Kto może ubezpieczyć auto?

Obowiązkowemu ubezpieczeniu OC podlega każdy zarejestrowany w Polsce pojazd mechaniczny. Gdy samochód posiada jednego właściciela, który jednocześnie jest jedynym użytkownikiem, odpowiedź na pytanie, kto powinien wykupić OC, jest prosta. Zdarza się jednak, że auto ma dwóch lub kilku współwłaścicieli albo korzystają z niego inne osoby, niż właściciel. Jak wygląda wtedy kwestia ubezpieczenia i czy OC musi być na właściciela pojazdu? Kiedy można ubezpieczyć auto, które formalnie nie należy do nas i jak to zrobić? Odpowiadamy.

Zgodnie z Ustawą o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zobowiązany do zawarcia umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC jest posiadacz pojazdu mechanicznego. Posiadaczem jest właściciel pojazdu, ale również w przypadku współwłasności każdy ze współwłaścicieli uwzględnionych w dowodzie rejestracyjnym. Oznacza to, że współwłaściciel może zawrzeć polisę OC samodzielnie.

Obowiązek dopilnowania czy auto ma ubezpieczenie spoczywa także na spadkobiercy lub spadkobiercach w przypadku śmierci właściciela samochodu, nawet jeszcze w trakcie trwania sprawy spadkowej. Kolejną grupą osób, które powinny wykupić OC są leasingobiorcy, jeśli zakupu polisy nie dokonał wcześniej leasingodawca. W obu sytuacjach koszt ubezpieczenia pokrywa osoba korzystająca z leasingu, będąc zależnym posiadaczem pojazdu.

Czasami samochód bywa użytkowany przez kilka osób, w tym osoby, które nie są jego prawnymi posiadaczami. Dzieci pożyczają auto od rodziców, osoby pozostające w związku korzystają z samochodu jednej ze stron wymiennie. Jest to możliwe, ponieważ polisa OC jest przypisana do samochodu, a nie do konkretnego kierowcy. Gdy zasadniczym użytkownikiem auta staje się osoba inna niż właściciel, rodzi się pytanie, czy może samodzielnie kupić OC? Np. syn pożycza samochód od rodziców najpierw okazjonalnie, z czasem staje się jego głównym użytkownikiem. Czy w takiej sytuacji może zawrzeć polisę OC? Jak ubezpieczyć auto nie będąc właścicielem? Użytkownik samochodu może kupić ubezpieczenie OC, nawet jeśli nie jest współwłaścicielem wpisanym do dowodu rejestracyjnego. Jego dane widnieją na polisie w rubryce „ubezpieczający”.

Korzystanie z samochodu przez inną osobę niż właściciel jest wygodne, jednak może nieść za sobą pewne niekorzystne konsekwencje. Zdarza się, że podczas zakupu polisy OC zostajemy zapytani, czy inne osoby będą użytkowały pojazd. Szczególną uwagę zwraca się na osoby młode, z reguły poniżej 26. roku życia. Kierowanie przez nie pojazdem jest przez większość towarzystw postrzegana jako zwiększenie ryzyka, co przekłada się na wzrost składki. Jeśli przy zakupie polisy rodzic nie zgłosił, że autem będzie również kierowała młoda osoba np. córka lub syn, to w razie szkody towarzystwo może przekalkulować składkę i wystąpić o należną dopłatę. Należy też pamiętać, że użytkownikowi niebędącemu właścicielem, nie liczą się lata bezszkodowej jazdy, więc jeśli w przyszłości zdecyduje się na własne auto, dopiero wtedy zacznie gromadzić zniżki. Z drugiej strony w razie szkody konsekwencje związane z utratą zniżek odczuje ten, kto jest właścicielem pojazdu.

Jak dopisać innego użytkownika auta w dowodzie rejestracyjnym jako współwłaściciela? W tym celu należy udać się do wydziału komunikacji, pod który podlega właściciel pojazdu z dokumentem potwierdzającym współwłasność, czyli np. z umową darowizny. Każdy współwłaściciel może samodzielnie zawrzeć polisę OC, nie jest wymagana obecność czy zgoda pozostałych.

Dopisywanie drugiej osoby jako współwłaściciela po zakupie samochodu czy uwzględnienie jej już przy sporządzaniu umowy kupna-sprzedaży jest często praktykowane w przypadku młodych kierowców nabywających auto. Dzięki temu mogą liczyć na znacznie niższą składkę OC przy zakupie polisy, zwłaszcza jeśli współwłaścicielem stanie się osoba starsza, z doświadczeniem i latami bezszkodowej jazdy na koncie. Niestety w tym przypadku też istnieje pewne ryzyko. W razie kolizji czy wypadku odpowiedzialność ponosi każdy współwłaściciel, nawet jeśli nie kierował pojazdem i na co dzień z niego nie korzysta.

Jak już zostało wspomniane wcześniej, obowiązek zakupu polisy OC spoczywa na posiadaczu pojazdu. On zazwyczaj zawiera polisę (lub ewentualnie inna osoba, która wówczas jest wpisana jako ubezpieczający), natomiast kto płaci OC właściciel czy użytkownik zależy już od indywidualnych ustaleń. Możliwa jest sytuacja, że właściciel uzgodni z użytkownikiem samochodu, że będzie on pokrywał wszystkie koszty związane z eksploatacją, w tym również obowiązkowe składki OC, mimo że formalnie koszty ponosić będzie właściciel.

Zakupu ubezpieczenia OC dobrze nie odkładać na ostatnią chwilę. Rezerwa czasowa daje możliwość dokładniejszego porównania ofert, ale też pozwala uniknąć sytuacji stresowych, gdy wypadnie nagły wyjazd czy choroba tuż przed terminem ważności polisy. O ile wcześniej można wykupić OC, przeczytasz w innym naszym artykule. Co zrobić, gdy zapomnisz o terminie, zachorujesz, wyjedziesz  i nie będziesz mógł zakupić OC osobiście? Możesz poprosić inną osobę, by zrobiła to w Twoim imieniu. Jak ubezpieczyć auto nie będąc właścicielem w takiej sytuacji?

Większość towarzystw nie wymaga przedstawiania żadnych dodatkowych dokumentów (wystarczy dowód rejestracyjny). Jednak pojedyncze towarzystwa wymagają przedstawienia upoważnienia w formie notarialnej lub ogólnej. To drugie można przygotować je samemu lub skorzystać z ogólnodostępnych wzorów. Powinno zawierać:

Upoważnionym może być jakakolwiek pełnoletnia osoba, do której mamy zaufanie. Osoba upoważniona staje się ubezpieczającym i zawiera polisę, ubezpieczonym jest właściciel pojazdu.

W takiej sytuacji, gdy jest inny właściciel auta niż ubezpieczający, rodzi się pytanie, kto powinien ponosić koszty związane z ubezpieczeniem. Ponieważ to na właścicielu spoczywa obowiązek opłacania OC, logicznym wydaje się, że również w tym przypadku koszty powinny leżeć po jego stronie, chyba że upoważniony będzie jednocześnie użytkownikiem auta.

To, czy pojazd jest ubezpieczony, ma zasadnicze znaczenie przede wszystkim dla jego właściciela. Poszkodowany w wypadku w razie braku OC sprawcy, może liczyć na wypłatę odszkodowania przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Dla właściciela auta brak OC wiąże się z poważnymi konsekwencjami, nawet jeśli to nie on spowodował zdarzenie. Jeśli użytkownik pojazdu, którego właściciel nie zakupił ubezpieczenia OC, spowoduje kolizję, razem z właścicielem zostanie obciążony kosztami rekompensaty za szkodę. Karą za brak OC zostanie natomiast obciążony właściciel i nie dotyczy to jedynie sytuacji, kiedy dojdzie do wypadku. Kara może zostać nałożona przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny nawet za brak ubezpieczenia pojazdu nieużywanego i już od pierwszego dnia spóźnienia. Jak wyglądają maksymalne kary za brak ważnego OC w 2022 roku na poszczególne typy pojazdów, przedstawia poniższa tabela:

Kierowcy z biegiem lat za bezszkodową jazdę nabywają prawo do zniżek przy zakupie ubezpieczenia OC. Młodzi kierowcy z kolei objęci są zwyżkami, ponieważ użytkowanie przez nich auta oceniane jest przez ubezpieczycieli jako bardziej ryzykowne.

Jakiś czas temu pojawił się w sejmie temat wprowadzenia zmian w zasadach zakupu ubezpieczenia OC, zgodnie z którymi dotyczyłoby ono każdego kierowcy, a nie samochodu. Pomysł nie odbił się szerokim echem. Zasady pozostały niezmienione. Jeśli auto ma kilku użytkowników lub współwłaścicieli, spowodowanie szkody przez jednego z nich skutkuje zredukowaniem zniżek dla właściciela lub wszystkich pozostałych współwłaścicieli. Jeśli zatem właściciel powierzy auto innemu użytkownikowi, który spowoduje wypadek, to zniżki traci wyłącznie właściciel. Podobnie jeśli jeden lub kilku użytkowników korzysta z auta bezszkodowo, zniżki wzrastają jedynie dla właściciela. W przypadku kilku współwłaścicieli i jazdy bezszkodowej zniżki naliczają się dla wszystkich.

Przeniesienie zniżek dotyczy też współmałżonków, jeśli objęci są wspólnotą majątkową, a w przypadku jej braku – jeśli pojazd jest zarejestrowany na obie strony. Więcej na temat zniżek po zmianie stanu cywilnego przeczytasz w naszej innej poradzie tutaj.

Oprócz samochodów prywatnych, obowiązkowe OC dotyczy też aut firmowych, z których korzystają pracownicy. Kto płaci OC właściciel czy użytkownik firmowego auta? W tym wypadku podmiotem dokonującym zakupu polisy jest firma i również firma wpisana jest w dowodzie rejestracyjnym jako właściciel. Właściciele firm jednoosobowych często są traktowani przez towarzystwa ubezpieczeniowe jak klienci indywidualni. Auto firmowe natomiast postrzegane jest jako użytkowane zarobkowo przede wszystkim przez pracowników. Gdy z auta lub aut korzysta kilka osób, kolizja spowodowana przez jedną z nich skutkuje utratą części zniżek dla całej firmy.

Kiedy właściciel pojazdu umiera, pojawia się pytanie co dalej z polisą OC. Nie wygasa ona w momencie śmieci właściciela, lecz trwa do końca terminu, na jaki została zawarta. Spadkobiercy mogą z niej korzystać. Jeśli zmarły był jedynym właścicielem auta, polisa nie przedłuży się automatycznie. Spadkobierca musi wtedy wykupić polisę na siebie. Co w momencie, gdy ważność polisy upływa, a sprawa spadkowa jest jeszcze w toku? Czy OC musi być na właściciela pojazdu?Nie, ponieważ zawarcie polisy na zmarłego właściciela jest niedopuszczalne, a nowy właściciel jeszcze nie został prawnie określony. Do momentu sądowego podziału majątku obowiązek opłacenia polisy OC spoczywa na spadkobiercach. Może go dopełnić jeden z nich, zwłaszcza jeśli jako jedyny korzysta z samochodu.

Jeśli chcesz szybko i sprawnie kupić najkorzystniejsze OC, skorzystaj z naszego kalkulatora i porównaj oferty 30 największych towarzystw ubezpieczeniowych w jednym miejscu. Jeśli masz wątpliwości, jak ubezpieczyć auto, którego nie jesteś właścicielem, chcesz porównać, jak zmienią się ceny OC w momencie dopisania innej osoby do dowodu rejestracyjnego, zadzwoń na infolinię 22 27 00 337 lub odwiedź najbliższą placówkę CUK, nasi konsultanci udzielą Ci wyczerpujących informacji.