Kiedy tramwaj ma pierwszeństwo w ruchu drogowym?

Wielu kierowców, nawet tych z dłuższy stażem, uważa, że pojazd szynowy zawsze ma pierwszeństwo, a skrzyżowania z tramwajami sprawiają im problemy. To, kto może pierwszy przejechać przez krzyżówkę, rondo albo skręcić, zależy od kilku czynników. Są sytuacje kiedy tramwaj nie ma pierwszeństwa – mimo że są to raczej wyjątkowe sytuacje, kierowca auta powinien o nich wiedzieć.

Kiedy tramwaj ma pierwszeństwo na rondzie?

Rondo z przejazdem tramwajowym wzbudza strach zarówno u tych, którzy uczą się jeździć, jak i u tych, którzy mają tysiące przejechanych kilometrów na koncie. Jednak, jak zachować się na skrzyżowaniu z ruchem okrężnym, zależy od tego, jakie znajdują się na nim znaki oraz od tego, czy ruch jest regulowany przez sygnalizację świetlną.

Skrzyżowania z tramwajami – jak należy się na nich zachować?

Nawet pozornie proste skrzyżowanie, przez które przejeżdża pojazd szynowy, może być pułapką dla kierowców. To, czy tramwaj ma pierwszeństwo, niekiedy wynika ze znaków, sygnalizacji świetlnej, a innym razem wyłącznie z przepisów. Chcąc uniknąć wpadki na krzyżówce, należy uważnie analizować sytuację na drodze.

Kiedy tramwaj nie ma pierwszeństwa?

Mimo że tramwaj w większości przypadków ma pierwszeństwo przejazdu, zdarzają się sytuacje, kiedy to on musi ustąpić samochodom, jednak takie sytuacje zdarzają się dosyć rzadko.

Kiedy tramwaj ma pierwszeństwo – zasady ruchu drogowego

Zgodnie z Prawem o ruchu drogowym za tramwaj uważa się pojazd zasilany energią elektryczną, który porusza się po szynach znajdujących się na drogach publicznych. Pojazd ten służy do pasażerskiego przewozu osób.

Aby móc kierować tramwajem potrzebne są specjalne uprawnienia. Przyszły kierowca tramwaju jest zwykle szkolony bezpośrednio przez przedsiębiorstwo zajmujące się przewozem osób. Po ukończeniu szkolenia, na które składa się część praktyczna i teoretyczna, podchodzi do egzaminu państwowego. Jego zdanie umożliwia mu prowadzenie pojazdu szynowego.

Kierowca tramwaju, czyli motorniczy, musi stosować się do przepisów Prawa o ruchu drogowym, jeździć po wyznaczonych trasach i zgodnie z poleceniami przełożonych. Oznacza to, że ma on na drodze określone obowiązki i przywileje.

Natomiast kierowca samochodu, poruszając się drogami, po których jeżdżą też tramwaje, musi przede wszystkim pamiętać, aby:

odpowiednio zachowywać się przy przystankach – kiedy pojazd szynowy zatrzymuje się, aby mogli z niego wyjść pasażerowie, kierowca auta musi ustąpić pierwszeństwa pieszym i umożliwić im bezpieczne dotarcie na chodnik;
ustępować pierwszeństwa tramwajowi wtedy, gdy wymagają tego przepisy i sytuacja na drodze – ta kwestia sprawia najwięcej problemów kierowcom samochodów.

informacyjną – informują one motorniczych o granicy zasilania, o zwrotnicach czy podwyższeniu terenu, na którym znajduje się torowisko;
ostrzegawczą – ostrzegają one o zbliżaniu się do skrzyżowania z sygnalizacją świetlną.

sygnalizatory dwukomorowe – składające się z oprawy, dwóch komór i umieszczane najczęściej na słupach;
sygnalizatory kierunkowe – wskazujące jeden kierunek jazdy tramwaju;
sygnalizatory wielokierunkowe – mogą wskazywać jeden z wielu kierunków jazdy pojazdu szynowego.

O tym, że po drodze, po której jedziesz, będzie poruszać się również tramwaj, jesteś informowany przy pomocy specjalnego znaku. Pozwala to uniknąć zaskoczenia w sytuacji, gdybyś nie zauważył torowiska.

Znak, który zobaczysz, zbliżając się do trasy przejazdu pojazdu szynowego jest oznaczony symbolem A21. Jest on umieszczany przy drodze, gdy tory tramwajowe są ułożone w taki sposób, że kierowca auta, autobusu czy motocykla może nie zorientować się w porę o ich istnieniu.

Aby umożliwić bezkolizyjny ruch tramwajów i innych pojazdów, stosuje się:

tabliczkę T-7 – ustawia się ją wtedy, kiedy przejazd przez torowisko może być niebezpieczny. Dotyczy to np. sytuacji, kiedy szyny przecinają drogę pod kątem ostrym;
tabliczkę T-8 – informuje ona o tym, że ruch pojazdów zostanie niebawem skierowany na tory tramwajowe;
znak D-17 – wskazuje on, że kierowca niedługo będzie przejeżdżał obok przystanku tramwajowego. Oznacza to, że musi być on przygotowany do zachowania szczególnej ostrożności.

Nie bez powodu trzeba zachować szczególną ostrożność, przejeżdżając obok torowiska tramwajowego, ponieważ tramwaje są specyficzne skonstruowane. Są długie, dosyć sztywne i nie mogą zmienić toru jazdy. Ponadto motorniczy nie ma szans na tak szybkie zatrzymanie tramwaju jak kierowca auta – pojazd szynowy ma dłuższą drogę hamowania.

Kierowcy samochodów muszą pamiętać też o tym, aby nie zostawiać pojazdów na torowisku. Dotyczy to również parkowania pojazdów. Auto może zostać zaparkowane przy torowisku, ale jego odległość od szyn powinna wynosić przynajmniej 1 m.

znaków umieszczonych przy drodze;
sygnalizacji świetlnej;
tego, czy tramwaj już uczestniczy w ruchu drogowym, czy dopiero się do niego włącza;
sytuacji, które mają miejsce na drodze – tramwaj musi ustąpić pierwszeństwa przejazdu, kiedy jedzie po tej samej drodze co pojazd uprzywilejowany – np. karetka na sygnale.

1
Rondo ze znakiem A-7 i bez sygnalizacji świetlnej
O tym, że zbliżasz się do ronda, zawsze informuje cię znak C-12. Możesz spotkać się jednak z takimi skrzyżowaniem o ruchu okrężnym, gdzie nie będzie żadnych oznaczeń oprócz znaku A-7 (informującego o konieczności ustąpienia pierwszeństwa) ani sygnalizacji świetlnej.
Gdy po takim rondzie poruszają się wyłącznie samochody, sytuacja jest jasna. Dobra informacja jest taka, że torowisko znajdujące się na tym skrzyżowaniu niewiele komplikuje sprawę.
Jeśli na rondzie nie ma świateł, tramwaj ma pierwszeństwo, kiedy chce opuścić skrzyżowanie o ruchu okrężnym. Trzeba jednak pamiętać o tym, że zanim pojazd szynowy wjedzie na tę szczególną krzyżówkę, ustępuje pierwszeństwa samochodom, które już się na nim znajdują.
2
Rondo z sygnalizacją świetlną
Mogłoby się wydawać, że sytuacja także na takim rondzie jest klarowna – jednak na skrzyżowaniach o ruchu okrężnym ze światłami również dochodzi do wielu stłuczek i wypadków z udziałem pojazdów szynowych. Wynika to niekiedy z niewiedzy, a innym razem z nieuwagi kierowców.
W hierarchii oznaczeń, które można spotkać na drodze, sygnalizacja świetlna znajduje się nad znakami i nad ogólnymi przepisami ruchu drogowego. Zasada ta obowiązuje zarówno kierowców samochodów, motocykli, jak i tramwajów.
W związku z tym, kiedy przed rondem znajduje się sygnalizator, na którym wyświetla się czerwone światło, motorniczy musi zatrzymać pojazd. Może ruszyć tak jak pozostałe pojazdy – gdy kolor zmieni się na zielony. O ile ta sytuacja, jest czytelna dla kierowców, to komplikuje się ona, gdy pojazd szynowy wjedzie już na rondo.
Po wjechaniu przez tramwaj na skrzyżowanie z ruchem okrężnym pojazd ten znowu staje się uprzywilejowany. Oznacza to, że kierowcy muszą ustąpić mu pierwszeństwa. Wiele osób prowadzących samochody zapomina o tym, co niekiedy jest powodem niewielkich stłuczek, a w niektórych przypadkach groźnych kolizji.
Ponadto bywa, że na wysepce na rondzie znajduje się dodatkowa sygnalizacja tramwajowa. Kiedy wskazuje ona motorniczemu, że musi się on zatrzymać, kierowca auta może przejechać przed takim pojazdem szynowym. Mimo tego wiele osób, które siedzą za kółkiem, zatrzymuje się wtedy przed tramwajem – takie zachowanie często skutkuje zablokowaniem skrzyżowania i powstawaniem korków.

1
Skrzyżowanie równorzędne
Skrzyżowanie równorzędne to takie, na którym nie ma ani znaków (poziomych i pionowych), ani sygnalizacji świetlnej. Zgodnie z obowiązującymi przepisami należy wtedy kierować się zasadą prawej ręki. Oznacza to, że kierowca ma pierwszeństwo nad tymi, którzy nadjeżdżają z lewej, ale musi przepuszczać tych jadących z prawej strony.
Tej zasady nie stosuje się w przypadku tramwajów. Niezależnie, czy nadjeżdża on z prawej, czy z lewej strony, zawsze ma pierwszeństwo przed innymi pojazdami.
Więcej informacji o tym, jak poruszać się po skrzyżowaniach równorzędnych, znajdziesz w artykule: Skrzyżowania równorzędne — zasady pierwszeństwa przejazdu
2
Skrzyżowanie z sygnalizacją świetlną
W sytuacji, gdy ruch na skrzyżowaniu jest sterowany przez sygnalizację świetlną, w większości przypadków tramwaj ma pierwszeństwo przejazdu. Jeśli włączy się zielone światło dla stojących naprzeciwko siebie i skręcających w tę samą stronę pojazdu szynowego i samochodów, auto zawsze musi ustąpić pierwszeństwa.
3
Skrzyżowanie ze znakami
Znaki drogowe dotyczą tramwajów tak samo jak samochodów. Jeśli przy drodze, po której porusza się pojazd szynowy, stoi znak A-7, motorniczy musi ustąpić pierwszeństwa autom, motocyklom i autobusom.
Jednak w sytuacji, kiedy sytuacja jest równorzędna – to znaczy zarówno tramwaj, jak i samochód jadą drogą z pierwszeństwem przejazdu, to auto musi ustąpić pojazdowi szynowemu.

ruchem drogowym kieruje policjant i wskazuje, że to inny pojazd ma przejechać pierwszy przed pojazdem szynowym – policjant ma większe znaczenie niż znaki i sygnalizacja świetlna znajdujące się przy drodze. Dlatego jeśli nawet dla tramwaju włączy się zielone światło lub jeżeli ze znaku będzie wynikało jego pierwszeństwo, a funkcjonariusz zdecyduje, że jego kierowca ma przepuścić samochody, motorniczy musi stosować się do jego wskazówek. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, o kierowaniu ruchem przez funkcjonariusza policji, zajrzyj do artykułu Kierowanie ruchem przez policjanta – zasady
na skrzyżowaniu z ruchem sterowanym sygnalizacją świetlną skręca, a pojazd z naprzeciwka jedzie prosto – wtedy musi on ustąpić innym pojazdom;
wyjeżdża z pętli – w takiej sytuacji tramwaj jest traktowany jak każdy inny pojazd włączający się do ruchu drogowego – musi on ustąpić pierwszeństwa wszystkim tym, którzy już w nim uczestniczą.

Nawet jeśli za kółkiem spędziłeś wiele lat i doskonale znasz przepisy ruchu drogowego, warto, abyś wykupił dobre ubezpieczenie. Obowiązkowa polisa OC powinna być uzupełniona o autocasco. Wtedy będziesz mógł liczyć na solidne wsparcie finansowe, jeśli zdarzy Ci się brać udział w stłuczce czy w poważniejszym wypadku – który może zdarzyć się na skrzyżowaniu z tramwajami i w każdym innym miejscu na drodze. Skontaktuj się z nami i wybierz polisę, która będzie dodatkową poduszką bezpieczeństwa!