2024-02-05

Nieudzielenie pomocy poszkodowanemu – jakie są kary i konsekwencje?

Nieudzielenie pomocy poszkodowanemu może mieć poważne konsekwencje. Zobacz, jakie!

Nieudzielenie pomocy poszkodowanemu – jakie są kary i konsekwencje?

Wiesz, że za nieudzielenie pomocy poszkodowanemu grożą kary, jednak chciałbyś uporządkować wiedzę na ten temat? Z tego tekstu dowiesz się wszystkiego na temat konsekwencji nieudzielenia pomocy ofierze wypadku.

Najważniejsze informacje:

  • Zgodnie z polskim prawem nieudzielenie pierwszej pomocy jest przestępstwem – każdy ma obowiązek ratowania życia i zdrowia ludzkiego.
  • Każdy, kto nie udzieli pomocy osobie znajdującej się w sytuacji zagrożenia życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega każe pozbawienia wolności do 3 lat.
  • Jeśli udzielenie pomocy powoduje narażenie siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia, to obowiązkiem świadka jest wezwanie odpowiednich służb ratunkowych.
  • Do udzielenia pomocy zalicza się także zadzwonienie pod numer alarmowy 112.

Czy każdy ma obowiązek udzielenia pomocy?

Według przepisów polskiego prawa każdy, kto widzi, że inna osoba narażona jest na utratę życia lub zdrowia ma obowiązek udzielenia pierwszej pomocy. W związku z tym np. ucieczka z miejsca wypadku i nieudzielenie pomocy przez kierowcę, który go spowodował jest przestępstwem. Jednak przestępstwo popełnia także ten, kto np. widząc leżącego na drodze motocyklistę po prostu przejeżdża obok. Prawo mówi jasno: nieudzielenie pierwszej pomocy jest przestępstwem i każdy ma obowiązek ratowania życia i zdrowia ludzkiego. W dalszej części tego tekstu będziemy omawiać sytuację, kiedy nieudzielenie pomocy nie jest karane, jednak najpierw odpowiedzmy na pytanie, co grozi za nieudzielenie pomocy.

Co grozi za nieudzielenie pomocy osobie poszkodowanej?

By odpowiedzieć na to pytanie, zajrzyjmy do kodeksu karnego. Nieudzielenie pomocy to temat, o którym mówi art. 162 kodeksu karnego. Przytoczmy go, by dowiedzieć się, jaka grozi kara za nieudzielenie pierwszej pomocy. 

§ 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze <b>pozbawienia wolności do lat 3.</b>

Kara za nieprzystąpienie do pierwszej pomocy jest więc sroga, ponieważ osoba, która przejdzie obojętnie obok poszkodowanego czy ucieknie z miejsca wypadku i nie udzieli pomocy, może pójść do więzienia na 3 lata. 

Warto wiedzieć!

Nawet jeśli poszkodowany nie umrze lub nie dozna ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, jednak sytuacja wskazywała na taką ewentualność, nieudzielenie pomocy przez świadka podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Nieudzielenie pomocy ofierze wypadku komunikacyjnego

Artykuł 162 kodeksu karnego odnosi się do wszystkich sytuacji, w których zagrożone jest zdrowie lub życie ludzkie. Jednak warto zaznaczyć, że jeśli chodzi o wypadki drogowe istnieją specjalne zapisy w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Według artykułu 44 wspomnianej Ustawy kierujący pojazdem, który uczestniczy w wypadku drogowym musi udzielić pomocy ofiarom wypadku, w tym rannym, a także wezwać policję oraz służby ratownicze. Ten obowiązek dotyczy wszystkich uczestników zdarzenia, a więc nie tylko sprawcy. 

Przykład

Kierujący pojazdem potrącił pieszego. Uciekł z miejsca wypadku i nie udzielił pomocy ofierze wypadku. W samochodzie, oprócz sprawcy, znajdował się także pasażer, który także nie zareagował i nie podjął czynności, mających na celu ratunek poszkodowanemu. Zarówno kierowca, jak i pasażer powinni udzielić pomocy poszkodowanemu. 

Porównując artykuł 162 kodeksu karnego oraz artykuł 44 kodeksu drogowego można zauważyć ważną rzecz. Kodeks karny mówi o tym, że przestępstwem jest przejście obojętnie wobec osoby, któremu grozi utrata życia lub ciężki uszczerbek na zdrowiu. Z kolei Prawo o ruchu drogowym stanowi, że w przypadku każdego wypadku uczestnicy są zobowiązani do udzielenia pomocy oraz wezwania służb. 

Nieudzielenie pomocy ofierze wypadku drogowego jest wykroczeniem. Z kolei według artykułu 93 kodeksu wykroczeń kierowca, uczestniczący w wypadku drogowym, który nie udzieli poszkodowanemu lub poszkodowanym pomocy, podlega karze aresztu lub grzywny, a także zakazu prowadzenia pojazdów.

Warto wiedzieć!

Kierowca za nieudzielenie pomocy zwierzęciu, które potrącił, popełnia wykroczenie, które karane jest aresztem lub grzywną. 

Co zwalnia z odpowiedzialności karnej?

Teraz zajmijmy się kwestią tego, czy każdemu grozi kara za nieudzielenie pomocy. Tutaj również musimy odwołać się do cytowanego już wyżej przepisu. Ważny jest zapis:

„(...) mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (...)”.

W pierwszej kolejności ważne jest bezpieczeństwo ratownika. Teraz podamy przykłady sytuacji, kiedy nieudzielenie pomocy ofierze wypadku nie byłoby karane.

  • 1
    Przykład 1

    Ofiara wypadku samochodowego znajduje się w płonącym samochodzie. Gdyby świadek chciał udzielić jej pierwszej pomocy, musiałby najpierw poszkodowanego ewakuować z auta. Jednak to działanie naraziłoby go na niebezpieczeństwo. W tym przypadku zaniechanie bezpośrednich działań, mających na celu udzielenie pomocy nie będzie karane.

  • 2
    Przykład 2

    Matka z małym 2-letnim dzieckiem zauważyła na spacerze leżącego człowieka. Teoretycznie powinna przystąpić do udzielenia pomocy, być może resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Jednak musiałaby wówczas skupić się tylko na tych czynnościach, zaniedbując opiekę nad dzieckiem, które mogłoby się oddalić i wejść np. na jezdnię. W tym przypadku nieudzielenie pomocy poszkodowanemu jest zasadne, ponieważ kobieta mogłaby narazić na niebezpieczeństwo swoje dziecko. 

  • 3
    Przykład 3

    Przechodzień zauważa w rzece tonącego człowieka. Jednak by udzielić mu pomocy, musiałby do niego podpłynąć. Okazuje się, że świadek nie umie pływać. W takiej sytuacji usprawiedliwione jest nieudzielenie bezpośredniej pomocy, ponieważ świadek „rzucając” się na ratunek musiałby narazić swoje życie i zdrowie.

    W kontekście zwolnienia z odpowiedzialności karnej za nieudzielenie pomocy trzeba przytoczyć także paragraf 2 art. 162 kodeksu karnego:

    „§ 2. Nie popełnia przestępstwa, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu albo w warunkach, w których możliwa jest niezwłoczna pomoc ze strony instytucji lub osoby do tego powołanej”.

    Świadek nie musi więc udzielać pomocy, jeśli na miejscu pojawiają się odpowiednie służby ratownicze lub udzielenie pomocy wiązałoby się z wykonaniem skomplikowanego zabiegu medycznego. 

Nieudzielenie pomocy poszkodowanemu a inne czynności

W omawianych wyżej przykładach czy innych sytuacjach, kiedy świadek nie może przystąpić do udzielenia pierwszej pomocy poszkodowanemu ważna jest jedna rzecz: nie może on po prostu odejść z miejsca zdarzenia. Chociaż bezpośrednia pomoc nie jest możliwa, trzeba zadziałać w inny sposób tzn. zadzwonić na numer alarmowy 112 i wezwać pomoc. Dyspozytor na podstawie zebranego wywiadu wezwie na miejsce zdarzenia odpowiednie służby, które dzięki specjalistycznemu sprzętowi będą w stanie ratować poszkodowanego. 

Kolejna rzecz, jaką można zrobić to zabezpieczenie miejsca wypadku, by nie narazić innych na niebezpieczeństwo. W przypadku sytuacji na drodze można np. ustawić trójkąt ostrzegawczy, dzięki któremu inni uczestnicy ruchu drogowego będą poinformowani o trudnych warunkach. Gdy wypadek miał miejsce np. w lesie, można wyjść na główną drogę, by ułatwić służbom dojazd do poszkodowanego. 

Jaka jest odpowiedzialność karna za nieudzielenie pomocy przez lekarza?

Wiemy już, jaka grozi kara za nieudzielenie pomocy poszkodowanemu. Każdy, kto widzi, że komuś grozi niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia jest zobowiązany do pomocy tej osobie. Warto w kontekście tego tematu poruszyć kwestię nieudzielenia pomocy przez lekarza. Ma on bowiem obowiązek udzielić pomocy nie tylko w sytuacjach nagłych, które nie mogą czekać. Dodatkowo ta pomoc powinna być profesjonalna, zgodna z wiedzą medyczną. Nieudzielenie pomocy przez lekarza może nastąpić tylko wtedy, gdy upewni się on, że wezwany na miejsce dotrze tam później niż służby ratownicze czy inny lekarz. 

Co grozi osobie z medycznym wykształceniem w takiej sytuacji? Nieudzielenie pomocy przez lekarza jest przestępstwem, za które może trafić do więzienia na okres 3 lat. To jednak nie wszystko.

Konsekwencji jest o wiele więcej. Może on trafić przed sąd lekarski, który może wydać upomnienie, naganę, karę pieniężną, a nawet zawiesić lub pozbawić lekarza prawa wykonywania zawodu.

Nieudzielenie pomocy a nieumiejętna pomoc

Wiele osób nieudzielenie pomocy tłumaczy brakiem umiejętności w ratowaniu osób. Jednak trzeba wiedzieć, że nie zawsze w takich sytuacjach jest potrzebna fachowa wiedza medyczna. Już samo zadzwonienie pod numer alarmowy 112 zalicza się do udzielenia pomocy, ponieważ zawiadomione zostaną w ten sposób odpowiednie służby. Ponadto dyspozytor po zebraniu wywiadu pokieruje zgłaszającego, jakie czynności powinien on wykonać, by pomóc poszkodowanemu.

I na koniec trzeba zaznaczyć jeszcze jedną rzecz. Nawet jeśli świadek wypadku podjął wszelkie kroki, mające na celu ratowanie poszkodowanego, a mimo wszystko nie udało się go uratować, nie podlega on karze za nieudzielenie pomocy. Karalne jest jedynie zaniechanie udzielenia pomocy, a nie faktyczny skutek. 

Wypadek a ubezpieczenie

Wiesz już, że nieudzielenie pomocy ofiarom np. wypadku drogowego jest przestępstwem. Nie jest pewnie dla Ciebie nowością, że odszkodowanie poszkodowanemu kierowcy wypłacane jest z ubezpieczenia OC sprawcy. To obowiązkowa polisa komunikacyjna, a za brak OC grożą surowe kary finansowe

Kupujesz od lat ubezpieczenie samochodu w jednym towarzystwie? Czy wiesz, że w ten sposób możesz sporo przepłacić? Tylko porównywanie ofert ubezpieczeniowych pozwala wybrać najkorzystniejszą. By łatwo porównać dostępne opcje, skorzystaj z kalkulatora OC i AC, dostępnego na CUK.pl. Możesz tu nie tylko wyliczyć składkę w aż 30 towarzystwach, ale także wygodnie kupić wybraną ofertę, płacąc za polisę online!

FAQ – najczęściej zadawane pytania:

  • 1
    Co grozi pielęgniarce za nieudzielenie pomocy?

    Każdy zobowiązany jest do udzielenia pomocy człowiekowi, któremu grozi utrata życia lub zdrowia. Jednak na lekarzu czy pielęgniarce ciąży dodatkowo obowiązek udzielenia profesjonalnej pomocy medycznej w innych przypadkach niecierpiących zwłoki. Jeśli tak się nie stanie, osoba z wykształceniem medycznym, może zostać pozbawiona wolności na okres 3 lat. Dodatkowo grozi jej upomnienie, nagana, kara pieniężna czy zawieszenie, a nawet pozbawienie prawa do wykonywania zawodu. Kary te nakłada sąd lekarski.

  • 2
    Gdzie zgłosić błąd pielęgniarki?

    Jeśli chcemy złożyć skargę na personel medyczny np. lekarza czy pielęgniarkę, powinniśmy zgłosić się do przełożonego danego pracownika. W zależności od placówki będzie to ordynator (w szpitalu) lub kierownik (w przychodni). 

  • 3
    Czy ratownik medyczny może odmówić pomocy?

    Ratownik medyczny może odmówić udzielenia pomocy w sytuacjach, gdy nie wpłynie to negatywnie na utratę zdrowia lub życia pacjenta. W dokumentacji musi zostać podany powód nieudzielenia pomocy medycznej.

  • 4
    Kto jest zobowiązany udzielić pomocy osobie poszkodowanej?

    Według artykułu 162 kodeksu karnego każdy, kto widzi, że komuś grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub uszczerbku na zdrowiu musi udzielić pierwszej pomocy. 

  • 5
    Czy nieudzielenie pomocy jest przestępstwem?

    Tak, nieudzielenie pomocy poszkodowanemu, któremu grozi utrata życia lub zdrowia, jest przestępstwem, za które grozi kara pozbawienia wolności do lat 3.

Oceń artykuł

5.00
(1)

Wpisz datę końca polisy

  • przypomnimy Ci o zbliżającym się końcu ochrony
  • przedstawimy najszerszy zakres polisy w najlepszej cenie na rynku