Nowe sumy gwarancyjne w ubezpieczeniach OC – jakie zmiany szykuje resort?

W najbliższych miesiącach sektor ubezpieczeń komunikacyjnych w Polsce stanie przed istotnymi zmianami, które będą miały bezpośredni wpływ na posiadaczy OC. Przyczyną tej sytuacji jest wdrożenie unijnej dyrektywy mającej na celu zharmonizowanie i podniesienie minimalnych sum gwarancyjnych w ubezpieczeniach OC na terenie całej Unii Europejskiej.

Nowe sumy gwarancyjne w ubezpieczeniach OC, które wdraża ustawa oparta na unijnych wytycznych, mają także zwiększyć ochronę poszkodowanych w wypadkach drogowych oraz dostosować sumy gwarancyjne do obecnych realiów ekonomicznych i społecznych. Nowelizacja stanowi jednak przede wszystkim wyraz uwzględnienia w polskim prawie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji (RCL) został zamieszczony projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli komunikacyjnych oraz ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej.

Przygotowanie przez Resort Finansów projektu ustawy nastąpiło w odpowiedzi na potrzebę wdrożenia dyrektywy ustanowionej przez Parlament Europejski oraz Radę UE.

Jak czytamy w uzasadnieniu na stronie RCL, nowelizacja ustawy prognozuje wyższe minimalne kwoty sum gwarancyjnych określone na wspólnym poziomie dla wszystkich państw członkowskich. Dotychczas stawki te różniły się w zależności od kraju  (umożliwiał to tak zwany przewidywany okres przejściowy). Po wdrożeniu dyrektywy kwoty mają być takie same. Przepisy UE nakazują ponadto przeliczyć kwoty w euro na walutę krajową według kursu z 22 grudnia 2021 r.

Rozporządzenie zakładające zwiększenie sum gwarancyjnych w ubezpieczeniach OC pojazdów miałoby wejść w życie 14 dni od ogłoszenia projektu, z wyjątkiem części przepisów, które planowo będą obowiązywać od 23 kwietnia br. Dokładna data początku obowiązywania nowych przepisów będzie jednak zależała od postępu procesu legislacyjnego i wdrożenia dyrektywy na poziomie krajowym.

Projekt ustawy oparty na unijnych wytycznych ustala nowe minimalne sumy gwarancyjne w ubezpieczeniach OC, określając je na 6,45 miliona euro dla szkód osobowych w przypadku pojedynczego zdarzenia, niezależnie od ilości poszkodowanych, oraz 1,3 miliona euro na poszkodowaną osobę.

Dodatkowo, w przypadku zaistnienia szkód majątkowych związanych z jednym zdarzeniem, bez względu na liczbę poszkodowanych, minimalna suma gwarancyjna ma wynosić 1,3 miliona euro.

Zgodnie z projektem ustawy, po zmianie suma gwarancyjna OC wynosiłaby (w złotych):

Oznacza to, że nowe minimalne sumy gwarancyjne będą o około 24% wyższe w przypadku szkód na osobie i o około 24% wyższe w przypadku szkód w mieniu.

Projekt ustawy dotyczącej zmian sum gwarancyjnych w OC ma na celu implementację przepisów unijnej dyrektywy dotyczącej ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdów mechanicznych i egzekwowania obowiązku ubezpieczania od takiej odpowiedzialności.

W praktyce nowe sumy gwarancyjne w ubezpieczeniach OC mają zapewnić większą ochronę finansową dla poszkodowanych w wypadkach drogowych. Dzięki temu uzyskają oni adekwatne środki na pokrycie szkód majątkowych oraz niematerialnych.

Z perspektywy prawnej wprowadzenie zmian podyktowanych unijną dyrektywą ma na celu ujednolicenie zasad dotyczących sum gwarancyjnych w poszczególnych państwach członkowskich, co ułatwi procedury odszkodowawcze w przypadku zdarzeń komunikacyjnych, do których dojdzie za granicą.

Projekt ustawy przewiduje również wprowadzenie przepisów, które zabraniają dyskryminowania osób ubezpieczających się na podstawie narodowości właściciela pojazdu mechanicznego, jego wcześniejszego kraju zamieszkania lub lokalizacji siedziby. Dodatkowo mają zostać wdrożone nowe regulacje umożliwiające osobom poszkodowanym lub uprawnionym do otrzymania odszkodowania, dochodzenie swoich roszczeń wynikających z obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych bezpośrednio w miejscu ich zamieszkania lub siedziby.

Szczegółowe informacje dotyczące nowelizacji ustawy wraz z projektem aktu prawnego, uzasadnieniem i Oceną Skutków Regulacji (OSR) można znaleźć na tej stronie:  https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12382658.

W jakim stopniu zmiana sum gwarancyjnych w OC wpłynie na portfel posiadaczy aut? Teoretycznie wprowadzenie wyższych sum może prowadzić do niewielkiego zwiększenia składek za obowiązkową polisę, co wynika z potrzeby pokrycia wyższego ryzyka przez ubezpieczycieli. Warto jednak zauważyć, że towarzystwa są już przyzwyczajone do tego typu sytuacji, a realnych zdarzeń wyczerpujących sumę obowiązkowej polisy jest niewiele.

O tym, że nowe sumy gwarancyjne w ubezpieczeniach OC nie podniosą znacząco cen, mówi także Polska Izba Ubezpieczeń. W swoich analizach podkreśla, że skomplikowany proces wyliczenia składki bazuje na wielu zmiennych dotyczących pojazdu i kierowcy. Wyższe sumy gwarancyjne to tylko jeden z licznych elementów takiego algorytmu.

Zdania ekspertów są jednak podzielone, a potencjalny wpływ wspomnianych modyfikacji jest trudny do przewidzenia. Będzie to realne dopiero po przeprowadzeniu badania opinii i konsultacji publicznych. Jedno pozostaje pewne: niezależnie od prognozowanej zmiany sum gwarancyjnych w OC, warto szukać najtańszych ofert – zakres obowiązkowej polisy pozostaje bowiem taki sam.