Czym jest rażące niedbalstwo w ubezpieczeniach?

Kiedy podpisujesz umowę z towarzystwem ubezpieczeniowym, najczęściej zwracasz uwagę na cenę i zakres ochrony danej polisy opisany w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU). I słusznie, w końcu są to najważniejsze elementy. W OWU pojawia się też pojęcie rażącego niedbalstwa. Definicja nie jest jednoznaczna, dlatego każdy ubezpieczyciel może inaczej interpretować zdarzenia, które nie są objęte ochroną. W praktyce oznacza, że nie otrzymasz odszkodowania za szkody np. spowodowane umyślnie. Sprawdź, czym dokładnie jest rażące niedbalstwo.

Nie ma jednoznacznej definicji rażącego niedbalstwa, nie pojawia się też ona w ustawach i rozporządzeniach. Jest jednak ważnym elementem każdych Ogólnych Warunków Ubezpieczenia dla wykupionych polis. Wskazuje, że w konkretnych sytuacjach sprawca narusza pewne zasady, działa bezmyślnie lub bez należytej ostrożności i staranności. Wtedy ubezpieczyciel może odmówić wypłaty świadczenia i nie wziąć odpowiedzialności za powstałe szkody. Dotyczy to wielu rodzajów polis i przyjrzymy się nim bliżej w dalszej części artykułu.

Co się stanie, jeśli ubezpieczyciel stwierdzi rażące niedbalstwo? Przykłady wskazują jasno, że trzeba ponieść koszty wyrządzonej szkody z własnej kieszeni. Nie jest to istotne, czy będziesz naprawiać swój dach, kupować nowy telewizor i meble do kuchni, czy ponosić opłaty za wyrządzone szkody w samochodzie osoby trzeciej.

Aby upewnić się, kiedy ubezpieczyciel nie ponosi szkód za powstałe szkody, należy zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia. To dokument, w którym znajdują się wszystkie zasady działania polisy. Rażące niedbalstwo znajduje się najczęściej w tzw. wyłączeniach odpowiedzialności. To sytuacje, w których ubezpieczyciel, mimo wystąpienia szkody, nie wypłaci odszkodowania. Wśród nich mogą być np.:

Bezmyślne zachowania kierowców i zachowanie się nieodpowiednio do sytuacji to według towarzystw ubezpieczeniowych rażące niedbalstwo. Przykłady łatwo znaleźć w codziennym życiu. Między innymi są to wszystkie sytuacje, które naginają prawo oraz są niezgodne z postępowaniem kierowcy, który powinien zachować szczególną ostrożność i dbać o swoje bezpieczeństwo, a także innych uczestników ruchu, np. jazda pod prąd, parkowanie w niedozwolonym miejscu, pozostawienie auta bez zaciągnięcia hamulca ręcznego na górce. Aby stwierdzić rażące niedbalstwo, koniecznie trzeba przeanalizować zachowanie kierowcy, obecność odpowiedniego oznaczenia, a także jego obowiązki wynikające z przepisów prawa.

Niedopatrzenia w związku z dbaniem o swój samochód dotyczą także wypłaty odszkodowania z tytułu AC. Ubezpieczyciel powinien poinformować kierowcę o tym, jakie warunki musi spełnić, aby móc otrzymać świadczenie. Wśród nich są np. konkretne liczby zabezpieczeń antykradzieżowych w samochodzie. Jeśli w wyniku rażącego niedbalstwa, kierowca pozostawi pojazd bez nadzoru i bez włączonego systemu, nie spełnia warunków ubezpieczenia. W takiej sytuacji towarzystwo może odmówić wypłaty odszkodowania za kradzież auta. Dotyczy to także pozostawienia kluczyków w widocznym miejscu (zweryfikuje to na podstawie liczby posiadanych zestawów), zepsuty zamek czy parkowanie samochodu w niestrzeżonym miejscu bez włączonego systemu antykradzieżowego. Ubezpieczyciel weźmie pod uwagę wszystkie przesłanki, zanim wypłaci Ci odszkodowanie, aby wykluczyć rażące niedbalstwo.

Tak samo jak w przypadku ubezpieczeń komunikacyjnych, również chroniąc swoją nieruchomość, musisz spełnić warunki stawiane przez towarzystwo.

Wyłączenia odpowiedzialności często dotyczą:

Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Czym są wyłączenia w ubezpieczeniu domu i mieszkania?.

Często przyczyną szkód wyrządzonych w mieszkaniu czy domu jednorodzinnym, jest niedopatrzenie ze strony domowników. Pożar może spowodować zapałka wyrzucona do kosza na śmieci, przepięcie – nieodpowiednie korzystanie z urządzeń lub niezadbana instalacja elektryczna, a zalanie – pozostawienie włączonego kurka z wodą. To typowe sytuacje, w których ubezpieczyciel stwierdzi rażące niedbalstwo. Ubezpieczenie mieszkania wtedy nie gwarantuje wypłaty odszkodowania.

Ubezpieczenie mieszkania chroni w razie zdarzeń losowych, takich jak pożar, huragan czy powódź. Jeśli jednak w wyniku dokumentacji, towarzystwo stwierdzi, że nie zabezpieczyłeś odpowiednio swojej nieruchomości, także nie otrzymasz wypłaty świadczenia. Dotyczy to również rozszerzeń chroniących Twoje wyposażenie w domu. Jeśli nie zamknąłeś drzwi albo okien balkonowych, a dojdzie do kradzieży, nie będzie należało Ci się odszkodowanie.

Niestety, ze względu na to, że nie ma konkretnej definicji rażącego niedbalstwa, towarzystwa ubezpieczeniowe mogą to zachowanie odczytywać w różnorodny sposób. Oczywiście posiłkują się one Kodeksem Cywilnym, a także warunkami umowy (Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia). To nie są jedyne podstawy, na które zwraca się uwagę opiniując rażące niedbalstwo. Orzecznictwo sądów także jest tu pomocne. Dokumentacja wskazuje, jakie są podstawowe zasady staranności w konkretnych przypadkach.

W związku z tym mimo wszystko pojawia się wiele wątpliwości. Według ubezpieczyciela może dojść do poważnego zaniedbania ze strony kierowcy, właściciela mieszkania czy też firmy, a druga strona, czyli ubezpieczony, nie będzie się z tym zgadzać. Nie jest to w pełni subiektywna opinia. Ubezpieczyciele pod uwagę biorą wiele czynników, w tym stan zagrożenia, możliwe skutki zdarzenia, a także zachowanie każdej ze stron w sprawie. Jeśli otrzymałeś negatywną decyzję co do swojego odszkodowania, zawsze możesz się od niej odwołać. Wystarczy, że napiszesz pismo, a także zbierzesz całą dokumentację, najlepiej wraz ze zdjęciami i opisem zdarzenia przez świadków. W teorii masz na to aż 3 lata, jednak im szybciej, tym lepiej. Kiedy odwołanie zostanie odrzucone (musi to nastąpić maksymalnie w ciągu 30 dni od jego złożenia, w niektórych sytuacjach przedłuża się termin do 60 dni), masz prawo skorzystać z pomocy Rzecznika Finansowego na wiele sposobów. Sprawa może zostać załatwiona polubownie, za pomocą mediacji, a także w trakcie postępowania sądowego. Pamiętaj o tym, że ubezpieczyciel może mieć solidne dowody na rażące niedbalstwo, dlatego możesz skonsultować się z Rzecznikiem Finansowym co do zasadności Twojej opinii. Zobacz szczegóły tutaj: Rzecznik Finansowy – jak może Ci pomóc?.

W CUK Ubezpieczenia zyskujesz jasne warunki swojej polisy. Oferty porównasz za pomocą kalkulatora online, rozmowy z doradcą przez telefon lub w placówce.