Prywatne ubezpieczenie zdrowotne – komu jest potrzebne i jak się ubezpieczyć?

W dzisiejszych czasach kwestia dostępu do opieki medycznej dla wielu osób stała się sporym problemem, a co najmniej powodem do niepokoju. Według danych szacunkowych około 1,5 miliona Polaków z różnych względów w ogóle nie posiada ubezpieczenia zdrowotnego. Muszą płacić za każdą konsultacją lekarską czy pobyt w szpitalu, a koszty takich usług są ogromne. Nieubezpieczeni pacjenci nie mają również prawa do zniżek na refundowane leki. 

Niestety, ubezpieczeni w NFZ także nie zawsze mają możliwość skorzystania z publicznej służby zdrowia. Czas oczekiwania na wizytę u niektórych specjalistów jest bardzo długi. W związku z tym pacjenci często rozważają wykupienie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, które gwarantowałoby im szybki i relatywnie niedrogi dostęp do usług medycznych. Kto może skorzystać z takiej opcji? Ile kosztuje ubezpieczenie zdrowotne i jak wybrać odpowiednie do swoich potrzeb?

Zgodnie z art. 68 Konstytucji RP, każdemu obywatelowi polskiemu władze „zapewniają równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych”. W praktyce jednak z refundowanych przez państwo usług medycznych korzystać mogą jedynie ubezpieczeni w Narodowym Funduszu Zdrowia (za pośrednictwem ZUS lub KRUS). Należą do nich osoby:

Jeśli należysz do którejś z wymienionych grup, masz prawo do bezpłatnej opieki zdrowotnej w placówkach POZ, specjalistycznych, diagnostycznych, szpitalach sanatoriach – o ile mają one podpisaną umowę z NFZ.

Z publicznej opieki zdrowotnej nie mogą korzystać nieodpłatnie osoby, które nie odprowadzają składek do NFZ:

Wyżej wymieni otrzymują pomoc medyczną w wyjątkowych okolicznościach, np. w sytuacji zagrożenia życia. Placówka, która zajęła się ich leczeniem, może jednak w przyszłości dochodzić swoich należności, w tym – na drodze sądowej. W przypadku śmierci pacjenta lub jego niewypłacalności, zobowiązanie ciąży na jego krewnych.

Od powyższej reguły istnieje kilka wyjątków. Bezpłatną opieką zdrowotną objęte są w Polsce m.in. wszystkie kobiety w ciąży i do 42 dni po porodzie. Niezależnie od statusu pacjenta państwo refunduje leczenie alkoholizmu (w placówkach, które mają umowę z NFZ). Aktualnie z darmowej opieki zdrowotnej korzystać mogą także nieubezpieczeni chorzy na COVID-19. 

Czy można samemu płacić składkę zdrowotną, by korzystać ze świadczeń publicznej służby zdrowia?  Jeśli mieszkasz na stałe w Polsce i nie obejmuje Cię ubezpieczenie w NFZ z tytułu umowy o pracę (lub innych wyżej wymienionych względów), jak najbardziej możesz nabyć prawo do opieki medycznej finansowanej z środków publicznych. W tym celu musisz zgłosić się z dowodem tożsamości do oddziału NFZ w swoim województwie i wypełnić wniosek o objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem zdrowotnym. 

Do wniosku załączyć należy dokument potwierdzający ostatni okres ubezpieczenia. Może to być na przykład:

NFZ honoruje także dokumenty poświadczające zakończenie ubezpieczenie zdrowotnego, np. zaświadczenie z uczelni o ukończeniu studiów.

Decydując się przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ, nie poniesiesz z tego tytułu żadnych dodatkowych kosztów, o ile od ostatniego okresu składkowego nie upłynęły więcej niż 3 miesiące. W przeciwnym razie będziesz musiał uiścić opłatę dodatkową, której wysokość zależy od długości przerwy w ubezpieczeniu. Stanowi ona określony odsetek od dochodów przyjętych jako podstawa wymiaru składki:

Wspomnianą podstawą wymiaru składki jest kwota deklarowanego miesięcznego dochodu. Nie może jednak być ona niższa od kwoty odpowiadającej przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw (zgodnie z danymi GUS z poprzedniego kwartału). Na Twój wniosek NFZ może odstąpić od pobrania opłaty dodatkowej lub rozłożyć ją na maksymalnie 12 rat.

Po podpisaniu umowy z NFZ staniesz się płatnikiem ZUS, jeśli w ciągu tygodnia złożysz tam deklarację ZUS ZZA (Zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego). Do ubezpieczenia możesz też zgłosić członków rodziny (np. uczące się dzieci, które nie ukończyły 26 lat). W tym celu wypełnia się druk ZUS ZCNA. Za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu musisz składać deklarację rozliczeniową ZUS DRA. Prawa do świadczeń publicznej służby zdrowia nabierzesz z dniem określonym w umowie z NFZ. By je utrzymać, składkę za miesiąc kalendarzowy, w którym podlegałeś ubezpieczeniu, jesteś zobowiązany zapłacić do 15 dnia następnego miesiąca. Wysokość składki wynosi 9% podstawy jej wymiaru.

Podstawą wymiaru składki na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne w NFZ jest kwota deklarowanego miesięcznego dochodu, nie mniejsza jednak niż ta, która odpowiada przeciętnemu miesięcznemu wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw (włącznie z wypłatami z zysku) z poprzedniego kwartału. W połowie 2021 roku wynosiło ono 5775,25 zł. W takim przypadku minimalna wysokość składki to 519,77 zł, ale zmienia się ona co kwartał. 

Jeśli pracujesz na umowę o dzieło, a chcesz mieć prawo do korzystania ze świadczeń finansowanych z środków publicznych, alternatywą dla dobrowolnego ubezpieczenia w NFZ jest dla Ciebie założenie jednoosobowej działalności gospodarczej. Takie rozwiązanie niesie wiele korzyści. Przede wszystkim, działanie na własny rachunek da Ci całkowitą niezależność, nieograniczoną możliwość pozyskiwania nowych klientów, decydowania o wysokości zarobków czy czasie pracy. Łączna wysokość składki ZUS jest wprawdzie wyższa niż przy zawarciu dobrowolnej umowy z NFZ, ale obejmuje także m.in. ubezpieczenie emerytalne. Składki ZUS możesz odliczyć od podatku dochodowego.

Zakładając jednoosobową firmę, początkowo opłacasz składki ZUS na preferencyjnych warunkach. Obecnie przez pierwsze pół roku zobowiązanie to wynosi jedynie 381,81 zł miesięcznie (jest to wyłącznie ubezpieczenie zdrowotne). Przez kolejne 24 miesiące przysługuje Ci mały ZUS obejmujący dodatkowo ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe itp.). Taka składka obecnie wynosi 647,59 zł. Po 2,5 roku działalności wysokość składek dla przedsiębiorców, których przychody w roku poprzednim nie przekroczyły 120 000 zł, uzależniona jest od wysokości osiąganych dochodów. 

Założenie jednoosobowej firmy może być dla Ciebie korzystnym rozwiązaniem, jeśli jesteś czynny zawodowo, a forma zatrudnienia nie zapewnia Ci ubezpieczenia zdrowotnego. Nie jest to jednak opcja dogodna, jeśli prowadzisz działalność nierejestrową (masz do tego prawo, jeśli Twój miesięczny przychód jest niższy od 50% pensji minimalnej) albo jesteś bezrobotny. Czy to oznacza, że nie masz szansy na prywatne ubezpieczenie zdrowotne na korzystniejszych warunkach, niż proponowane przez NFZ?

Jeśli chcesz korzystać nieodpłatnie z podstawowych usług medycznych, możesz wykupić prywatną polisę zdrowotną w jednym z towarzystw ubezpieczeniowych. Za podstawowe warianty takiego ubezpieczenia możesz zapłacić około 40-50 zł miesięcznie. Są to zatem znacznie niższe kwoty niż w przypadku składek odprowadzanych do NFZ. Ponadto do ubezpieczenia możesz przystąpić nie tylko z członkami rodziny, ale też np. z życiowym partnerem. Taki prywatny pakiet medyczny nie zapewni Ci jednak dostępu do wszystkich świadczeń.

Jak łatwo się domyślić, możliwości, jakie zapewniają prywatne polisy zdrowotne, uzależnione są od wysokości uiszczanych składek. Najtańsze pakiety obejmują zwykle podstawową opiekę zdrowotną, konsultacje wybranych specjalistów oraz ograniczony zakres badań laboratoryjnych i diagnostycznych. Za wizytę domową czy rehabilitację będziesz musiał zapłacić z własnej kieszeni, chyba że zdecydujesz się na wyższy pakiet świadczeń, który wiąże się z większą składką ubezpieczenia.  

Zakres opieki medycznej w ramach prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego wzrasta wraz z cenami polis. Za odpowiednią sumę możesz zyskać niemal nieograniczony dostęp do opieki specjalistycznej (ze stomatologiczną włącznie). Zaletą polis zdrowotnych jest możliwość dostosowania ich zakresu do swoich potrzeb. Innych świadczeń wymaga przecież młoda mama, a innych emeryt cierpiący na przewlekłe schorzenia. Jeśli zależy Ci na pełnym zakresie usług, spodziewaj się składki na poziomie 100-250 zł miesięcznie.

Opieka medyczna w ramach prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego to doskonałe rozwiązanie dla wszystkich osób, które z jakichś względów nie mogą korzystać ze świadczeń finansowanych ze środków publicznych. Zakup polisy zapewniającej dostęp do usług komercyjnych placówek może przynieść korzyści także pracownikom etatowym, przedsiębiorcom oraz rencistom.
Dlaczego więc warto się doubezpieczyć?

Choć ubezpieczenie w NFZ teoretycznie zapewnia prawo do nieodpłatnego korzystania z usług medycznych, w praktyce wiąże się z licznymi ograniczeniami. Przede wszystkim musisz liczyć się z długimi kolejkami do wybranych specjalistów. Na konsultację lekarską czeka się niekiedy wiele miesięcy. Co więcej, nie wszystkie usługi są refundowane, a z innych możesz skorzystać np. tylko raz do roku. 

Jeśli zdecydujesz się na dodatkowe ubezpieczenie zdrowotne, możesz mieć pewność, że otrzymasz stosowną pomoc, gdy będziesz jej pilnie potrzebować. Zyskasz szerszą możliwość wyboru placówek medycznych, a nawet konkretnych specjalistów. Spodziewaj się też nieco wyższego niż w publicznych ZOZ standardu obsługi. Prywatne poradnie czy szpitale często dysponują nowocześniejszym sprzętem oraz zapewniają większy komfort pacjentom podczas pobytu w placówce.

Polisę zdrowotną możesz zakupić indywidualnie lub w ramach ubezpieczenia grupowego w zakładzie pracy. To drugie rozwiązanie zwykle jest nieco tańsze od pierwszego, choć daje mniejszy wachlarz możliwości. Podobnie jak w przypadku ubezpieczenia w NFZ, prawo do prywatnej opieki zdrowotnej możesz nabyć także w ramach polisy bliskiej osoby (niekoniecznie spokrewnionej czy powinowatej). Pakiety medyczne oferuje większość towarzystw ubezpieczeniowych. Z łatwością więc zakupisz polisę w każdym zakątku kraju. Obecnie większość TU umożliwia zawarcie umowy przez internet. Kluczową kwestią okazuje się wytypowanie oferty odpowiedniej do indywidualnych potrzeb, i to na korzystnych warunkach.

Wobec powyższego wybór prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego najlepiej powierzyć specjalistom, jakich znajdziesz w CUK. Od ponad 20 lat zajmujemy się porównywaniem ofert Współpracujemy z ponad 30 TU i jesteśmy w stanie w ciągu kilku minut wybrać najkorzystniejszą dla Ciebie polisę. Zapraszamy do wizyty w naszej placówce lub telefonicznego kontaktu z doradcą. Możesz też skorzystać z kalkulatora dostępnego na naszej stronie internetowej.