Jazda pod wpływem alkoholu - co za to grozi?

Niestety, w 2020 roku wykryto ponad 52 tysiące przestępstw związanych z prowadzeniem pojazdu w stanie nietrzeźwości. Choć z roku na rok ta liczba maleje, nadal jest poważna w swoich konsekwencjach. Co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu i czy coś się zmieni w tej kwestii w naszym kraju? Sprawdzamy.

Choć statystyki jasno pokazują, że procent nietrzeźwych kierowców w Polsce oraz liczba wypadków spowodowanych nieprawidłowym zachowaniem na drodze pod wpływem alkoholu maleje, nadal jest to wielki problem w naszym kraju. Dane policji wskazują, że w 2020 roku zanotowano ponad 52 tysiące przestępstw. Ponadto, stwierdzono 2540 wypadków z udziałem nietrzeźwych kierowców, co daje ponad 10% ogółu przyczyn wypadków w Polsce. Jak się można domyślać, najwięcej z nich ma miejsce w weekendy, czyli w soboty i niedziele. Przez nieodpowiedzialną jazdę kierowców zginęło w samym 2020 roku ponad 320 osób, a 2723 osoby były ranne. 

Jazda po alkoholu, która była przyczyną tych wypadków, przekładała się najczęściej na niedostosowanie prędkości. Ponadto była przyczyną nieustąpienia pierwszeństwa na drodze i błędów podczas wymijania, omijania oraz wyprzedzania. Niestety widzimy, że w Polsce nie brakuje nieodpowiedzialnych kierowców, którzy siadają za kierownicą pod wpływem środków odurzających. Trzeba też wziąć pod uwagę fakt, że statystyki polskiej policji w 2020 roku obejmują czas pandemii, a w związku z tym, kontroli stanu nietrzeźwości było mniej niż w poprzednim roku. Jakie by były dane w standardowych warunkach? Tego nikt nie jest w stanie przewidzieć, jednak na pewno dawałyby one do myślenia. 

Niezależnie od tego, jaka jest dopuszczalna ilość alkoholu we krwi, nigdy nie powinniśmy prowadzić samochodu w stanie nietrzeźwości. Trzeba wziąć odpowiedzialność za siebie oraz innych uczestników ruchu. Nie tylko kierowca jest wtedy w niebezpieczeństwie, ale też inni kierujący i piesi. W Polsce nie jest dozwolona jazda po pijanemu. Kary, które są nakładane, nieco się różnią w zależności od tego, jaka jest ilość alkoholu we krwi lub w wydychanym powietrzu. W Polsce rozróżnia się dwie sytuacje. Pierwsza z nich to stan po spożyciu alkoholu, kiedy ilość alkoholu we krwi wynosi pomiędzy 0,2 a 0,5 promila. To przekłada się na 0,25 mg alkoholu na 1 dm³ wydychanego powietrza. Stan po użyciu alkoholu nie jest przestępstwem, ale wykroczeniem według art. 87 kodeksu wykroczeń.

Druga sytuacja to stan nietrzeźwości, kiedy stężenie wynosi więcej niż 0,5 promila alkoholu we krwi. To powyżej 0,25 mg alkoholu na 1 dm³ wydychanego powietrza. W tej sytuacji w polskim prawie są przewidziane kary za jazdę pod wpływem alkoholu i wcale nie są one przyjemne. To przestępstwo, według art 178a kodeksu karnego. Wskaźnik promili jest często kwestią sporną ze względu na to, że za przestępstwo w postaci jazdy po alkoholu są o wiele większe kary niż za wykroczenia. Wtedy konieczna jest droga prawna, a nawet wsparcie adwokata w sądzie. Co grozi za jazdę po alkoholu? W Polsce wśród przewidywanych kar za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości jest odebranie prawa jazdy, wysoka grzywna oraz umieszczenie informacji o skazaniu w Krajowym Rejestrze Karnym, ale o szczegółach dowiesz się w dalszej części artykułu. Za prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu nakładana jest grzywna, utrata prawa jazdy oraz punkty karne.

Pamiętaj o tym, że dopuszczalna ilość promili we krwi różni się w każdym kraju. W Polsce jest to 0,2 promila, ale w Czechach, Słowacji, Rosji, Islandii czy Estonii nie można prowadzić auta po spożyciu żadnej ilości alkoholu. Z kolei w innych państwach, np. w Finlandii, Australii czy Belgii, dopuszczalne jest 0,5 promila. Przed wyjazdem za granicę dowiedz się, co grozi za jazdę po pijaku oraz jakie są przepisy prawa (sprawdź nasz tekst o limitach alkoholu dla kierowców w Europie). Na urlopie opcja wypicia lampki wina czy drinka może być kusząca, a konsekwencje mogą być bardzo poważne.

Jazda pod wpływem alkoholu jest karalna i zgodnie z art. 87 kodeksu wykroczeń grozi zakaz prowadzenia pojazdów (utrata prawa jazdy) od 6 miesięcy nawet do 3 lat, grzywna do 5000 złotych lub areszt na 30 dni, a także 10 punktów karnych. Konieczne jest postępowanie sądowe, gdzie ostatecznie kierowca dowie się, jaka kara za jazdę pod wpływem alkoholu jest mu wymierzona. Trzeba liczyć się z konsekwencjami takiego zachowania, które jest nie tylko niedozwolone, ale także skrajnie niebezpieczne. Jazda w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środków o podobnym działaniu jest niedozwolona. W związku z tym może być nałożona grzywna, kara więzienia do 2 lat lub ograniczenie wolności, które polega na wykonywaniu prac społecznych lub potrącenia wynagrodzenia.

Wśród kar jest również zakaz prowadzenia pojazdów do 15 lat, grzywna do 60 000 złotych, a także 10 punktów karnych. Nie da się podać jednoznacznej kwoty, którą trzeba zapłacić, ponieważ jest to zależne od sytuacji majątkowej i indywidualnych przesłanek na rozprawie sądowej. Co więcej, kara za jazdę po pijanemu może być także nałożona dodatkowo w pracy, jeśli wiąże się ona z prowadzeniem samochodu. Pracodawca ma prawo wręczyć tzw. dyscyplinarkę, na podstawie informacji z sądu. Surowe kary są też przewidziane dla osób, które wcześniej były notowane i prowadziły samochód pod wpływem alkoholu.

Wyroki za jazdę po pijanemu i spowodowanie wypadku drogowego są bardzo poważne. Grozi za to więzienie od 2 do 12 lat, w zależności od tego, czy obyło się bez ofiar śmiertelnych. W sytuacji, kiedy inni uczestnicy ruchu odniosą obrażenia, ale nie ma ofiar, grozi do 4,5 roku kary więzienia, zakaz prowadzenia samochodu od 3 do 15 lat, a także grzywna do 60 tysięcy złotych. Jeśli w wyniku wypadku doszło do uszczerbku na zdrowiu i śmierci, bezdyskusyjnie zostaje odebrane prawo jazdy dożywotnio, a także kierowcy grozi więzienie do 12 lat. Kwota grzywny pozostaje bez zmian, do 60 tysięcy złotych. Co ciekawe, jest to świadczenie pieniężne na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. Minimalnie, niezależnie od tego, czy w wyniku wypadku są ranni, czy nie - trzeba wpłacić 10 tysięcy złotych.

Recydywa to nic innego jak ponowne ukaranie sprawcy za przestępstwo tego samego rodzaju. Jeśli na kierowcę została nałożona kara za jazdę po alkoholu i ponownie wsiądzie on za kierownicę, grozi mu więzienie do 5 lat, zakaz prowadzenia samochodu od 3 do 15 lat, a także świadczenie pieniężne do 60 tysięcy złotych. Jeśli jazda pod wpływem zostanie zanotowana po raz trzeci, wtedy także grozi więzienie do 5 lat, dożywotni zakaz prowadzenia samochodu i kolejne świadczenie pieniężne do 60 tysięcy złotych. 

Spowodowanie wypadku pod wpływem alkoholu nie podlega pod ubezpieczenie OC. Ma ono chronić kierowców wyłącznie w momencie, kiedy trzeba ponieść konsekwencje za stłuczki czy wypadki, ale nie w trakcie prowadzenia w stanie nietrzeźwości. Ta sytuacja jest wymieniona w wyłączeniach odpowiedzialności. Co więcej, sprawca wypadku, który był pod wpływem alkoholu, musi ponieść samodzielnie koszty za wyrządzone straty. Jeśli doszło do uszczerbku zdrowia czy śmierci, kwoty mogą wynosić nawet kilkaset tysięcy złotych. Konieczne jest pokrycie kosztów leczenia, rehabilitacji i wszelkich wydatków związanych z trudną sytuacją poszkodowanych.

Jak wygląda wypłata za ubezpieczenie OC w praktyce? Dochodzi do tzw. regresu ubezpieczeniowego. Towarzystwo wypłaci odszkodowanie osobom poszkodowanym, ale będzie potem wymagać zwrotu tych kosztów od sprawcy. Konieczne jednak będzie potwierdzenie, że kierowca był pod wpływem alkoholu, ale o takie nie jest trudno. Przy każdym wypadku, w którym są poszkodowani, konieczne jest wezwanie policji. Oczywiście spowodowanie wypadku przekłada się też na utratę zniżek za OC, a sytuacja ta zostanie odnotowana w historii kierowcy.  

Utrata prawa jazdy w Polsce to najczęściej efekt prowadzenia samochodu w stanie nietrzeźwości, bądź przekroczenia prędkości powyżej 50 km/h. Może też do tego dojść, kiedy kierowca przewozi więcej osób w pojeździe niż jest to dozwolone. Nie wolno wtedy prowadzić samochodu, bo grożą za to poważne konsekwencje. Kiedy minie czas zatrzymania prawa jazdy za jazdę po alkoholu, a kierowca będzie chciał znów usiąść za kierownicą, konieczne jest zdanie egzaminu na prawo jazdy, zarówno teoretycznego, jak i praktycznego (jeśli było ono zatrzymane na czas dłużej niż 1 rok).

W tym celu trzeba zgłosić się do starostwa oraz uzyskać zaświadczenie od lekarza. Jest jednak w Polsce możliwość odzyskania uprawnień nieco wcześniej, ale każda sprawa traktowana jest indywidualnie. Trzeba złożyć wniosek do sądu z odpowiednim uzasadnieniem. W sytuacji, kiedy prawo jazdy zostało odebrane na krócej niż rok, trzeba dopełnić pewnych formalności. Przede wszystkim sprawdzić ważność badań lekarskich, wypełnienie wniosku o zwrot prawa jazdy oraz wniesienie opłaty (100,50 złotych).

Wiesz już, co grozi za jazdę pod wpływem alkoholu. Nigdy nie wsiadaj do samochodu, kiedy nie jesteś pewien, czy jesteś trzeźwy. Nie kieruj się też alkomatami online, które mogą nie dawać realistycznego wyniku. Kierujący pod wpływem alkoholu nie jest też chronieni przez towarzystwa ubezpieczeniowe, zarówno w ramach OC, jak i AC. 

Tak jak wspominaliśmy, kary za brak OC są bardzo wysokie, dlatego nie zapomnij o tej formalności. Teraz to proste, możesz skorzystać z kalkulatora online, zadzwonić na infolinię albo odwiedzić jedną z placówek CUK Ubezpieczenia.