Co się stanie gdy przekroczysz pierwszy próg podatkowy?

Drugi próg podatkowy to wyższa stawka podatku obowiązująca osoby o ponadprzeciętnych dochodach. Przekroczenie progu podatkowego oznacza przejście na wyższą stawkę. W tej dziedzinie w ostatnim czasie nastąpiło jednak wiele zmian. Od 2021 roku stosuje się zasady obliczania należnego podatku, a od 2022 roku kwoty, od których podatnik „wskakuje” na drugi próg podatkowy. Dowiedz się więcej!

Obecnie w Polsce stosowane są dwa progi podatkowe ze stawkami 17% i 32%. Obowiązują one już od dłuższego czasu. O przejściu na wyższy próg podatkowy decyduje kwota uzyskanego dochodu, czyli przychodu pomniejszonego o koszty jego uzyskania.

Wysokość dochodów, która sprawia, że podatnik trafia na drugi próg podatkowy, została zmieniona od 2022 roku. Do tej pory progi kształtowały się następująco:

• pierwszy próg podatkowy (podatek 17%) – dochód do 85 528 zł,
• drugi próg podatkowy (podatek 32%) – dochód powyżej 85 528 zł.

Te limity obowiązują do końca 2021 roku.

Od 2022 roku progi dla podatku dochodowego prezentują się następująco:

• pierwszy próg podatkowy (podatek 17%) – dochód do 120 000 zł,
• drugi próg podatkowy (podatek 32%) – dochód powyżej 120 000 zł.

Według nowych zasad przekroczenie pierwszego progu podatkowego następuje więc dopiero wtedy, gdy dochody podatnika przekroczą 120 tys. zł (brutto). Te zmiany mają sprawić, że wyższym progiem podatkowym będzie objętych znacznie mniej podatników niż dotychczas (mniej więcej o połowę). To część zawirowań, jakie wprowadził obowiązujący od 2022 roku Nowy Polski Ład. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat tego, co przygotował ustawodawca? Koniecznie przeczytaj ten artykuł. Trzeba jednak podkreślić, że w praktyce te zmiany zainteresują większość podatników dopiero na początku 2023 roku, gdy dojdzie do konieczności rozliczenia za rok podatkowy 2022.

Ile trzeba zarobić netto, aby przekroczyć próg podatkowy? Po zmianach w przepisach zarobki do 10 tys. brutto miesięcznie są objęte tylko pierwszym progiem podatkowym. W przypadku umowy o pracę oznacza to zarobek średnio ok. 6 937,39 zł netto miesięcznie. Pracownik nie musi się martwić o odprowadzanie zaliczek w wymaganej wysokości – to zadanie pracodawcy. Do momentu przekroczenia limitu drugiego progu podatkowego jest odliczana zaliczka według niższej stawki, a dopiero w miesiącu, w którym nastąpi jego przekroczenie, odprowadzona zostanie zaliczka w wyższej kwocie. Oczywiście kwoty zarobków netto potrzebne do przekroczenia drugiego progu podatkowego będą się różnić w zależności od formy zatrudnienia. Aby sprawdzić swoją przynależność do pierwszego lub drugiego progu, należy się posługiwać kwotami brutto.

W przypadku dochodów za 2021 rok wyższy próg podatkowy obowiązuje od kwoty 85 528 zł brutto, czyli mniej więcej 60 400 zł netto przy zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę. Oznacza to, że w drugi próg podatkowy do tej pory „wpadali” wszyscy pracownicy zarabiający nieco ponad 5 000 zł miesięcznie „na rękę”. Rozliczenia za 2021 rok są jeszcze dokonywane na starych zasadach.

Jak jest naliczany podatek po „wpadnięciu” w wyższy próg podatkowy? Warto wiedzieć, że stawka 32% jest nadal stosowana tylko od nadwyżki, czyli kwoty przekraczającej próg 120 000 zł (85 528 zł za rok 2021). Jeśli zatem pracownik zarabia w 2022 roku 12 000 zł brutto miesięcznie (czyli 144 000 zł rocznie), zapłaci podatek 17% od kwoty 120 000 zł, co po uwzględnieniu należnych odliczeń daje kwotę 15 300 zł, oraz podatek 32% od kwoty 24 000 zł. Dotyczy to jednak tylko dochodu objętego podatkiem, a więc po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu i innych ulg zmniejszających podstawę opodatkowania.

Należy również wziąć pod uwagę wzrost kwoty wolnej od podatku, która została podniesiona z 8 000 zł do 30 000 zł. Oznacza to, że osoby zarabiające poniżej 30 000 zł brutto rocznie od 2022 roku nie będą musiały w ogóle płacić podatku dochodowego i otrzymają pełny zwrot zaliczek pobranych przez pracodawcę. Kwota wolna od podatku obejmuje jednak wszystkich podatników – także tych, których obejmuje wyższy próg podatkowy. W przypadku dochodów przekraczających 30 000 zł rocznie staje się kwotą zmniejszającą podatek. Dzięki podniesieniu tego progu rocznie od podatku będzie można odliczyć 5 100 zł (17% x 30 000 zł), co daje kwotę 425 zł miesięcznie.

Do tej pory kwota wolna od podatku wynosiła zaledwie 8 000 zł, a kwota zmniejszająca podatek:

To właśnie takie kwoty należy uwzględniać w rozliczeniu za 2021 rok.

Podatnicy rozliczający się za pomocą formularza PIT-37 lub PIT-36 mogą zastosować dodatkowo ulgi podatkowe wpływające na zmniejszenie kwoty należnego podatku dochodowego. Dotyczy to wszystkich podatników, niezależnie od wysokości zarobków. A zatem nawet jeśli obowiązuje Cię drugi próg podatkowy, możesz skorzystać z odpisów takich jak:

Zazwyczaj obniżają one podstawę opodatkowania, ale niektóre pomniejszają również wartość podatku dochodowego. W niektórych przypadkach skorzystanie z ulg pozwala na znaczące zmniejszenie kwoty zobowiązania i uzyskanie pokaźnych zwrotów nadpłaconego podatku. Czasami nawet ulgi pozwalają zredukować należny podatek do zera. Chcesz dowiedzieć się więcej? Sprawdź, jak odliczyć samochód w ramach ulgi rehabilitacyjnej.

Zgodnie z obowiązującymi aktualnie przepisami pracownicy, którzy nie ukończyli jeszcze 26. roku życia, mogą skorzystać ze zwolnienia z podatku PIT. Jak wówczas wygląda kwestia drugiego progu podatkowego? Zwolnienie obowiązuje tylko do kwoty dochodu w wysokości 120 000 zł. Rozliczenie młodego pracownika wymaga zatem sumowania kwot jego wynagrodzenia brutto przez kolejne miesiące w roku. W miesiącu, w którym suma dochodów przekroczy 120 000 zł, wynagrodzenie ponad ten próg zostaje objęte podatkiem w wysokości 17%. Następnie należy naliczać od zera dochód podlegający opodatkowaniu. Jeśli przekroczy on kwotę 120 000 zł, zastosowanie ma wyższy próg podatkowy. Oznacza to, że wszystkie dochody powyżej tego limitu są objęte stawką 32%.

Upraszczając, w praktyce młody pracownik jest zwolniony z podatku PIT, jeśli osiąga dochody nieprzekraczające 120 000 zł brutto rocznie. Jeśli jego dochód przekracza tę kwotę, nadwyżka jest objęta stawką 17%. Jeśli natomiast pracownik, który nie ukończył 26. roku życia, a zarabia rocznie powyżej 240 000 zł, od kwoty powyżej tego progu musi zapłacić podatek 32%.

Wiele osób zarabiających powyżej 120 000 zł rocznie zastanawia się, jak ominąć drugi próg podatkowy. W świetle obecnie obowiązujących przepisów jest to możliwe, tak jak w poprzednich latach, poprzez złożenie oświadczenia o rozliczeniu się wspólnie z małżonką lub małżonkiem. Jeśli druga osoba nie przekracza pierwszego progu podatkowego (jest objęta stawką podatkową 17% lub nie zarabia wcale), jest to korzystne rozwiązania. Należy jednak pamiętać, że muszą być spełnione pewne kryteria, w tym:

W przypadku chęci wspólnego rozliczenia podatku małżonkowie składają tylko jedną deklarację PIT. Wówczas progi podatkowe są podwajane. Oznacza to, że drugi próg podatkowy obowiązuje tylko wtedy, jeśli wspólne zarobki małżonków przekroczą pułap 240 000 zł. Jednocześnie kwota wolna od podatku (kwota pomniejszająca podatek) również jest podwajana i wynosi od 2022 roku 60 000 zł.

Trzeba jednak pamiętać, że wspólne rozliczenie małżonków zwykle nie jest korzystne, gdy żadne z nich nie „wpada” w drugi próg podatkowy.

Innym sposobem na całkowite ominięcie kwestii progów podatkowych jest skorzystanie ze stawki liniowej. Podatek liniowy do tej pory był często wybierany przez przedsiębiorców ze względu na dość duże korzyści. Rok 2022 i Nowy Polski Ład przynoszą jednak w tej kwestii poważne zmiany. Nie zmienia się jedno – podatek liniowy to stała stawka opodatkowania wynosząca 19% niezależnie od wysokości dochodów. Podstawę otrzymuje się, odejmując od przychodu koszty jego uzyskania. Do zalet tego rozwiązania należy również możliwość niepłacenia podatku, jeśli przedsiębiorca nie osiągnie dochodu w danym roku podatkowym. 

Od 2022 roku podatek liniowy zobowiązuje przedsiębiorców do zapłacenia:

Co ważne, znika możliwość odliczenia składki zdrowotnej od dochodu, co powoduje wzrost obciążenia podatkowego o ok. 23%. Co więcej, płacąc podatek liniowy, nie można korzystać z różnego rodzaju ulg podatkowych. Dotyczy to także nowych odliczeń wprowadzonych w 2022 roku. „Liniowców” nie obowiązuje także podwyższona kwota wolna od podatku. W związku z tym rozliczenie według stawki liniowej w 2022 roku staje się zdecydowanie mniej korzystne niż do tej pory. Wśród podatników, którzy przekraczają drugi próg podatkowy, podatek liniowy nadal może jednak być korzystnym rozwiązaniem. Zasadniczo jest ono tym bardziej opłacalne, im wyższe są zarobki podatnika. Dlatego wybierając formę opodatkowania, należy się zawsze kierować indywidualnymi czynnikami.

Niezależnie od wysokości dochodów, warto pamiętać o odpowiednim zabezpieczeniu ubezpieczeniowym. W przypadku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, w tym samozatrudnienia, pracy na kontraktach lub umowach-zleceniach bardzo korzystne może być ubezpieczenie podtrzymania przychodu. Spokój Tobie i Twoim bliskim pomogą zapewnić również ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy lub Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.