2023-11-17

Co to są pojazdy autonomiczne i czy są legalne w Polsce?

Czym dokładnie są samochody autonomiczne i jaki jest ich status prawny?

Co to są pojazdy autonomiczne i czy są legalne w Polsce?

Pojazd autonomiczny – co to?

Pojazd autonomiczny można inaczej nazwać autem bez kierowcy. To bezzałogowy samochód, którym steruje specjalny system. W skali światowej powstały 3 kategorie pojazdów autonomicznych:

  • samochód jeździ sam, jednak kierowca musi sprawować nad nim kontrolę i w razie potrzeby przejąć sterowanie,
  • auto jeździ bez potrzeby stałej kontroli kierowcy,
  • samochód jest w pełni zautomatyzowany, w ogóle nie wymaga nadzoru osób trzecich.

Jak działa samochód bez kierowcy?

Sporo takich aut to klasyczne samochody wzbogacone o system czujników i kamer, które pozwalają maszynie obserwować sytuację na drodze i podejmować decyzje co do kierowania pojazdem.

Najważniejsze elementy pojazdu autonomicznego to radar („widzi” przeszkody przy pomocy fal radiowych), lidar (obserwuje sytuację na drodze, stosując do tego światło lasera), GPS (to system nawigacji, który dostarcza dane o położeniu auta), a także widzenie komputerowe (to sposób na kodowanie obrazu w opis cyfrowy, który pozwala maszynie na sterowanie autem).

Pierwsze autonomiczne auto

Znamy już definicję pojazdu autonomicznego, a teraz pora na przytoczenie nieco historycznych faktów. Za pierwsze autonomiczne auto można uznać pojazd skonstruowany przez specjalistów japońskiego Laboratorium Inżynierii Mechanicznej Tsukuba w 1977 r. Poruszał się on po specjalnie oznaczonych torach, dzięki dwóm kamerom, a jego maksymalna prędkość wynosiła 30 km/h.

Wśród marek, które obecnie wypuszczają na rynek pojazdy autonomiczne wymienić należy koncerny samochodowe, takie jak: Mercedes-Benz, General Motors, Bosch, Nissan, Toyota, Audi czy Volvo, ale także firmy informatyczne np. Nvidia czy Google.

Pojazdy autonomiczne w Polsce

Chociaż według polskiego prawa taki rodzaj samochodu nie jest legalny, to jednak można go spotkać na naszych drogach w ramach prowadzenia badań nad nową technologią, za uzyskaniem stosownej zgody. Właśnie na potrzeby takich testów ustawodawca wprowadził 22 lutego 2018 roku stosowne zmiany w ustawie Prawo o ruchu drogowym. Definicja pojazdu autonomicznego na potrzeby naszego podwórka znajduje się w dziale 6, który nazwany został: „Wykorzystanie dróg na potrzeby prac badawczych nad pojazdami autonomicznymi”. Czytamy w nim:

Ilekroć w niniejszym oddziale jest mowa o pojeździe autonomicznym, należy przez to rozumieć pojazd samochodowy, wyposażony w systemy sprawujące kontrolę nad ruchem tego pojazdu i umożliwiające jego ruch bez ingerencji kierującego, który w każdej chwili może przejąć kontrolę nad tym pojazdem.

Na razie mówimy o prowadzeniu badań. Kiedy pojazdy autonomiczne pojawią się na polskich drogach? Instytut Transportu Samochodowego zapowiada, że stanie się to w roku 2030. Jednak do tego czasu trzeba rozwiązać wiele problemów – na gruncie prawnym, infrastrukturalnym czy też społecznym. Okazuje się bowiem, że ponad 67% badanych kierowców deklaruje obawę wobec samochodów autonomicznych.

Sprawdź, jakie jest obowiązkowe wyposażenie auta w 2023 roku.

Pojazdy autonomiczne wady i zalety

Jednym z założeń twórców i propagatorów samochodów bez kierowcy jest chęć wyeliminowania czynnika ludzkiego. Powołują się oni na statystyki – aż 90% wypadków spowodowanych jest przez błąd człowieka. Wprowadzenie na ulice pojazdów autonomicznych pozwoliłoby na zmniejszenie wypadków spowodowanych przez kierowców pod wpływem alkoholu, narkotyków, posługujących się podczas jazdy telefonem. Maszyna nie ulega emocjom, nie prowadzi auta brawurowo, tak jak ma to miejsce w przypadku człowieka.

Do zalet korzystania z tego typu rozwiązania zaliczyć możemy także oszczędność czasu pasażerów. Nie trzeba skupiać się na kierowaniu autem, można popracować lub poczytać. Samochody bezzałogowe to także świetny pomysł na długich i męczących trasach. Jeśli do obiegu wprowadzilibyśmy auta całkowicie obsługiwane przez komputer, samodzielnie mogłyby się poruszać np. dzieci, niewidomi czy osoby z dużym stopniem niepełnosprawności.

Co można powiedzieć o wadach pojazdów autonomicznych? Maszyna nie jest w stanie zawsze zareagować adekwatnie w sytuacjach niejasnych. Ciężko jest czasem rozszyfrować działanie kierowców. Dlatego, dopóki na drogach nie będą jeździć tylko same pojazdy autonomiczne, które się będą ze sobą komunikować, nie możemy w 100% zaufać maszynie. Nie bez znaczenia jest także fakt, że przez wprowadzenie pojazdów autonomicznych na szeroką skalę, pracę straciłoby wiele osób – taksówkarzy czy kierowców samochodów ciężarowych itd. Kolejna wada – systemy komputerowe to łatwy łup dla hakerów, którzy mogą łatwo przywłaszczyć sobie auto, nie mówiąc już o porwaniach w celu okupu czy aktach terrorystycznych.

Ważne!

Mówiąc o bezpieczeństwie w związku z funkcjonowaniem aut autonomicznych nie sposób nie wspomnieć o wypadkach przez nie spowodowanych. W 2016 r. szeroko komentowano śmiertelny wypadek kierowcy, a raczej pasażera Tesli, który w miejscowości na Florydzie uderzył w ciągnik siodłowy podczas jazdy w trybie autopilota. Z kolei w 2018 r., w stanie Arizona, pojazd testowany przez firmę Uber uderzył w kobietę, doprowadzając do jej śmierci. 

Pojazd autonomiczny a ubezpieczenie OC

W przypadku klasycznego modelu auta sprawa jest prosta – każdy właściciel samochodu, na mocy Ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszy Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych musi wykupić polisę. Ubezpieczenie OC jest przypisane jednak do auta, a nie do osoby, co oznacza, że zadziała w każdym wypadku, niezależnie kto będzie prowadził pojazd i spowoduje kolizję czy inną szkodę. Jeśli sprawca zbiegnie z miejsca wypadku, poszkodowany otrzyma odszkodowanie z Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

Można się tylko domyślać, że sprawa będzie wyglądać podobnie w przypadku pojazdów autonomicznych, jeśli zostaną w Polsce zalegalizowane. Gdy komputer się pomyli i spowoduje szkodę, to właściciel auta będzie odpowiadał z własnego OC.  

Warto także zaznaczyć, że w planach Komisji Transportu i Turystyki Unii Europejskiej są specjalne systemy rejestrujące zdarzenia w pojazdach autonomicznych. Ułatwiłoby to z pewnością pracę ubezpieczycieli w ustalaniu, kto był sprawcą szkody.

Kup ubezpieczenie komunikacyjne w CUK

Jak na razie pojazdy w pełni autonomiczne to przyszłość. Jednak już teraz na drogach, także w Polsce, spotkać możemy samochody, które mogą poruszać się w trybie autopilota. To dodatkowa opcja w wysokiej klasy samochodach. Polega na przejęciu kontroli przez system, który samodzielnie przyspiesza, hamuje i kieruje autem, ale tylko w obrębie pasa ruchu. Warunkiem korzystania z autopilota jest nadzór kierowcy nad autem. Cena samochodu autonomicznego z funkcją autopilota to ok. 200 tys. zł – mowa tu o modelu Tesla 3. Jednak na rynku dostępne są także auta autonomiczne, za które zapłacić możemy nawet 600 tys. zł (np. za Mercedesa klasy E). 

Masz takie auto? A może zastanawiasz się nad jego zakupem? Teraz możesz łatwo sprawdzić cenę ubezpieczenia OC takiego pojazdu. Wystarczy, że skorzystasz z naszego kalkulatora OC i AC. Będziesz mógł nie tylko wybrać najlepszą opcję, ale też dokonać zakupu przez internet.

Co to są pojazdy autonomiczne i czy są legalne w Polsce? Podsumowanie

  • Pojazd autonomiczny, inaczej samochód bezzałogowy to auto, którym steruje komputer na podstawie szeregu systemów i czujników.
  • W Polsce samochody w pełni autonomiczne nie są legalne. Na drodze spotkamy tylko auta z funkcją autopilota, który potrafi kontrolować pojazd w ramach pasa ruchu. Kierowca musi jednak nadzorować samochód jadący w takim trybie.
  • Do zalet aut bez kierowców należy m.in. możliwość wyeliminowania tzw. czynnika ludzkiego. Pojazdy autonomiczne to odpowiedź na dużą liczbę wypadków, spowodowanych przez pijanych kierowców, pod wpływem narkotyków czy używających w trakcie jazdy smartfonów.
  • Wadą pojazdów autonomicznych jest podatność systemów komputerowych na działanie hakerów, a co za tym idzie kradzieże. Wprowadzenie samochodów bezzałogowych to również znaczne ograniczenie miejsc pracy w transporcie czy przewozie osób.

FAQ:

  • 1
    Czy autopilot jest legalny?

    Tak, w Polsce funkcjonują pojazdy, które mają funkcję autopilota. Polega ona na tym, że system przejmuje za kierowcę czynności typu przyspieszanie i hamowanie w obrębie pasa ruchu. Warunkiem korzystania z tej opcji w samochodzie jest nadzór kierowcy.

  • 2
    Gdzie jeżdżą taksówki bez kierowcy?

    Autonomiczne taksówki można spotkać pod nazwą Waymo One m.in. na ulicach San Francisco oraz Phoenix. Taksówki bez kierowcy jeżdżą też po chińskim Wuhan i Chongqing – tę usługę świadczy firma Baidu. Również Uber wprowadził takie pojazdy – jeżdżą na razie na ulicach Pittsburgha.

  • 3
    Czy pojazdy autonomiczne są bezpieczne?

    Zaawansowana technologia sprawia, że komputer sterujący pojazdem autonomicznym coraz mniej się myli. Z założenia samochody autonomiczne mają wyeliminować czynnik ludzki. Jednak na przestrzeni lat, w trakcie testów, dochodziło wielokrotnie do poważnych wypadków – np. w 2016 r. zginął kierowca, a w 2018 r. kobieta pchająca wzdłuż jezdni rower  została śmiertelnie potrącona przez pojazd autonomiczny. By zachować bezpieczeństwo, w Polsce dopuszcza się testowanie samochodów autonomicznych na drogach, jednak tylko wtedy, gdy kierowca nadzoruje maszynę i może w każdej chwili przejąć sterowanie autem.

Oceń artykuł

5.00
(1)

Wpisz datę końca polisy

  • przypomnimy Ci o zbliżającym się końcu ochrony
  • przedstawimy najszerszy zakres polisy w najlepszej cenie na rynku