktualna wartość, widniejąca na drogomierzu jest niższa niż ta zapisana w bazie CEP, właściciel auta będzie podejrzany o fałszowanie wyników, za co grozi kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności.
Jakie dokumenty potrzebne są podczas kontroli drogowej?
Przez lata lista dokumentów, które musi mieć przy sobie kierowca została znacznie okrojona. Przed 1 października 2018 r. trzeba było okazać podczas kontroli drogowej ważną polisę OC, dowód rejestracyjny i prawo jazdy. Obecnie wystarczy tylko dowód osobisty lub inny dokument potwierdzający tożsamość kierowcy. Na jego podstawie policjant może sprawdzić w systemie potrzebne informacje m.in. to, czy dana osoba ma ważne prawo jazdy.
Najpierw znowelizowano ustawę Prawo o ruchu drogowym pod kątem obowiązku okazywania papierowego potwierdzenia zakupienia ubezpieczenia OC oraz dowodu rejestracyjnego. Od 1 października 2018 r.kierowcy nie muszą już wozić ze sobą tych dokumentów. Na podstawie numeru rejestracyjnego auta policja może sprawdzić w systemie Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK) czy samochód ma wykupioną ważną polisę i pozostałe jego dane, w tym również informacje na temat badania technicznego. Od momentu zmiany przepisów dowód rejestracyjny auta, które nie spełnia wymogów ochrony środowiska czy zagraża bezpieczeństwu innych uczestników ruchu drogowego oraz porządkowi, zostaje przez uprawnionego do tego funkcjonariusza zatrzymany w systemie informatycznym, a nie jak do tej pory fizycznie. „Odblokować” go można u przedstawicieli organu go wydającego (np. w urzędzie miasta) lub jednostki, która go zatrzymała (np. policja).
Kolejne udogodnienie dla kierowców wprowadzono 5 grudnia 2020 r. Znowelizowane przepisy Ustawy Prawo o ruchu drogowym wprowadziły brak obowiązku wożenia ze sobą prawa jazdy w przypadku kierowców, którzy posiadają taki dokument wydany w Polsce.
Ważne!
Przepisy jasno określają, kto jest zwolniony z obowiązku posiadania dowodu rejestracyjnego, potwierdzenia zakupienia polisy OC oraz prawa jazdy. To kierowcy, którzy poruszają się po terenie naszego kraju, mają polskie prawo jazdy i są właścicielami lub współwłaścicielami pojazdu, którego dane widnieją w bazie CEPiK. Wynika z tego, że osoby, które poruszają się np. pojazdami firmowymi nie są zwolnione z obowiązku okazania wszystkich dokumentów.stać ukarany mandatem w wysokości 300 zł!
Warto zaznaczyć, że chociaż nie musimy już wozić ze sobą np. prawa jazdy czy dowodu rejestracyjnego, w razie problemów z weryfikacją danych w bazie, fizyczne dokumenty mogą przyspieszyć kontrolę.
Kontrola drogowa krok po kroku
Zastanawiasz się, jak krok po kroku przebiega kontrola policyjna? Załóżmy, że jesteśmy na autostradzie i radiowóz policyjny daje nam znak sygnałem świetlnym i dźwiękowym, by się zatrzymać. Musimy jechać w bezpieczne miejsce. W tym przypadku kontrola drogowa może odbyć się np. na parkingu autostrady. Jeśli natomiast radiowóz nie jest w ruchu, policjant zatrzymuje pojazdy machając ręką, specjalną tarczą lub sygnałem świetlnym, gdy jest ciemno. Teraz musimy postępować według następujących kroków.
- 1Zatrzymaj się w wyznaczonym miejscu, nie wyłączając silnika. Jeśli funkcjonariusz Cię o to poprosi, wyłącz silnik i włącz światła awaryjne.
- 2Nie wychodź z auta (chyba że zostaniesz o to poproszony), jedynie uchyl szybę i połóż ręce na kierownicy.
- 3Teraz funkcjonariusz przedstawi się, poda stopień i powód zatrzymania.
- 4Policjant wyda polecenia, np. poprosi o podanie dowodu osobistego. Sprawdzi w systemie, czy masz ważne prawo jazdy, na podstawie numeru rejestracyjnego auta sprawdzi, czy auto ma ważną polisę OC. Jeśli powodem zatrzymania było spowodowanie wykroczenia, np. przejechanie na czerwonym świetle, policjant ma prawo Cię ukarać. Poznaj taryfikator mandatów 2023.
- 5Policjant ma prawo do wezwania wszystkich przebywających w aucie osób do opuszczenia go, by wykonać kontrolę osobistą lub pojazdu.
- 6W uzasadnionych sytuacjach kierowca może zostać poproszony do radiowozu. Może to być np. przeprowadzenie czynności procesowych, zapłacenie mandatu czy poddanie kierowcy badaniu na zawartość alkoholu w organizmie.
- 7Po skończonej kontroli możesz włączyć się do ruchu.
Ważne!
Umundurowany policjant nie musi się wylegitymować, chyba że go o to poprosisz. Natomiast policjant z nieoznakowanego radiowozu, ubrany „po cywilnemu” musi bez wezwania okazać swoją legitymację.
Kontrola drogowa w nocy
Masz obawy, by zatrzymać się podczas wezwania policjanta do kontroli drogowej w nocy? Już mówimy, jak może ona wyglądać. Funkcjonariusz policji ma prawo zatrzymać samochód o każdej porze dnia i nocy, zarówno w terenie zabudowanym, jak i poza tym obszarem.
W kontekście kontroli drogowej w nocy ważne jest oznakowanie radiowozu. Jeśli jest ciemno, a samochód porusza się poza obszarem zabudowanym, to zatrzymać go do kontroli może tylko policjant umundurowany, który porusza się oznakowanym radiowozem z podświetlonym napisem POLICJA. Sygnał do zatrzymania daje latarką ze światłem czerwonym albo specjalnie do tego przeznaczoną tarczą ze światłem czerwonym bądź odblaskowym. Jednak już w przypadku, gdy jesteśmy w terenie zabudowanym i jest noc, skontrolować nas może zarówno policjant umundurowany, jak i „po cywilnemu”. Jest jednak jeden warunek. Musi być on wyposażony w lizak lub latarkę z czerwonym światłem i od razu, bez wezwania okazać legitymację służbową na początku kontroli drogowej tak, abyś mógł przeczytać jego dane oraz kto wydał dokument.
Kara za niezatrzymanie się do kontroli drogowej
Trzeba wiedzieć, że jeśli nie zatrzymamy się na wezwanie policji do kontroli drogowej grozi nam kara. W zależności od tego, czy policjant porusza się radiowozem i dawał nam znaki do zatrzymania się, czy stał na ulicy i machał do nas ręką lub specjalnym „lizakiem”, niezatrzymanie się będzie sklasyfikowane jako przestępstwo lub wykroczenie.
Artykuł 178b Kodeksu karnego mówi:
„Kto, pomimo wydania przez osobę uprawnioną do kontroli ruchu drogowego, poruszającą się pojazdem lub znajdującą się na statku wodnym albo powietrznym, przy użyciu sygnałów dźwiękowych i świetlnych, polecenia zatrzymania pojazdu mechanicznego nie zatrzymuje niezwłocznie pojazdu i kontynuuje jazdę, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.
Z przestępstwem mamy do czynienia, jeśli kierowca nie zatrzyma się niezwłocznie na wezwanie policjanta poruszającego się pojazdem i wydającego wyraźne sygnały dźwiękowe i świetlne.
Z kolei wykroczeniem będzie niezatrzymanie się do kontroli drogowej w sytuacji, gdy będzie nas do tego wzywał funkcjonariusz, stojący na drodze, czyli nieporuszający się pojazdem. Mówi o tym artykuł 92 § 2 Kodeksu wykroczeń:
„Kto w celu uniknięcia kontroli nie stosuje się do sygnału osoby uprawnionej do kontroli ruchu drogowego, nakazującego zatrzymanie pojazdu, podlega karze aresztu albo grzywny”.
To wykroczenie może być ukarane następująco:
- mandatem w wysokości od 20 do 5000 zł,
- 15 punktami karnymi,
- orzeczeniem zakazu prowadzenia pojazdów.
Sprawdź również informacje na temat mandatu z fotoradaru.
Jak przebiega kontrola policyjna? Podsumowanie
- Policja ma prawo przeprowadzić kontrolę drogową w wielu przypadkach. Możliwa jest także tzw. rutynowa kontrola policyjna, by sprawdzić np. dokumenty czy stan auta.
- Funkcjonariusz policji ma prawo zatrzymać kierowcę do kontroli o każdej porze dnia i nocy.
- Jeśli zostaniemy zatrzymani do kontroli policyjnej, zatrzymajmy się, nie wychodźmy z auta, pozostawiając silnik włączony i połóżmy ręce na kierownicy. Słuchajmy instrukcji funkcjonariusza.
- Jeśli nie zatrzymamy się do kontroli drogowej, w zależności od sytuacji popełniamy przestępstwo lub wykroczenie.
Pamiętaj o ubezpieczeniu OC!
Jeśli podczas kontroli drogowej okaże się, że z jakiegoś powodu nasz pojazd nie ma ważnego ubezpieczenia komunikacyjnego, grozi nam kara za brak OC.
Jeśli chcesz poznać korzystne oferty ubezpieczenia OC, zapraszamy do naszego kalkulatora OC i AC.
FAQ:
- 1Czy policja musi podać powód kontroli?
Tak, po zatrzymaniu pojazdu do kontroli, funkcjonariusz musi podać jej powód. Może to być prozaiczna rzecz np. kontrola dokumentów.
- 2Czy policjant może wziąć dowód do ręki?
Tak, funkcjonariusz może wziąć do ręki dowód osobisty, by sprawdzić np. czy nie jest podrobiony.
- 3Czy pouczenie to forma kary?
Według artykułu 41 Kodeksu wykroczeń policjant może „poprzestać na zastosowaniu pouczenia, zwróceniu uwagi, ostrzeżeniu lub na zastosowaniu innych środków oddziaływania wychowawczego”. Pouczenie jest więc nie tyle formą kary, a środkiem oddziaływania wychowawczego.nak homologacji. Wiadomo wtedy, że ma odpowiednią wielkość i będzie widoczny na drodze.
Oceń artykuł
