Czym jest wypalenie zawodowe i jak się przed nim chronić?

Czy wiesz, że według niektórych statystyk wypalenie zawodowe dotyka nawet 75% Polaków? Czym jest to zjawisko, czy można nazwać je chorobą i czy lekarze mają prawo wypisać L4 z jego powodu? Odpowiadamy.

Zastanawiasz się, czym właściwie jest wypalenie zawodowe? Zjawisko to określane jest jako syndrom, zespół cech emocjonalnych i społecznych, spowodowanych stresem w miejscu pracy, połączonych ze zmęczeniem fizycznym i psychicznym podczas wykonywania obowiązków zawodowych.

To zjawisko wielowymiarowe. Jego symptomy są bardzo rozbudowane. Do najważniejszych psychologowie zaliczają m.in.:

Warto zaznaczyć, że w osoby, które dotyka wypalenie zawodowe, wciąż widzą nadzieję na poprawę swojej sytuacji. Z kolei depresja wiąże się z odczuwaniem poczucia beznadziei w każdym aspekcie życia.

Jeśli pomimo pierwszych, nawarstwiających się objawów syndromu, pracownik nie podejmie kroków, aby sobie pomóc, może ostatecznie popaść w depresję, która według WHO jest czwartą najpoważniejszą chorobą na świecie, a także częstą przyczyną samobójstw.

W Polsce nie można jeszcze otrzymać L4 na wypalenie zawodowe, chociaż Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wpisała ten syndrom na listęMiędzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) z datą wejścia w życie 1 stycznia 2022 r. Problem polega jednak na tym, że w Polsce ta wersja listy nie została jeszcze przyjęta i obowiązuje poprzednia, czyli ICD-10.Nowa wersja miała być wdrożona w 2024 roku, ale jak do tej pory, nie znamy dokładnej daty.

W związku z tym omawiany syndrom nie jest u nas uznawany za chorobę, a lekarz, czy to psychiatra, czy lekarz rodzinny nie może wypisać w związku z nim zwolnienia. Może to jednak zrobić z powodu występowania symptomów tego zjawiska, czyli z powodu przemęczenia, stresu czy złego samopoczucia. Takie zwolnienie można otrzymać na kilka dni, ale jeśli jest taka potrzeba, może trwać maksymalnie do 182 dni.

Według psychologów, zajmujących się tym zjawiskiem cierpieć z jego powodu mogą osoby o pewnych predyspozycjach, które trafią do środowiska, sprzyjającego powstawaniu tego problemu. Innymi słowy: cechy wewnętrzne muszą spotkać się z zewnętrznymi.

Ten syndrom może szczególnie dotykać osoby, które pragną za wszelką cenę osiągnąć sukces zawodowy i stawiają sobie wygórowane cele, nie zwracając uwagi na work-life balance, czyli równowagę między pracą a życiem prywatnym. Poza tym wypalenie często dotyczy perfekcjonistów, którzy nie pozwalają sobie na błędy, a jeśli już je popełnią, to nadmienie się z tego powodu zadręczają. Zjawisko to często dotyczy osób wrażliwych, które są nadmierne eksploatowane przez swoich przełożonych i nie potrafią stawiać granic. Jeśli to wszystko spotka się dodatkowo z niską samooceną, jest duże prawdopodobieństwo, że w którymś momencie pojawi się wypalenie zawodowe.

Psychologowie twierdzą, że częściej cierpią na ten syndrom przedstawiciele profesji, w których w grę wchodzi emocjonalne zaangażowanie w sprawy innych. Takie podejście do pracy jest powodem utraty energii, a w konsekwencji powstania wypalenia. Podatni na to zjawisko mogą więc być np.:

Punktami zapalnymi są także duża presja społeczna, odpowiedzialność, a także mobbing, negatywna atmosfera czy nadmierna rywalizacja.

Jeśli zakres obowiązków pracownika jest niejasny, a w konsekwencji jest on obłożony zbyt dużą ich ilością, to może powodować frustrację w pracy. Do czynników organizacyjnych można także zaliczyć sytuację, gdy pracownik nie jest w stanie zakończyć przydzielonego mu zadania czy projektu z powodu ograniczonego czasu. Wewnętrzne tarcia powoduje także wykonywanie obowiązków sprzecznych z wartościami pracownika.

To kiedy i czy pracownik pozbędzie się niechęci do wykonywania swoich zawodowych obowiązków, zależy od wielu czynników. Co robić w sytuacji wypalenia zawodowego?

W przypadku zjawiska wypalenia zawodowego adekwatne jest przysłowie „kuj żelazo, póki gorące”. Jeśli czujesz słabnące zaangażowanie w wykonywanie swoich obowiązków, przygnębienie z nim związane, warto wziąć kilka dni urlopu. Dobrze jest wdrożyć także zdrową dietę, aktywność fizyczną, poszukać nowego hobby. Im dłużej będziesz zwlekał, tym dłużej będzie trwać rekonwalescencja. Czasem trzeba będzie zasięgnąć pomocy specjalisty – psychologa, psychoterapeuty czy psychiatry. Zjawisko wypalenia można zwalczyć poprzez podjęcie terapii, nakierowanej na rozwiązanie głównego problemu np. radzenia sobie ze stresem, zarządzania pracą czy udział w warsztatach motywacyjnych.

W codziennym życiu zawodowym warto stosować profilaktykę wypalenia zawodowego. Psychoterapeuci specjalizujący się w tym zjawisku polecają przede wszystkim świadomy wgląd w siebie. Znając listę symptomów oraz samo zjawisko wypalenia zawodowego warto zadać sobie co jakiś czas kilka pytań kontrolnych np. „Czy praca sprawia mi satysfakcję?”

Na rynku nie funkcjonuje jako takie ubezpieczenie od wypalenia zawodowego. By jednak skutecznie przeciwdziałać wystąpieniu tego zjawiska, warto dbać o zdrowie nie tylko psychiczne, ale i fizyczne. Zapraszamy do CUK Ubezpieczenia po przydatne w tym kontekście ubezpieczenie zdrowotne, oferowane w formie pakietu, zapewniającego dostęp do prywatnych placówek medycznych.

Warto ubezpieczyć się także na życie, rozszerzając klasyczną „życiówkę” o ciekawe dodatki, takie jak ubezpieczenie od utraty pracy. Sprawdź dostępne oferty w naszym internetowym kalkulatorze ubezpieczeń na życie.

Jesteś przedstawicielem profesji, w której obowiązkowo trzeba wykupić OC zawodu? Zapraszamy do kontaktu z naszymi agentami! Przyjdź do jednej z naszych placówek lub zadzwoń na infolinię!