Prywatny las – ograniczenia narzucane przez państwo

Epidemia koronawirusa zwiększyła wśród Polaków zainteresowanie zakupem działek położonych przy lasie. Jeśli i Ty rozważasz taką inwestycję, musisz wiedzieć, że znaczna część takich terenów jest klasyfikowana jako grunty leśne. Z naszego artykułu dowiesz się, czy zalesioną działką możesz zarządzać, jak chcesz oraz czy ubezpieczenie lasu prywatnegojest możliwe.

Zalesione grunty już od dłuższego czasu wzbudzają zainteresowanie inwestorów. W tym miejscu warto zaznaczyć, że jeżeli posiadasz większą działkę leśną, nie możesz nią swobodnie zarządzać. W Polskim prawie znajdują się bowiem przepisy związane m.in. z uproszczonym planem urządzenia lasu. Sprawdź, jakie to ograniczenia i co możesz zrobić w tej sytuacji.

Ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach przedstawia informacje o ograniczeniach związanych z zarządzaniem prywatnym lasem. Dokument dotyczy wszystkich lasów – bez względu na ich formę własności. Definicja lasu zgodnie z ustawą wskazuje, że jest to grunt, który posiada zwartą powierzchnię co najmniej 0,10 ha i jest pokryty roślinnością leśną lub przejściowo jej pozbawiony. Do roślinności leśnej zaliczamy drzewa, krzewy oraz runo leśne. Bez względu na swoją powierzchnię, lasem jest również grunt, który jest wykorzystywany np. jako szkółka leśna (czyli przeznaczony na potrzeby gospodarki leśnej).

Przepisy zawarte w ustawie dotyczą głównie możliwości wycinania drzew na terenie własnego lasu. Jako właściciel możesz pozyskiwać drzewo ze swojego lasu, jednakże według ściśle określonych reguł. Chodzi przede wszystkim o to, żeby gospodarka leśna była prowadzona według spójnego planu. Co do zasady gospodarką leśną zarządza starosta, jednakże często zdarza się, że powierza to leśnikom, którzy w ramach swoich zadań pomagają właścicielom lasów w zajmowaniu się nimi – przykładowo mogą udostępnić Ci sadzonki. Bardzo często również wykonują zabiegi, które zwalczają szkodniki.

Jeżeli planujesz zakupić dla siebie kawałek lasu pamiętaj, że każdy właściciel lasu (nawet małego) jest zobowiązany do prowadzenia odpowiedniej gospodarki leśnej – w tym m.in. ochrony drzewostanu przed szkodnikami, ochrony przeciwpożarową oraz ponownego zalesienia terenu w terminie do 5 lat po wycince drzew. W tej sytuacji, jeżeli jest taka możliwość, warto skorzystać z pomocy leśnika. Powinieneś też wiedzieć, że leśnicy są upoważnieni do organizowania sprzedaży drewna również z lasu prywatnego.

Pierwszy z tych dokumentów, czyli plan urządzenia lasu ma zastosowanie w przypadku lasów, które stanowią bezpośrednią własność Skarbu Państwa. Uproszczony plan urządzenia lasu obejmuje natomiast wszystkie lasy, które nie należą do Państwa i lasy wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Uproszczony plan urządzenia lasu zawiera skrócony opis lasów i gruntów przeznaczonych do zalesienia oraz przedstawia podstawowe zadania, które dotyczą gospodarki leśnej. Dokument ten jest opracowywany dla lasu o powierzchni co najmniej 10 hektarów, które stanową zwarty kompleks leśny. Tak jak wspominaliśmy wcześniej – ważnym elementem planu są informacje, które dotyczą tzw. etatu cięć – czyli ilości drewna, które można pozyskać z uwzględnieniem właściwych zasad gospodarki leśnej. W przypadku lasów rozdrobnionych o powierzchni do 10 hektarów, które nie są własnością Skarbu Państwa, zadania, które dotyczą gospodarki leśnej określa decyzja starosty. Jest ona wydawana na podstawie inwentaryzacji stanu lasów. Co ważne – taka decyzja ogranicza również możliwość wycinania drzew. Jeżeli nie będzie respektowana, może to skutkować postępowaniem administracyjnym. Jeżeli właścicielem lasu jest osoba fizyczna, uproszczony plan sporządza się na zlecenie starosty.

Jako właściciel masz możliwość ograniczenia wstępu na teren Twojego lasu prywatnego. Teren oczywiście powinien być oznaczony odpowiednimi tablicami. Jeżeli jednak nie oznaczysz swojego terenu jako terenu prywatnego, a osoba nieupoważniona wejdzie na teren Twojego lasu, to w dalszym ciągu możesz żądać od niego jego opuszczenia. Warto pamiętać, że wejście na teren prywatny, nawet jeżeli nie jest oznaczony, jest karalne. Jednak grzywna może być nałożona dopiero w momencie, kiedy intruz nie opuści terenu pomimo prośby właściciela czy zarządcy leśnego.

Przykład 1:

Adam jest właścicielem obszernego lasu prywatnego, który odziedziczył po swoich rodzicach. Zawsze dbał o to, aby jego teren był odpowiednio oznaczony jako prywatny, umieszczając tablice informujące o tym na widocznych miejscach. Chociaż regularnie korzysta z lasu do celów rekreacyjnych, zawsze był świadomy swojego prawa do ograniczenia wstępu dla nieupoważnionych osób.

Pewnego dnia Adam zauważył nieznajomego mężczyznę, który spacerował po jego lesie. Zdecydował się podejść do niego i poinformować go, że teren jest prywatny i poprosił o opuszczenie lasu. Mężczyzna był zaskoczony, ponieważ nie zauważył żadnych tablic, informujących o prywatności tego obszaru. Adam wyjaśnił mu, że nawet jeśli teren nie jest wyraźnie oznaczony, wejście na teren prywatny bez upoważnienia jest nielegalne. Powiedział mężczyźnie, że ma prawo żądać opuszczenia swojego lasu, a jeśli ten nie odejdzie, może zostać ukarany grzywną zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Mężczyzna przeprosił Adama i natychmiast opuścił teren lasu.

Posiadasz swój własny kawałek ziemi i zastanawiasz się, czy ubezpieczenie lasu jest możliwe? Szkody, jakie mogą mieć miejsce w lesie bywają znaczne. Zarówno wiatr, jak i nawałnice czy pożary mogą zniszczyć Twoje mienie. Czy są towarzystwa, które proponują ubezpieczenie lasu od pożaru? Niestety nie. Ubezpieczenie lasu prywatnego nie jest dostępne do kupienia w żadnym towarzystwie. Niestety ilość szkód, jakie mogą mieć miejsce w lasach jest bardzo duża, przez co nie jest to opłacalne dla ubezpieczycieli. Nie mamy wpływu na żywioły, a ogromne zniszczenia w lasach zdarzają się bardzo często. Niestety nie tylko klęski żywiołowe, ale również zwykły wiatr może doprowadzić do zniszczenia drzewostanu w Twoim lesie prywatnym. W przypadku lasów, które znajdują się blisko wielkich ośrodków miejsko-przemysłowych istnieje wiele czynników, które obniżają odporność i kondycję zdrowotną drzewostanów. Niestety nie istnieje żadne ubezpieczenie lasu prywatnego, które mogłoby pokryć szkody wyrządzone w Twoim lesie.

Przykład 2:

Anna i Janek są właścicielami obszernego lasu prywatnego, który odziedziczyli po swoich rodzicach. Zawsze starają się dbać o swoje mienie, a niedawno zaczęli zastanawiać się nad możliwością ubezpieczenia swojego lasu. W związku z częstymi klęskami żywiołowymi i ryzykiem pożarów chcieliby mieć pewność, że ich mienie będzie chronione.

Postanowili skonsultować się z różnymi towarzystwami ubezpieczeniowymi, aby dowiedzieć się, czy istnieje możliwość ubezpieczenia lasu prywatnego. Niestety, wszyscy agenci, z którymi rozmawiali, przekazali im tę samą informację – ubezpieczenie lasu prywatnego nie jest dostępne w żadnym towarzystwie.

Agenci wyjaśnili Annie i Jankowi, że liczba potencjalnych szkód, jakie mogą wystąpić w lasach, jest bardzo duża. Klęski żywiołowe, takie jak nawałnice czy pożary, mogą spowodować ogromne zniszczenia w lesie. Ponadto nawet zwykły wiatr może poważnie uszkodzić drzewostan w lesie prywatnym. Dodatkowo, lasy położone blisko dużych ośrodków miejsko-przemysłowych są bardziej narażone na czynniki, które obniżają odporność i kondycję zdrowotną drzew.

Anna i Janek postanowili skupić się na monitorowaniu i minimalizowaniu potencjalnych zagrożeń oraz podejmowaniu działań prewencyjnych, aby jak najbardziej chronić swój las prywatny.

Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczenie OC rolnika jest obowiązkowe. Oznacza to, że posiadając grunty rolne powyżej 1 ha masz obowiązek wykupienia tego ubezpieczenia. Sprawdź również, które ubezpieczenia rolnicze są obowiązkowe, żeby mieć pewność, że nie będziesz musiał płacić niepotrzebnych kar za ich brak.Nie zapominaj również o ubezpieczeniu upraw – sprawdź, dlaczego warto je mieć!

Ubezpieczenie lasu od pożaru nie jest możliwe, ale czy jest możliwe ubezpieczenie od upadku drzewa? Obowiązkowe ubezpieczenie OC rolnika chroni Cię w razie wyrządzenia szkód osobom trzecim w ramach prowadzenia Twojego gospodarstwa rolnego. Czy ochrona ubezpieczeniowa zadziała również w przypadku szkody, wyrządzonej przez upadek drzewa znajdującego się w Twoim lesie?

W sytuacji, gdy w skład Twojego gospodarstwa rolnego wchodzi las oraz zostały spełnione przesłanki z art. 50 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych. Mowa tu o sytuacji, w której rolnik, jego rodzina, pozostająca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym lub pracownik są zobowiązani do wypłaty odszkodowania za wyrządzoną szkodę powstałą w związku z posiadaniem przez rolnika gospodarstwa rolnego. Następstwem tej szkody musi być śmierć, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia lub utrata, zniszczenie czy uszkodzenie mienia osoby trzeciej. Jeżeli więc będzie miała miejsce sytuacja, w której dojdzie do szkody w związku z upadkiem drzewa, warto zwrócić się do ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania z OC rolnika. Jeżeli towarzystwo ubezpieczeniowe odmówi wypłaty odszkodowania, to jedyną opcją pozostaje droga sądowa.