Czy szczepienia przeciw HPV w szkole są obowiązkowe?

Od 1 września 2024 roku można wykonać szczepienie HPV w wieku od 9. do 14. roku życia w szkołach. Realizowane jest one w ramach Powszechnego programu szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego i organizuje się je we współpracy z lokalnymi placówkami POZ. Jak zapisać dziecko na szczepienie HPV w szkołach? Czy to obowiązkowe? Sprawdź!

Kiedy już dowiesz się, na co jest szczepienie HPV i jakie skutki za sobą niesie, warto bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu. Od 1 września 2024 roku weszła w życie zmiana w Powszechnym Programie Bezpłatnych Szczepień przeciwko HPV, na mocy której można przyjmować je bezpośrednio w placówkach szkolnych. Szczepienie jest darmowe i dobrowole, więc ostateczna decyzja należy do rodziców lub opiekunów.

Biorąc pod uwagę nie tylko korzyści zdrowotne, trzeba pamiętać o ważnych zmianach:

Osoby, które nie szczepiły się na HPV w okresie dojrzewania, mogą zrobić to później, ale po 18. roku życia nie jest to refundowane przez NFZ. Dbając o swoje zdrowie zobacz też, czy warto szczepić się przeciwko grypie.

Zastanawiasz się, jak zapisać dziecko na szczepienie HPV? Najpierw upewnij się, że placówka przystąpiła do tego programu. Następnym krokiem jest wyrażenie zgody poprzez wypełnienie specjalnej deklaracji. Najczęściej formalnościami zajmuje się wychowawca albo bezpośrednio dyrektor szkoły.

Wypisanie zgody na szczepienie HPV jest bardzo ważne. Na jej podstawie zbierana jest łączna liczba chętnych uczniów, która przekazywana jest do koordynatora Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, kuratora oświaty oraz POZ. Dyrektor musi zatem spełnić wszystkie formalności, aby szczepienie odbyło się zgodnie z procedurami i z zachowaniem środków bezpieczeństwa dla dzieci.

Podczas szczepienia nie musi być obecny rodzic, ale ostatecznie decyduje o tym dyrektor szkoły. Można upoważnić inną osobę (czyli nauczyciela lub wychowawcę) do opieki i towarzyszenia dziecku przy tej krótkiej wizycie. Rodzic lub opiekun musi podpisać specjalny dokument, w którym wyraża wtedy zgodę na przeprowadzenie szczepienia bez jego obecności. Wraz ze zgodą, są to podstawowe formalności medyczne kwalifikujące dziecko do wstrzyknięcia preparatu. Ponadto każdy uczeń musi mieć przy sobie ważną legitymację szkolną.

Nie musisz jednak korzystać z programu organizowanego w szkole. O tym, jak zapisać dziecko na szczepienie HPV przez IKP dowiesz się z rządowej strony: https://pacjent.gov.pl/aktualnosc/zaszczep-nastolatka-przez-mojeikp.

Jeśli chcesz wiedzieć, jak szczepić dziecko na HPV w szkole to pierwszym krokiem jest zgłoszenie takiej chęci. Procesem organizacyjnym zajmuje się dyrektor szkoły albo osoba do tego wyznaczona (np. koordynator), dlatego najwięcej praktycznych informacji dowiesz się właśnie od niego. Kiedy zbierze on wystarczającą liczbę chętnych, kontaktuje się z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej i umawia dogodny termin.

Szczepienia są realizowane przez personel POZ, czyli lekarza i pielęgniarkę. Miejsce do tego wyznaczone musi być sterylne, bezpieczne i komfortowe dla ucznia. Może to być np. gabinet profilaktyki zdrowotnej albo pokój pielęgniarki.

W dniu szczepienia dziecko powinno mieć przy sobie zgodę od rodzica oraz dokument ze zdjęciem (najlepiej legitymację szkolną). Po szczepieniu POZ zapewnia wpis do e-Karty Szczepień, a fakt zaszczepienia będzie widoczny w ciągu 48 godzin na koncie IKP dziecka.

Po wykonaniu szczepienia mogą występować niepożądane objawy tak jak w przypadku podania innych preparatów medycznych. W większości przypadków podanie szczepionki nie jest w stanie zakłócić codziennemu funkcjonowaniu dziecka albo wykonywaniu aktywności fizycznej. Mogą jednak pojawić się zaczerwienienie, ból lub obrzęk w miejscu wkłucia czy też uczucie zmęczenia. Jeśli jednak dzieje się coś niepokojącego lub objawy niepożądane utrzymują się dłużej niż 2 dni, warto udać się do lekarza rodzinnego.

Warto wiedzieć, że w kilku dawkach wykonywane jest szczepienie HPV. Co ile się je przyjmuje? U dzieci w wieku 9-14 lat podawane są 2 dawki w odstępie 5–13 miesięcy, a u osób w wieku 14 lub 15 lat (w zależności od użytej szczepionki) – 3 dawki w schemacie 0, 1, 6 miesięcy (2-walentna szczepionka Cervarix) lub 0, 2, 6 miesięcy (9-walentna szczepionka Gardasil-9). Nie ma konieczności podawania dawek przypominających.

Szkoła, po zgłoszeniu się do udziału w programie, dopasowuje terminy wraz z placówką POZ. Ministerstwo Zdrowia rekomenduje, aby wyznaczyć szczepienia dwa razy w półroczu, co pozwoli przyjąć obydwie dawki w ciągu roku szkolnego. Więcej informacji udziela wychowawca lub dyrektor szkoły.

Szczepienia pierwszą i drugą dawką dla uczniów, którzy nie stawią się w wyznaczonym przez szkołę terminie szczepień mogą być również wykonane w POZ lub w kolejnej turze.

Podobnie jak w przypadku innych szczepień, tak samo i do tego, nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Nie ma też potrzeby wykonywania żadnych dodatkowych badań, nawet jeśli tyczy się to młodzieży aktywnej seksualnie. Jako rodzic warto jednak zwrócić uwagę, czy dziecko nie ma ostrej infekcji z gorączką lub zaostrzenia objawów choroby przewlekłej. Może to wykluczyć je ze szczepienia. Przeciwwskazaniem nie jest też miesiączkowanie u dziewczynek.

Aby dziecko mogło otrzymać szczepienie, konieczna jest zgoda rodziców. W razie wątpliwości zawsze można wybrać się do lekarza rodzinnego albo przeczytać broszury informacyjne dostarczone przez organizatorów tego programu. Przedsięwzięcie w szkole wymaga też przygotowania specjalnego miejsca na krótką rozmowę z uczniem. Kto kwalifikuje do szczepienia HPV? To lekarz POZ. Po wyrażeniu zgody, pielęgniarka wykonuje wkłucie.

Przede wszystkim kluczowa jest edukacja dzieci, że drogą zakażenia HPV są kontakty seksualne oraz najlepszą metodą ochrony jest szczepienie. Szczepionka ma charakter przeciwwirusowy i mobilizuje układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał. Uruchamia mechanizm służący zapewnieniu długotrwałej ochrony przed wirusem HPV. Właśnie dlatego tak ważne jest wykonanie jej u osób młodych, które jeszcze nie rozpoczęły współżycia. Ponadto badania wykazały, że przed 15. rokiem życia skuteczność szczepionki jest wyższa.

Dodatkowo warto uświadomić osoby wkraczające w seksualność, że profilaktycznie mogą chronić się przed HPV stosując prezerwatywy, posiadając jednego stałego partnera seksualnego, przeprowadzając regularne badania oraz dbając o higienę intymną. Pomocny może być duży dostęp do nowoczesnych placówek medycznych. Jeśli chcesz leczyć się prywatnie i przy tym nie tracić pieniędzy na każdą wizytę to poznaj bliżej ubezpieczenia zdrowotne indywidualne. Mogą z nich skorzystać zarówno dorośli, jak i dzieci. W CUK Ubezpieczenia wybierzesz pakiet, który będzie stanowić solidne uzupełnienie publicznej służby zdrowia.

Jeśli mowa o ochronie najmłodszych to zobacz też nasz poradnik na temat tego, czy wybrać prywatne ubezpieczenie dziecka, czy NNW szkolne.