Budowa samochodu - co powinien wiedzieć kierowca?

Jeździsz autem, ale nie masz pojęcia, z jakich podzespołów się składa i za co odpowiadają poszczególne jego części? Wszystko o samochodach wiedzą tylko specjaliści. Ty, jako kierowca nie musisz pamiętać każdej nazwy części samochodowych. Jednak powinieneś znać chociaż podstawy motoryzacji i podstawowe informacje o samochodach. Przydadzą się podczas awarii i na pewno pomogą mechanikowi zlokalizować usterkę i szybko ją usunąć. Poza tym kierowca, który zna budowę samochodu osobowego, to kierowca, którego trudniej jest oszukać, jeśli chodzi o koszty naprawy auta. Z tego tekstu dowiesz się, jak działa samochód. 
 

Jak wygląda konstrukcja samochodu? W tym tekście omówimy podstawowe podzespoły samochodu. Zaczniemy od silnika, napędu, układu hamulcowego, kierowniczego, nadwozia, skończymy na elektronice, która w nowszych samochodach odgrywa duże znaczenie.

Najbardziej powszechne w samochodach osobowych i innych pojazdach, które spotkać można na drogach są silniki tłokowe spalinowe. To skomplikowany układ, składający się z wielu części np. układu zasilania, chłodzenia, rozrządu czy smarowania. 

Na jakiej zasadzie działa silnik samochodowy? Prześledźmy ten proces na schemacie. 

Spalanie mieszanki benzyny z powietrzem → zwiększenie ciśnienia → nacisk na tłok silnika → praca w cylindrze → powstanie momentu obrotowego → przełożenie na zawieszenie → wprawienie kół w ruch.   

Mówiąc o silniku spalinowym trzeba powiedzieć o jeszcze jednym ważnym elemencie. Warto o nim wspomnieć, ponieważ tę część zaleca się co jakiś czas wymieniać. To pasek rozrządu, jedna z najważniejszych części układu rozrządu. Jeśli pasek się zerwie, droga do awarii jednostki napędowej, o której opowiemy za chwilę, jest bardzo krótka. Z pracą paska rozrządu wiąże się również praca tłoków, zaworów oraz głowicy. Pasek rozrządu napędza także pracę pompy wody, która odpowiada za prawidłowy obieg cieczy chłodzącej silnik i zapobiega jego zatarciu. 

W obliczu zagrożenia katastrofą ekologiczną, wiele osób sięga po bardziej przyjazne planecie rozwiązania - samochody z silnikiem elektrycznym. Oprócz ekologii ważną kwestią jest tu również ekonomia - takie auta pozwalają wprowadzić na dłuższą metę oszczędności w domowym budżecie.

Napęd to układ składający się ze sprzęgła, skrzyni biegów, mostu oraz wału napędowego. Odgrywa dużą rolę w procesie przekazywania momentu obrotowego silnika na koła, czyli mówiąc prościej, pośrednio, wraz z silnikiem, odpowiada za wprowadzenie kół w ruch. Na pracę tego układu ma pośrednio wpływ sam kierowca, który podczas prowadzenia pojazdu operuje sprzęgłem.

Hamulce to chyba najważniejszy element samochodu, odpowiadający za bezpieczeństwo jazdy. To przecież wprawne operowanie hamulcem jest istotne w przypadku nagłej sytuacji na drodze czy też, oczywiście, zatrzymania samochodu. 

Ale jak działa ten układ w samochodzie? Opiszemy tu mechanizm działania hamulców tarczowych, bo te są najbardziej powszechne. Bazą układu hamulcowego są tarcze z powierzchnią ścierną. W momencie uruchomienia pedału hamulca, specjalny płyn znajdujący się w obiegu, tzw. płyn hamulcowy, wypycha tarcze, a te z kolei naciskają na klocki hamulcowe i zatrzymują auto. 

Najczęściej stosowany w przypadku tego układu jest hydrauliczny układ hamulcowy, którego mechanizm działania polega na równomiernym rozłożeniu siły hamowania na koło prawe i lewe.

Produkowane obecnie samochody wzbogacone są o różne przydatne i zwiększające poziom bezpieczeństwa kierowcy elementy. Mowa tu np. o systemie ABS, który automatycznie reguluje poziom ciśnienia podczas poślizgu kół i niweluje jego negatywne skutki. 

Każdy kierowca powinien zdawać sobie sprawę z tego, że elementy układu hamulcowego powinny być regularnie przeglądane i w razie konieczności wymieniane. Ważne jest kontrolowanie stanu klocków hamulcowych - nadmiernie wyeksploatowane mogą wydłużać drogę hamowania. Wymienić trzeba również niezwłocznie przegrzane, pęknięte lub uszkodzone w inny sposób tarcze hamulcowe. Pilnować należy także wymiany płynu hamulcowego - trzeba to robić co 2 lata lub 60 tys. km.

Kierownica odpowiada za sterowanie pojazdem - to fakt, którego nikomu tłumaczyć nie trzeba. Jednak przyjrzyjmy się układowi kierowniczemu bliżej. Składa się on z kolumny kierownicy, przekładni kierowniczej oraz mechanizmu zwrotniczego. Kierownica wraz z kolumną związana jest z układem zawieszenia. Jeśli kierowca skręci kierownicę, poprzez zębatki przekazywany jest promień, który pozwala kontrolować koła auta. By ułatwić życie kierowcom, producenci stosują hydrauliczny system wspomagania kierownicy lub, jeszcze wygodniejszy, system elektroniczny. Ten tzw. układ wspomagania ułatwia jazdę, ponieważ redukuje siłę, którą kierowca musi włożyć w sterowanie kierownicą. 

Na czym polega praca układu kierowniczego? Na co dzień się nad tym nie zastanawiamy, ale ten element auta jest bardzo istotny. Po wykonaniu skrętu w prawo lub w lewo auto wraca do kierunku jazdy na wprost, prawda? To właśnie zasługa układu kierowniczego. Oprócz tego ma on za zadanie tłumienie drgań na nierównej powierzchni. Dzięki temu nie są one przenoszone na ręce i ramiona kierowcy. Ważne jest również to, że ten element auta pomaga utrzymać kierunek jazdy na nierównej jezdni. 

Problemy związane z nieprawidłowym prowadzeniem samochodu trzeba szybko rozwiązywać - naprawa tego układu samochodu może być bardzo kosztowna. Dlatego, gdy tylko zauważysz, że trudno Ci utrzymać prosty kierunek jazdy lub samochód zacznie skręcać samoczynnie w prawą lub lewą stronę, niezwłocznie udaj się do mechanika.

Można powiedzieć, że to szkielet auta, składający się ze struktury nośnej oraz karoserii, tzw. poszycia, które pokrywa auto, pełniąc funkcję estetyczną. Jeśli chodzi o system nośny, to rozróżnia się nadwozie samonośne i nadwozie ramowe. Ten pierwszy rodzaj oznacza, że poszczególne jego elementy są montowane samodzielnie, niezależnie od siebie, w nadwoziu ramowym zaś poszczególne części są ze sobą połączone, a bazą jest rama konstrukcji. 

Każdy kierowca musi umieć rozróżnić typ nadwozia auta, jeśli samodzielnie ubezpiecza auto np. przez internet. W kalkulatorze składek będzie musiał wpisać, jaki typ nadwozia ma jego auto. Do najpopularniejszych typów nadwozia aut osobowych zaliczyć można sedan, hatchback, kombi. Inne to np. pick-up, kabriolet, minivan czy liftback.

Nadwozie, choć wygląda niepozornie, pełni bardzo ważną funkcję. To dzięki niej możliwe jest pokonywanie oporów powietrza i sił oddziałujących na auto podczas jazdy. Jest także ważne ze względów bezpieczeństwa - to pierwszy element chroniący pasażerów podczas zderzenia. 

Nadwozie jest utrzymywane w określonej odległości od jezdni za pomocą układu zawieszenia. To właśnie ten element samochodu ogranicza wstrząsy, poprawiając komfort jazdy. Ale uwaga! Jeśli w układzie zawieszenia nastąpią jakieś błędy, będzie to wpływać nie tylko na wygodę jazdy, ale i na przyczepność auta! Dlatego tak ważne jest kontrolowanie stanu układu zawieszenia.

Samochody produkowane współcześnie są “naszpikowane” elektroniką. Przykładem może być komputer pokładowy, który kontroluje pracę samochodu, informując np. o konieczności wymiany oleju czy innych płynów. Taki element oczywiście wpływają na komfort jazdy, jednak mogą znacznie uszczuplić nasz portfel, jeśli ulegną awarii.

Inne elementy układu elektrycznego to instalacja elektryczna, która odpowiada za start silnika, a także alternatora, ładującego akumulator. 

Masz już podstawową wiedzę o samochodach i wiesz już z czego składa się samochód. Warto, oprócz znajomości schematu budowy silnika, mieć wiedzę o ubezpieczeniach komunikacyjnych. Zapraszamy do sekcji poradników na CUK.pl, gdzie znajdziesz masę informacji na ten temat. A jeśli szukasz dobrej polisy OC dla swojego auta, zapraszamy do kalkulatora online, gdzie w kilku prostych krokach poznasz cenę swojego ubezpieczenia i dokonasz zakupu polisy.