Uprawa roli wymaga sporego nakładu pracy, jednak powodzenie plonów nie zależy jedynie od dokonanych zabiegów agrotechnicznych i odpowiedniej dbałości o uprawy. Niekiedy wystarczy chwila intensywnego gradu czy wiosenny przymrozek, aby przekreślić zbiory. Interesuje Cię, co zrobić, by zapobiec szkodom w uprawach rolnych lub zminimalizować ich skutki? Jeśli tak, ten artykuł jest dla Ciebie!

Branża rolnicza i sadownictwo są szczególnie narażone na działanie czynników zewnętrznych, zwłaszcza w obecnych czasach, gdy coraz częściej mamy do czynienia z anomaliami pogodowymi. Szkody w uprawach mogą być skutkiem zarówno zjawisk atmosferycznych, jak i żerowania zwierząt, które często zbliżają się do siedlisk ludzkich w konsekwencji ograniczania ich naturalnych obszarów życia.

Ze względu na przyczynę możemy rozróżnić szkody w uprawach rolnych:

Ze względu na stopień zniszczeń możemy rozróżnić szkody częściowe i całkowite. Szkoda całkowita w uprawach wiąże się z na tyle dużymi zniszczeniami, że zalecanym sposobem likwidacji szkody jest zaoranie danego obszaru. Szkody całkowite i częściowe bywają różnie definiowane przez ubezpieczycieli, dlatego zawsze warto zapoznać się z Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia przed wyborem polisy. Np. w ubezpieczeniu PZU Uprawy szkoda całkowita ustalana jest w oparciu o normy ustalania wysokości szkód.

Wyróżniamy również szkody:

Jest wiele elementów powodujących szkody w uprawach. Wiedza, doświadczenie i odpowiednia pielęgnacja ziemi i roślin to podstawa udanych zbiorów, ale równie istotne są czynniki zewnętrzne, jak odpowiednia aura pozbawiona gwałtownych zjawisk pogodowych. Również zwierzęta powodują zniszczenia w uprawach. Wtargnięcie watahy dzików czy stada jeleni może skutkować sporym zniszczeniem zasiewów, jak i już wzrastających upraw.

Szkody w uprawach rolnych mogą być skutkiem:

Ubytki w plonach może wywołać też pożar i uderzenie pioruna. Rośliny ozime narażone są na ujemnie skutki przezimowania, czyli np. wymarznięcie czy wymoknięcie. Długo zalegająca na polach woda może przyczynić się do znacznych strat.

Warto pamiętać, że przed finansowymi skutkami większości tych zdarzeń chroni odpowiednio dobrane ubezpieczenie upraw. 

Kiedy dojdzie do zniszczenia upraw lub płodów rolnych, należy powiadomić o tym odpowiedni organ. Sposób zgłoszenia szkody w uprawach rolnych zależy od jej rodzaju i okoliczności zajścia.

Jeśli zniszczone uprawy były objęte ubezpieczeniem, szkodę należy niezwłocznie zgłosić do towarzystwa, z którym zawarto polisę. Najczęściej maksymalny czas to 3 dni od zaistnienia zdarzenia lub uzyskania o nim informacji, a w przypadku ujemnych skutków przezimowania lub wiosennych przymrozków – od momentu pojawienia się pierwszych symptomów szkody.

Informacje, jakie trzeba przekazać ubezpieczycielowi, są sprecyzowane w OWU. Najczęściej powinny obejmować datę i przyczynę szkody, wykaz ubezpieczonych upraw oraz okoliczności. Dopełnienie formalności związanych ze zgłoszeniem zdarzenia jest pierwszym i bardzo ważnym krokiem, by uzyskać odszkodowanie za szkody w uprawach rolnych. Do czasu oględzin stan upraw nie powinien być zmieniany, z wyjątkiem sytuacji, gdy działanie ma zapobiec powiększaniu strat.

A co gdy dojdzie do spowodowania szkody w uprawach rolnych przez dziki? W takiej sytuacji dzierżawca lub zarządca obwodu łowieckiego, na terenie którego doszło do zniszczeń, zobowiązany jest do wynagrodzenia szkód. Dotyczy to również strat spowodowanych przez jelenie, łosie, daniele, sarny. Zgłoszenia dokonuje się w ciągu 7 dni od zdarzenia, w formie pisemnej. Szkody spowodowane przez zwierzęta nie są objęte ochroną w ramach ubezpieczenia upraw.

Może się zdarzyć, że sprawcami zniszczeń będą zwierzęta w Polsce chronione. Jak zgłoszenie szkody w uprawach rolnych wygląda w takim przypadku? Należy poinformować Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska, ponieważ za szkody wyrządzone np. przez żubry odpowiada Skarb Państwa. Warto jednak pamiętać również o tym, że po stronie właściciela roli leży obowiązek podjęcia działań celem uniknięcia lub ograniczenia ewentualnych szkód ze strony zwierząt chronionych.

Zwierzęta wobec rozszerzania obszarów zaadaptowanych przez człowieka, szukają nowych terenów żerowania, nierzadko zbliżając się coraz bardziej nie tylko do obszarów wiejskich. Aby zabezpieczyć się przed szkodami w uprawach rolnych spowodowanymi przez zwierzęta, planując zasiewy, warto uwzględnić stan zwierzyny na danym obszarze. Bardziej doraźne sposoby to:

O ile w przypadku zwierząt możesz zastosować środki chemiczne czy mechaniczne, których celem jest zapobieganie szkodom, o tyle wobec warunków atmosferycznych niewiele da się zrobić, poza dostosowaniem zasiewów do topografii obszaru. Z tego względu warto zadbać o możliwość uzyskania ewentualnego odszkodowania za szkody w uprawach rolnych z zakładu ubezpieczeniowego.

Ubezpieczenia rolnicze obejmują nie tylko uprawy, ale też maszyny rolnicze, budynki czy OC rolnika. Zakres polisy możesz dobrać do indywidualnych potrzeb. Im szerszy zakres obejmujący różne ryzyka, tym pełniejsza ochrona przed warunkami pogodowymi. Gdy likwidacja szkód w uprawach rolnych leży w gestii towarzystwa ubezpieczeniowego, o wiele łatwiej zachować płynność finansową gospodarstwa.

Ubezpieczenie upraw w dużej mierze jest dobrowolne, ale niektórzy rolnicy są zobligowani do ubezpieczenia minimum połowy upraw od co najmniej jednego ryzyka obowiązkowego.Czy ubezpieczenie upraw jest obowiązkowe w Twoim przypadku? Tak, jeżeli pobierasz dopłaty bezpośrednie. W CUK znajdziesz zarówno obowiązkowe, jak i dobrowolne ubezpieczenie upraw oraz pomoc w zakupie polisy skrojonej na miarę potrzeb Twojego gospodarstwa.