Konfiskata samochodu po alkoholu – co warto wiedzieć?

W marcu 2024 roku w Polsce zaczęły obowiązywać nowe, surowsze przepisy dotyczące m.in. konfiskaty samochodu kierowcom prowadzącym po alkoholu. Ta zasadnicza zmiana w prawie ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa na drogach przez drastyczne zniechęcenie do jazdy w stanie nietrzeźwości.

Nowe regulacje umożliwiają konfiskatę auta po alkoholu już przy pierwszym przestępstwie, co jest wyraźnym sygnałem, że państwo zdecydowanie walczy z pijanymi kierowcami. Przeczytaj artykuł, by dowiedzieć się, jak dokładnie wygląda kwestia konfiskaty samochodu, od kiedy obowiązuje nowa ustawa i jakie konsekwencje grożą pijanym kierowcom.

Według aktualnych norm, w Polsce dopuszczalna zawartość alkoholu to 0,2 promila, co równa się stężeniu 0,1 mg/l alkoholu w wydychanym powietrzu. Przekroczenie tego poziomu, wykazane podczas kontroli drogowej przez alkomat pokazujący więcej niż 0,1 mg/l, wiąże się z naruszeniem prawa i pociąga za sobą surowe konsekwencje dla kierującego.

Następstwa naruszenia będą zmienne w zależności od zarejestrowanego poziomu alkoholu – stan po spożyciu alkoholu (0,2-0,5‰) traktowany jest jako wykroczenie, podczas gdy jazda w stanie nietrzeźwości (powyżej 0,5‰ alkoholu we krwi) klasyfikowana jest jako przestępstwo.

Czytaj także: Limity alkoholu dla kierowców w Europie — co warto wiedzieć?

W związku z reformami ustawowymi opracowanymi przez Ministerstwo Sprawiedliwości, dnia 14 marca 2024 r. wprowadzony został system konfiskaty pojazdów dla kierujących będących pod wpływem alkoholu podczas kontroli policyjnej. Kierowcy, u których stężenie alkoholu we krwi osiągnie lub przekroczy 1,5 promila, będą automatycznie tracić prawo do posiadania swojego pojazdu. Dla osób, które ponownie popełnią to wykroczenie, limit alkoholu we krwi, po którego przekroczeniu następuje konfiskata, został ustalony na 0,5 promila.

Nieistotne jest przy tym, czy prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości zakończyło się wypadkiem lub kolizją. Procedura konfiskaty rozpocznie się od tymczasowego odebrania pojazdu przez policję na maksymalnie 7 dni, po czym prokurator zadecyduje o dalszym zabezpieczeniu, a następnie sąd bezwzględnie orzeknie o jego przepadku.

Konfiskata samochodu lub przepadek kwoty stanowiącej jego równowartość w dniu popełnienia przestępstwa obowiązują w odniesieniu do zdarzeń, do których doszło od 14 marca 2024 roku. W życie weszły wówczas nowe przepisy Kodeksu karnego. O tym, czy w danym przypadku sąd nakazuje konfiskatę samochodu za alkohol, decydują okoliczności zdarzenia oraz rodzaj zarzucanego czynu.

Warto też pamiętać, że od 1 października 2023 r. obowiązuje także zaktualizowana wersja pozostałej treści art. 178 k.k., która przewiduje większe restrykcje wobec odpowiedzialności kierowców za jazdę w stanie nietrzeźwości i recydywę. Bieżące informacje i komunikaty dotyczące kar dla pijanych kierowców oraz możliwej konfiskaty samochodu za alkohol można śledzić na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości.

Patrol policji nie zawsze zatrzymuje pijanych kierowców, którzy są właścicielami prowadzonego akurat pojazdu. Co zatem, jeśli dane auto nie jest wyłączną własnością pijanego kierowcy, ale to on w momencie kontroli prowadził pojazd? Jak wtedy wygląda kwestia konfiskaty samochodu? W takiej sytuacji sąd orzeka tak zwany przepadek równowartości wartości pojazdu sprzed wypadku. Taką możliwość sąd ma np. w przypadkach użytkowania z pojazdu na podstawie umowy leasingu, użyczenia (również auta służbowego) lub w ramach współwłasności.

Choć konfiskata aut pijanych kierowców zdaje się być ostateczną i słuszną konsekwencją w obliczu skali przewinienia, to na tej sankcji wcale się nie kończy. Sprawca wypadku spowodowanego pod wpływem alkoholu może pójść do więzienia lub być zobowiązanym do wpłacenia wysokiej grzywny.

Ministerstwo Sprawiedliwości na swojej stronie zamieściło komunikat dotyczący możliwego wzrostu kar dla nietrzeźwych kierowców. Jakich zmian można się spodziewać w związku z tą zapowiedzią? Na portalu czytamy:

*Źródło: portal Gov.pl

Według informacji podanych przez portal RMF FM, od 14 marca 2024 roku polska policja odebrała już 282 samochody kierowcom, którzy prowadzili pojazd pod wpływem alkoholu. Warto jednak zaznaczyć, że sąd może odstąpić od orzeczenia przepadku pojazdu w niektórych sytuacjach, np. gdy:

Do pierwszej konfiskaty auta po alkoholu po zaostrzeniu przepisów, czyli 14.03.2024 r. doszło w województwie wielkopolskim. Właśnie tego dnia około godziny 13:00 został zatrzymany przez policjantów w Krotoszynie 46-letni mężczyzna, który miał w organizmie aż 3,2 promila! Kierowca co prawda stracił swoje auto, ale tylko na kilka godzin. Policjanci postanowili oddać Volvo, ale nie jego właścicielowi, a wyznaczonej przez niego "zaufanej osobie".

We wspomnianym wyżej przykładzie zwróciliśmy uwagę na początkowe odebranie auta pijanemu kierowcy. Sytuacja jest jednak bardziej skomplikowana. Początkowo Volvo V40 z 2015 r. o szacowanej wartości około 30 tys. zł zostało zabrane na parking depozytowy. Aktualnie nie ma jednak przepisów wykonawczych, które precyzowałyby, co ma się stać z autem po konfiskacie do chwili orzeczenia wyroku sądowego w sprawie przepadku własności. Policja i prokurator nie mogą narażać Skarbu Państwa na opłaty związane z parkingiem dla samochodu, dlatego zdecydowano się na oddanie auta.

Skonfiskowany wstępnie pojazd nie trafił jednak w ręce pijanego kierowcy. Decyzją policji został przekazany "zaufanej osobie", lecz pod pewnymi warunkami. Osoba ta zobowiązana jest utrzymać samochód w należytym stanie i przedstawić go na każde żądanie policji, prokuratury lub sądu. Musi także dopilnować, aby z auta nie mógł skorzystać kierowca ukarany za jazdę po alkoholu. Nie może być ono również przez niego sprzedane.

Pierwsze dokonane przez policję konfiskaty aut pijanym kierowcom udowadniają, że nie mogą oni czuć się bezkarni. Widzimy jasno, że nowe przepisy, które weszły w życie 14.03.2024 roku, są respektowane. Warto wiedzieć, że po odebraniu auta kierowcy musi upłynąć pewien czas potrzebny na decyzje sądu związane z dalszym losem pojazdu. Aby nie obciążać kosztami policji, skonfiskowane samochody są przekazywane wskazanym osobom, które muszą ich dopilnować.

Prokuratura pracuje jeszcze nad ustaleniem zasad dotyczących realizacji przepisów o przepadku takich pojazdów. Modyfikacje w prawie dotyczącym konfiskaty zapowiedział już resort sprawiedliwości. Jedną z możliwych opcji jest rezygnacja z  przepisu o obligatoryjnym przepadku pojazdu mechanicznego prowadzonego przez sprawcę. Procedura może zostać zmieniona pod wpływem decyzji sądu. Jeżeli ten uzna, że przepadek mienia jest w danej sytuacji niezasadny, będzie mógł zamienić konfiskatę np. na karę finansową. Na konkrety musimy jednak jeszcze poczekać.

Konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu to nie jedyna możliwa konsekwencja nieprzestrzegania przepisów. Zapominalskich kierowców może np. spotkać kara za brak OC lub wysoki mandat za niedostosowanie się do zasad ruchu drogowego.

Pamiętaj, że polisa OC to nie tylko obowiązek każdego kierowcy, ale i podstawa Twojego spokoju na drodze – chroni Cię przed kosztami szkód wyrządzonych innym uczestnikom ruchu. Nie zapomnij też o autocasco – to dobrowolna, ale niezwykle cenna ochrona Twojego auta przed kradzieżą, zniszczeniem czy innymi nieprzewidzianymi zdarzeniami.

Kalkulator OC i AC jest narzędziem, które pozwoli Ci szybko i łatwo znaleźć polisę idealnie dopasowaną do Twoich potrzeb i możliwości. Porównasz w nim aktualne oferty od wiodących towarzystw. Nie ryzykuj – zabezpiecz siebie i swój samochód już dziś!